Τα τελευταία χρόνια, ο υψηλής παθογονικότητας ιός της γρίπης των πτηνών τύπου Α (Η5Ν1) έχει φτάσει σχεδόν σε κάθε γωνιά του πλανήτη, αποδεκατίζοντας πρωτοφανείς αριθμούς άγριων και οικόσιτων πτηνών. Ωστόσο δεν περιορίζεται σε αυτά, προκαλώντας εστίες μόλυνσης και μεταξύ θηλαστικών σε κλίμακα που δεν έχουμε ξαναδεί. Αυτό βίωσαν με τον χειρότερο τρόπο τον περασμένο μήνα αρκετές φινλανδικές γουναρικές εκμεταλλεύσεις όπου ζουν βιζόν, αλεπούδες και σκύλοι ρακούν.
Από την πρώτη τέτοια αναφορά, στις 13 Ιουλίου, τα κρούσματα έχουν επεκταθεί σε τουλάχιστον 24 εκμεταλλεύσεις, εγείροντας την αυστηροποίηση των ελέγχων ιδιαίτερα στις εκμεταλλεύσεις βιζόν. Ενώ περίπου 20 ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη καταργήσει αυτήν τη βιομηχανία για λόγους ηθικής, ορισμένοι επιστήμονες και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής προσθέτουν τις ανησυχίες τους για τη δημόσια υγεία στην επιχειρηματολογία υπέρ του λουκέτου, επικαλούμενοι τα μαζικά κρούσματα κορωνοϊού που καταγράφηκαν σε εκτροφεία μινκ κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Σε αυτά έρχεται να προστεθεί τώρα το δεύτερο συνεχόμενο χτύπημα της γρίπης των πτηνών στην Ευρώπη μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο, μετά την εστία σε ισπανικό εκτροφείο βιζόν τον περασμένο Οκτώβριο.
Προς το παρόν, το στέλεχος H5N1 δεν προσβάλλει εύκολα τους ανθρώπους. Ωστόσο, ο φόβος είναι ότι η ανεξέλεγκτη μετάδοση σε ζώα όπως το βιζόν θα δώσει στον ιό αρκετά πατήματα ώστε να μεταλλαχθεί με τρόπους που θα μπορούσαν να του επιτρέψουν μια πιθανή υπερμετάδοση στους ανθρώπους. Ήδη, στη Φινλανδία, ένα έγγραφο από κυβερνητικά ερευνητικά κλιμάκια έδειξε ότι ο ιός έχει εξαπλωθεί από θηλαστικό σε θηλαστικό στις εκμεταλλεύσεις και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν εντοπίσει μεταλλάξεις που υποδεικνύουν μια τάση προσαρμογής προς τη διευκόλυνση της αναπαραγωγής του ιού στα κύτταρα των θηλαστικών.
Ο ανταποκριτής του αμερικανικού ειδησεογραφικού ιστότοπου STAT, Andrew Joseph, αναφέρει ότι ομάδες Φινλανδών, ειδικών σε αναδυόμενες μολυσματικές ασθένειες, συμμετέχουν τώρα σε μια έρευνα που περιλαμβάνει τη διερεύνηση όχι μόνο του τρόπου με τον οποίο ο ιός επιτίθεται σε ζώα που εκτρέφονται για τη γούνα τους ή του τρόπου με τον οποίο ο ιός εξαπλώνεται σε και ανάμεσά τους, αλλά και για να δουν αν μεταλλάσσεται με τρόπους που θα του επέτρεπαν να μεταδοθεί πιο αποτελεσματικά μεταξύ των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων και των ανθρώπων.
«Αυτές οι εκμεταλλεύσεις συνιστούν κίνδυνο, υπό την έννοια ότι δεν ελέγχονται και πιθανότατα δεν μπορούν να ελεγχθούν αποτελεσματικά», αναφέρει η Isabella Eckerle, ιολόγος στο Κέντρο Αναδυόμενων Ιογενών Νοσημάτων της Γενεύης στην Ελβετία, αναφερόμενη στον τρόπο με τον οποίο τα εκτροφεία «συμπιέζουν» τα συνήθως μοναχικά ζώα σε μικρούς χώρους, διατηρώντας τις επαφές με πτηνά και ανθρώπους. «Τώρα έχουμε δύο παραδείγματα, τον SARS-CoV-2 και τη γρίπη των πτηνών. Αναρωτιέμαι, τι άλλο χρειαζόμαστε;».
