Eurostat – ΕυρωΚοινοβούλιο: Ο πληθυσμός των εκτρεφόμενων ζώων στην ΕΕ συνέχισε να μειώνεται το 2024

Σημαντική μείωση παρουσίασαν και το 2024 οι πληθυσμοί εκτρεφόμενων ζώων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνεχίζοντας την πτωτική πορεία των τελευταίων ετών, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, που δόθηκαν την Παρασκευή 27/6 στη δημοσιότητα.

Συγκεκριμένα, το 2024 καταγράφηκαν στην ΕΕ 132 εκατομμύρια χοίροι, 72 εκατομμύρια βοοειδή, 57 εκατομμύρια πρόβατα και 10 εκατομμύρια κατσίκες. Σε σύγκριση με το 2023, ο αριθμός των ζώων μειώθηκε σε όλες τις κατηγορίες: Οι χοίροι κατά 0,5%, τα βοοειδή κατά 2,8%, τα πρόβατα κατά 1,7% και οι κατσίκες κατά 1,6%.

Η μείωση αυτή ενισχύει τη μακροπρόθεσμη τάση συρρίκνωσης των ζωικών πληθυσμών στην ΕΕ. Σε σχέση με το 2014, ο πληθυσμός των χοίρων έχει μειωθεί κατά 8,1%, των βοοειδών κατά 8,7%, των προβάτων κατά 9,4% και των κατσικών κατά 16,3%. Η πτωτική αυτή πορεία αντανακλά ευρύτερες αλλαγές στον αγροδιατροφικό τομέα, περιλαμβανομένων των μεταβαλλόμενων διατροφικών συνηθειών, των περιβαλλοντικών ανησυχιών και της πολιτικής για βιώσιμη γεωργία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τι προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Μπροστά στις αυξανόμενες πιέσεις που δέχεται ο κτηνοτροφικός τομέας της Ευρωπαϊκής Ένωσης –από την κλιματική αλλαγή, τις ζωονόσους, την πτώση του αριθμού των εκτροφών έως τη διεθνή ανταγωνιστικότητα– το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει μια ολιστική στρατηγική για τη διασφάλιση ενός βιώσιμου και ανθεκτικού μέλλοντος για την κτηνοτροφία στην ΕΕ. Σε σχέδιο ψηφίσματος, που συνέταξε η Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου, με εισηγητή τον ευρωβουλευτή Carlo Fidanza, επισημαίνεται ο κρίσιμος ρόλος της κτηνοτροφίας στην οικονομία, την απασχόληση, την επισιτιστική ασφάλεια, αλλά και στην προστασία του περιβάλλοντος.

Ανησυχητική πτώση, σημαντικά νούμερα

Η έκθεση υπενθυμίζει ότι ο τομέας της κτηνοτροφίας συνιστά έναν από τους βασικούς πυλώνες της ευρωπαϊκής αγροτικής οικονομίας, αντιπροσωπεύοντας το 2023 περίπου το 40% της συνολικής αγροτικής παραγωγής της ΕΕ, με εκτιμώμενη αξία που ξεπερνά τα 214 δισ. ευρώ. Ο τομέας απασχολεί περίπου 4 εκατ. εργαζομένους και διατηρεί κρίσιμο ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια, στη διατροφή του πληθυσμού και στην προστασία της αγροτικής οικονομίας, ιδιαίτερα στις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.

Ωστόσο, το ζωικό κεφάλαιο παρουσιάζει συνεχή μείωση την τελευταία δεκαετία: Ο αριθμός των βοοειδών έχει υποχωρήσει κατά 5%, των χοίρων κατά 6%, ενώ η μείωση στα πρόβατα και τις κατσίκες φτάνει το 9% και το 15% αντίστοιχα. Η τάση αυτή συνδέεται όχι μόνο με οικονομικούς παράγοντες, αλλά και με την πίεση που ασκούν οι περιβαλλοντικές απαιτήσεις, οι νόρμες ευζωίας, καθώς και η αύξηση του κόστους παραγωγής. Την ίδια στιγμή, το εισόδημα των κτηνοτρόφων παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένο από τις άμεσες ενισχύσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), ιδίως για εκμεταλλεύσεις με παραγωγή βοείου, αιγοπρόβειου και γαλακτοκομικών προϊόντων.

Το πρόβλημα επιτείνεται από την έλλειψη ανανέωσης γενεών, καθώς λιγότερο από το 12% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων στην ΕΕ διευθύνεται από άτομα κάτω των 40 ετών. Η χαμηλή ελκυστικότητα του επαγγέλματος, οι δυσκολίες πρόσβασης σε γη και κεφάλαιο και οι αντίξοες συνθήκες εργασίας οδηγούν πολλούς νέους εκτός του τομέα, απειλώντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του.

Η έκθεση επισημαίνει ότι αυτή η αποδυνάμωση του κλάδου έρχεται σε μια περίοδο που η παγκόσμια ζήτηση για ζωικές πρωτεΐνες αναμένεται να αυξηθεί κατά 25%-50% έως το 2050, ενισχύοντας τον στρατηγικό ρόλο της ευρωπαϊκής κτηνοτροφίας στην κάλυψη των διατροφικών αναγκών του μέλλοντος.

Τι προτείνει η Ευρωβουλή

Το Κοινοβούλιο ζητά:

• Σύσταση Ομάδας Υψηλού Επιπέδου για την Κτηνοτροφία, στα πρότυπα της αντίστοιχης για την αμπελουργία, με συμμετοχή κρατών-μελών και φορέων.
• Στήριξη της καινοτομίας, της γενετικής βελτίωσης και της ψηφιακής τεχνολογίας (όπως έξυπνη εκτροφή, παρακολούθηση υγείας ζώων κ.ά.).
• Ενίσχυση της αγροτικής νεολαίας μέσω ευκολότερης πρόσβασης σε χρηματοδότηση, γη και κατάρτιση.
• Διατήρηση και αύξηση των ενισχύσεων, χωρίς επιπλέον περιβαλλοντικές δεσμεύσεις για τους εκτροφείς μηρυκαστικών.
• Καταπολέμηση ζωονόσων με εστίαση στην πρόληψη, την εμβολιαστική κάλυψη, τη βιοασφάλεια και τη διαφάνεια μέσω ψηφιακής παρακολούθησης.

Προστασία από τις μεγάλες απειλές

Η έκθεση τονίζει τις αυξανόμενες προκλήσεις από τις ζωονόσους (π.χ. αφρικανική πανώλη των χοίρων, γρίπη των πτηνών), την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά και τις επιθέσεις από μεγάλους θηρευτές (λύκοι, αρκούδες) σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές. Ζητά, δε, τη βελτίωση των αποζημιώσεων για τους πληγέντες κτηνοτρόφους και την τροποποίηση της Οδηγίας για τους οικότοπους, ώστε να υπάρξει ευελιξία στη διαχείριση πληθυσμών λύκων.

Σε επίπεδο διεθνούς εμπορίου, επισημαίνεται η ανισότητα όρων ανταγωνισμού, καθώς οι Ευρωπαίοι παραγωγοί συμμορφώνονται με υψηλά πρότυπα ποιότητας και ευζωίας που δεν ισχύουν για προϊόντα τρίτων χωρών. Η Ευρωβουλή ζητά τη ρήτρα αμοιβαιότητας στα πρότυπα περιβάλλοντος και υγείας σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες.