Τα φυτά «οσμίζονται» τους εχθρούς και συμβάλλουν στην ανάπτυξη παρασιτοκτόνων

Τα αρώματα από φυτά μπορούν να αποτελέσουν απάντηση στην απειλή από έντομα και να ειδοποιήσουν τα γειτονικά φυτά για μια πιθανή επίθεση ή να προσελκύσουν τους θηρευτές – εχθρούς των παρασίτων, που δεν επηρεάζουν όμως τις καλλιέργειες.

Οι επιστήμονες με τα δεδομένα αυτά προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τους μυστικούς αυτούς κώδικες, ώστε να αναπτύξουν καλύτερα πιο «πράσινα» χημικά για να αντιμετωπίσουν τα έντομα – εχθρούς των καλλιεργειών. Παρά το γεγονός ότι τα φυτά βάλλονται από έδαφος και αέρα από τα έντομα, έχουν αναπτύξει αμυντικούς μηχανισμούς, όπως η έκλυση χημικών τοξινών για να απωθήσουν τα έντομα. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να καταστήσουν τα ευάλωτα στελέχη τους πικρά και γενικότερα δυσάρεστα στη γεύση και στην οσμή.

Μπορούν, επίσης, να παραγάγουν ένζυμα τα οποία είναι ικανά να προκαλέσουν ανωμαλίες στον μεταβολισμό ή ακόμα και να δηλητηριάσουν τα έντομα. Μια ακόμα πιο διακριτική μορφή άμυνας είναι οι χημικές ουσίες που εκλύουν στον αέρα για να ειδοποιήσουν τα γειτονικά φυτά για τον επερχόμενο κίνδυνο ή για να επικοινωνήσουν τη ζημιά που υφίστανται. «Τα φυτά είναι οι χημικοί της φύσης.

Παίρνουν ορισμένες απλές ανόργανες ενώσεις και τις μετασχηματίζουν σε χιλιάδες οργανικές ενώσεις αξιοποιώντας την ηλιακή ενέργεια», εξηγεί ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Βέρνης Matthias Erb. «Ορισμένες από αυτές τις πτητικές αρωματικές ουσίες προσελκύουν φυσικούς εχθρούς των εντόμων που καταστρέφουν τις καλλιέργειες.

Για παράδειγμα, αν μια κάμπια επιτεθεί σε ένα φυτό, τέτοιες ουσίες μπορούν να “καλέσουν” μια σφήκα που αποτελεί θηρευτή του παρασίτου ή να ενεργοποιήσει αμυντικούς μηχανισμούς γειτονικών φυτών», προσθέτει ο καθηγητής. Τα έντομα ευθύνονται για την καταστροφή του 1/5 των καλλιεργειών παγκοσμίως, ποσοστό που αναμένεται να αυξηθεί ιδιαίτερα στα σιτηρά λόγω της κλιματικής αλλαγής.