Ευλογιά: Άδειες στάνες και… τσέπες στην Αν. Μακεδονία και Θράκη – Εξαφανίζεται το ζωικό κεφάλαιο και στη Θεσσαλία

Μπροστά σε μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις των τελευταίων ετών βρίσκεται ο κτηνοτροφικός κόσμος της χώρας, με την ευλογιά των αιγοπροβάτων να αποδεκατίζει το ζωικό κεφάλαιο και να οδηγεί σε απόγνωση χιλιάδες παραγωγούς. Από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη μέχρι τον θεσσαλικό κάμπο, τα περιστατικά ζωονόσων πολλαπλασιάζονται, τα ζώα θανατώνονται μαζικά και το εισόδημα των κτηνοτρόφων μηδενίζεται.

Ταυτόχρονα, τα μέτρα πρόληψης, οι αποζημιώσεις και οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες κρίνονται ανεπαρκή ή καθυστερημένα, ενώ η ανασφάλεια κυριαρχεί για την επόμενη μέρα. Παράλληλα, σε αδιέξοδο βρίσκονται και οι παραγωγοί ζωοτροφών, καθώς εξαιτίας των περιορισμών στη διακίνηση, η παραγωγή τους παραμένει απούλητη και απειλείται με οικονομική καταστροφή.

Μέσα σε αυτό το τοπίο, καταγράφουμε τις φωνές από τις δύο βαριά πληττόμενες περιοχές, την Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και τη Θεσσαλία, αποτυπώνοντας την οργή, την αγωνία και τα αιτήματα ενός κλάδου που παλεύει να επιβιώσει.

Αν. Μακεδονία – Θράκη: Στα 90.000 τα θανατωθέντα ζώα από τον περασμένο Αύγουστο μέχρι σήμερα

«Το αποτύπωμα του υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Χρήστου Κέλλα, ήταν μηδενικό – όπως και των φωτοβολταϊκών στο περιβάλλον» σχολίασε ο πρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συλλόγου Καβάλας, Νίκος Δημόπουλος, με το πέρας της σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα στην Κομοτηνή, στο κτήριο της περιφέρειας.

Την απογοήτευσή τους μοιράστηκαν και άλλοι κτηνοτρόφοι της περιφέρειας, οι οποίοι είδαν να θανατώνονται περισσότερα από 90.000 ζώα, εξαιτίας της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, από τον περασμένο Αύγουστο μέχρι σήμερα.

Είχε προηγηθεί επίσκεψη στο «Ευρωπαϊκό Κέντρο Εξωτικών Νοσημάτων των Ζώων» στην Ορεστιάδα, το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει –έπειτα από πολυετή, δραματική καθυστέρηση– στο πλαίσιο Μνημονίου Συνεργασίας και Προγραμματικής Σύμβασης μεταξύ του ΥΠΑΑΤ, του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και της περιφέρειας, που υπεγράφη στις 25 Ιουλίου.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Διεύθυνση Κτηνιατρικής της ΠΑΜΘ, σε ανακοίνωσή της πριν από δέκα ημέρες, υπογραμμίζει την έξαρση ζωονόσων και ζωοανθρωπονόσων, ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. «Μέχρι σήμερα, έχουν επιβεβαιωθεί και συνεχίζουν να εξαπλώνονται στην περιφέρεια τα νοσήματα της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, της αφρικανικής πανώλης των χοίρων και του ιού του Δυτικού Νείλου. Ωστόσο, οι Κτηνιατρικές Υπηρεσίες της περιφέρειας είναι ιδιαίτερα ανήσυχες για τον αφθώδη πυρετό, καθώς έχουν δηλωθεί εστίες παρουσίας του νοσήματος στα παράλια της Τουρκίας. Επιπλέον, λόγω της θερινής περιόδου που διανύουμε, υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης του καταρροϊκού πυρετού», αναφέρεται, μεταξύ άλλων, με την υπηρεσία να προτείνει την εφαρμογή προληπτικών μέτρων για κάθε νόσημα.

Δεν βόσκουν, δεν σφάζουν

Αναφερόμενος στη δήλωση του υφυπουργού ότι η ΚΥΑ για τα θανατωθέντα ζώα προβλέπει διπλάσιες αποζημιώσεις σε σχέση με προηγούμενες περιπτώσεις ζωονόσων, ο κ. Δημόπουλος υπογραμμίζει: «Όταν εκδηλώνεται μια ζωονόσος, που προκαλεί πολύ μεγάλες απώλειες στο ζωικό κεφάλαιο, δεν γίνεται οι αποζημιώσεις να μην πλησιάζουν τις εμπορικές αξίες».

Οι πληγέντες κτηνοτρόφοι είναι ουσιαστικά άνεργοι. Γι’ αυτό ζήτησαν από τον κ. Κέλλα να υποστηριχθούν με 50 ευρώ ετησίως για κάθε θανατωμένο πρόβατο, μέχρι την επανασύσταση των κοπαδιών.

«Δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει η ευλογιά, αν και πότε θα γίνει επανασύσταση. Άρα, οι κτηνοτρόφοι θα λάβουν εισόδημα μετά από 2-3 χρόνια», σημειώνει, τονίζοντας πως πρέπει να γνωστοποιηθούν οι όροι του σχετικού προγράμματος.Για το ζήτημα των ζωοτροφών, η απάντηση που δόθηκε ήταν πως οι αποζημιώσεις θα καταβληθούν άμεσα, χωρίς όμως σαφή χρονικό προσδιορισμό.

Η ελεύθερη βόσκηση επιτρέπεται στη Δράμα, η οποία δεν εμφάνισε καθόλου κρούσματα, και στην Καβάλα. Ωστόσο, στις πληγείσες περιοχές τα ζώα παραμένουν σταβλισμένα, καθώς στα έκτακτα μέτρα περιλαμβάνονται –μεταξύ άλλων– η καθολική απαγόρευση μετακίνησης αιγοπροβάτων στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης, καθώς και η παρακολούθηση της παράνομης βόσκησης με χρήση drones.

«Σε όσους απέμειναν ζώα, θα πρέπει να επιτραπούν οι σφαγές, γιατί χάνουν και αυτό το εισόδημα», σχολιάζει, προσθέτοντας ότι από τη μία δεν δίνονται αποζημιώσεις και από την άλλη δεν πραγματοποιούνται εμβολιασμοί. Σε σχέση με τη γενικότερη εικόνα των ζωονόσων, ο κ. Δημόπουλος επισημαίνει ότι η αφρικανική πανώλη δεν αφορά τα σταβλισμένα ζώα, αλλά τους αγριόχοιρους, οι οποίοι έχουν αποδεκατιστεί και μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο και στα ήμερα.

Οι κτηνοτρόφοι ζήτησαν τη λήψη απολυμαντικών μέτρων στα τελωνεία, ωστόσο η απάντηση που έλαβαν ήταν πως αυτό «δεν μπορεί να γίνει». Παράλληλα, δεν έχουν αποζημιωθεί οι παραγωγοί μηδικής της περιφέρειας, οι οποίοι δεν κατάφεραν να πουλήσουν την παραγωγή τους λόγω της απαγόρευσης διακίνησης εκτός περιφερειακών ενοτήτων, εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Τέλος, οι κτηνοτρόφοι ζήτησαν πάγωμα ασφαλιστικών εισφορών και φορολογικών υποχρεώσεων, για να λάβουν την απάντηση ότι «γίνονται ενέργειες».

Θεσσαλία: Συνεχίζεται ο γολγοθάς για τους κτηνοτρόφους λόγω της ανεξέλεγκτης ευλογιάς

«Μαζί με τα ζώα, αρρωσταίνουμε κι εμείς. Άλλοι γιατί με τη θανάτωση των ζώων χάνουν την περιουσία τους και άλλοι από την αγωνία μήπως χάσουν ό,τι γλύτωσαν από τον Daniel και την πανώλη. Η κατάσταση είναι απογοητευτική και οι συνέπειες θα είναι μεγάλες για την τοπική οικονομία. Αυτό θα γίνει αισθητό παντού από τον Σεπτέμβριο και μετά».

Αυτά δηλώνει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, Δημήτρης Μπαλούκας, αποτυπώνοντας την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στον κάμπο εξαιτίας της ευλογιάς. Αυτήν τη στιγμή, στο «κόκκινο» παραμένουν οι νομοί Μαγνησίας και Λάρισας, ενώ το κρούσμα που εμφανίστηκε στη Φαρκαδόνα Τρικάλων φαίνεται να έχει περιοριστεί. Η προσοχή όλων είναι στραμμένη στους –μέχρι στιγμής– καθαρούς δήμους Τυρνάβου και Ελασσόνας, όπου χτυπά η «καρδιά» της κτηνοτροφίας και της φέτας. Αν εμφανιστούν κρούσματα και εκεί, θα πρόκειται για το τελειωτικό χτύπημα στον κλάδο.

Θανατώθηκαν 65.000 ζώα

Σύμφωνα με τον αντιπεριφερειάρχη Πρωτογενούς Τομέα, Δημήτρη Τσέτσιλα, «λόγω των ζωονόσων που ενέσκηψαν τους τελευταίους δώδεκα μήνες, οι αρμόδιες αρχές στη Θεσσαλία έχουν προχωρήσει στη θανάτωση συνολικά 65.000 αιγοπροβάτων. Λόγω της πανώλης που απασχόλησε τους κτηνοτρόφους το περασμένο καλοκαίρι, σημειώθηκαν απώλειες 25.000 ζώων, ενώ ο απολογισμός μέχρι στιγμής για την ευλογιά ανέρχεται στις 40.000. Και, όπως όλα δείχνουν, ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί περαιτέρω».

Πρόκειται για έναν πολύ μεγάλο αριθμό, όπως παραδέχτηκε ο αρμόδιος αντιπεριφερειάρχης, ο οποίος εκτίμησε ότι η ευλογιά βρίσκεται, αυτή την περίοδο, στην κορύφωσή της. «Πρέπει όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές να επιδείξουν υπευθυνότητα και να τηρήσουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Όσα μέτρα αστυνόμευσης κι αν εφαρμοστούν, αν δεν φροντίσουν όλοι να συμμορφωθούν, θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε προβλήματα με την ευλογιά. Το αρμόδιο υπουργείο οφείλει επιτέλους να βάλει “το χέρι στην τσέπη” και να στηρίξει όχι μόνο τους κτηνοτρόφους που έχουν πληγεί, αλλά και τους παραγωγούς ζωοτροφών.

Υπάρχουν κτηνοτρόφοι που, μετά τη διαπίστωση κρουσμάτων στις μονάδες τους, έχασαν ό,τι είχαν και δεν μπορούν πλέον να ασκήσουν παραγωγική δραστηριότητα. Υπάρχουν, επίσης, και εκείνοι που ανανέωσαν το ζωικό τους κεφάλαιο μετά την πανώλη, αλλά δέχτηκαν ακόμη ένα πλήγμα από την ευλογιά που ακολούθησε. Πρέπει να υπάρξει άμεση μέριμνα για όλους αυτούς τους ανθρώπους, καθώς και για τους παραγωγούς ζωοτροφών».

Μοριακός έλεγχος σάλιου από την περιφέρεια

Η Περιφέρεια Θεσσαλίας ξεκίνησε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει την ανάλυση του ιού της ευλογιάς στο σάλιο των ζώων, με τη συνεργασία του Κτηνιατρικού Εργαστηρίου του καθηγητή Κτηνιατρικής, Γ. Βαλιάκου. Με τη μέθοδο αυτή, η νόσος θα μπορεί να εντοπίζεται έως και έναν μήνα πριν από την εκδήλωσή της.

Στόχος είναι να εξεταστούν περίπου 1.000 κτηνοτροφικές μονάδες γύρω από τις βασικές εστίες, προκειμένου να διαπιστωθεί η έκταση της εξάπλωσης του ιού. «Το τεστ αυτό θα μας βοηθήσει να εντοπίσουμε αν ο ιός παραμένει ενεργός σε κάποια σημεία, ώστε οι κτηνοτρόφοι να γνωρίζουν κατά πόσο είναι ασφαλές να επανασυστήσουν τα κοπάδια τους», υπογράμμισε ο περιφερειάρχης, Δημήτρης Κουρέτας.

Οι ευθύνες της πολιτείας

Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΒΟΛ, Στέφανος Διακομής, κάνει λόγο για μια ανεξέλεγκτη κατάσταση στη Μαγνησία λόγω της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, καθώς περισσότερα από 20.000 παραγωγικά ζώα έχουν ήδη θανατωθεί, προκαλώντας ανυπολόγιστες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες στους κτηνοτρόφους της περιοχής. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «οι άνθρωποι αυτοί έχουν μείνει χωρίς εισόδημα και χωρίς προοπτική, με περιουσίες και κόπους ετών να χάνονται μέσα σε λίγες ημέρες».

Ο κ. Διακομής επεσήμανε ότι, προς το παρόν, η ΕΒΟΛ δεν έχει διακόψει την παραγωγή των προϊόντων της, ωστόσο οι επιπτώσεις της κρίσης αρχίζουν να γίνονται αισθητές, κυρίως ως προς την προμήθεια πρόβειου γάλακτος. Αν και οι ανάγκες καλύπτονται ακόμη, από το φθινόπωρο η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί. Ήδη, η ΕΒΟΛ έχει προχωρήσει σε συνεργασίες με παραγωγούς από άλλες περιοχές –κυρίως από την Ελασσόνα– προκειμένου να διασφαλίσει επάρκεια πρόβειου γάλακτος. «Η έλλειψη γάλακτος και κρέατος θα γίνει αισθητή από το φθινόπωρο», προειδοποίησε.

Κατηγόρησε, επίσης, την πολιτεία για χαλάρωση των μέτρων προστασίας, απολύμανσης και ελέγχου στις μετακινήσεις ζωοτροφών, γεγονός που συνέβαλε –όπως είπε– στην επανεμφάνιση της νόσου από τον περασμένο Απρίλιο. Η ΕΒΟΛ, όπως δήλωσε, έχει ήδη αποστείλει επιστολές στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ζητώντας:

• Άμεση καταβολή αποζημιώσεων, όχι μόνο για τα θανατωθέντα ζώα, αλλά και για το εισόδημα που χάνεται καθημερινά.
• Διανομή ζωοτροφών στους παραγωγούς που, αν και δεν έχουν πληγεί άμεσα από την ευλογιά, διατηρούν τα ζώα τους σταβλισμένα λόγω των περιοριστικών μέτρων.
• Αναστολή φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, καθώς και διατήρηση των επιδοτήσεων.
• Θεσμοθέτηση ειδικών πρωτοκόλλων διαχείρισης, ώστε να αποφεύγεται η καταστροφή του ζωικού κεφαλαίου χωρίς εναλλακτικές λύσεις.