των Νεκταρίας Τσιγαρδή, γεωπόνου φυτικής παραγωγής,
και δρ Αλέξανδρου Παπαχατζή, καθηγητή Δενδροκομίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ασθένειες
Η μονίλια είναι ασκομύκητας και αποτελεί μια ιδιαίτερα επικίνδυνη ασθένεια για τα πυρηνόκαρπα και συγκεκριμένα για την κερασιά, τη βυσσινιά, τη ροδακινιά, τη βερικοκιά και τη δαμασκηνιά. Η μονίλια της αμυγδαλιάς προσβάλλει άνθη και βλαστούς.
Μάλιστα, τα άνθη μετά την προσβολή δεν διαφέρουν από άνθη που έπαθαν ζημιά από παγετό. Η ασθένεια αυτή αντιμετωπίζεται με ψεκασμούς με διασυστηματικά μυκητοκτόνα. Συνήθως, γίνονται δύο ψεκασμοί, ο πρώτος στην έναρξη της άνθισης και ο δεύτερος όταν το 80%-90% των ανθέων είναι ανοιχτά. Κατά την πολυστίγμωση, σχηματίζονται στα φυλλα κηλίδες κιτρινωπού χρώματος, με αποτέλεσμα να πέφτουν.
Η φυτόφθορα προσβάλλει, κυρίως, τον λαιμό του δέντρου και τις ρίζες. Στα προσβεβλημένα δέντρα, γίνεται ξελάκιασμα και επάλειψη του σημείου προσβολής με βορδιγάλειο πολτό.
Ο εξώασκος της ροδακινιάς προκαλεί κατσάρωμα στο φύλλωμα και σε σοβαρή προσβολή παρατηρείται πτώση των φύλλων.
Το κορύνεο της ροδακινιάς προσβάλλει τα φύλλα, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται οπές.
Η φαιά σήψη, μία από τις σημαντικότερες ασθένειες της ροδακινιάς, προσβάλλει τα άνθη.
Σημαντικότεροι εχθροί και ασθένειες
|
ΠΥΡΗΝΟΚΑΡΠΑ |
ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ |
ΕΧΘΡΟΙ |
|---|---|---|
|
ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ |
μονίλια, φυτόφθορα, |
ευρύτομο, καπνώδης, αφίδες, ανθονόμος, σκολύτες ρυγχίτης, ψώρα San Jose, τετράνυχοι |
|
ΡΟΔΑΚΙΝΙΑ |
εξώασκος, κορύνεο, φαιά σήψη ή μονίλια, ωίδιο |
καρπόκαψα, ανάρσια, αφίδες, ψώρα San Jose, τετράνυχοι, θρίπες, βαμβακάδα, μύγα της Μεσογείου |
|
ΒΕΡΙΚΟΚΙΑ |
μονίλια, κορύνεο, σκωρίαση |
ανάρσια, φυλλοδέτης, καπνώδης, ψώρα |
|
ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΑ |
εξώασκος, φυτόφθορα, |
ανάρσια, αφίδες, σκολύτης, καρπόκαψα, τετράνυχοι |
|
ΚΕΡΑΣΙΑ-ΒΥΣΣΙΝΙΑ |
φαιά σήψη, κορύνεο, ωίδιο, |
σκουλήκι των κερασίων, καπνώδης, αφίδες |
Εχθροί
Οι ψεκασμοί που συστήνονται και εφαρμόζονται για την καταπολέμηση του ευρύτομου και άλλων εχθρών της αμυγδαλιάς καταπολεμούν και την ανάρσια. Όσοι παραγωγοί παρατηρήσουν συμπτώματα προσβολών ειδικά σε νεαρά δενδρύλλια 1-3 ετών, θα πρέπει να προστατεύσουν τις καλλιέργειές τους από τα μέσα Μαΐου έως τις αρχές Ιουνίου με εγκεκριμένα σκευάσματα για την καλλιέργεια.
Η αλευρώδης αφίδα (Hyalopterus amygdali) είναι από τους συχνότερους εχθρούς των πυρηνόκαρπων και ιδιαίτερα της ροδακινιάς. Προσβάλλει όμως και την αμυγδαλιά και λιγότερο τη βερικοκιά. Για την καταπολέμηση του εχθρού αυτού, χρησιμοποιούνται διασυστηματικά εντομοκτόνα, όπου γίνεται ψεκασμός του φυλλώματος με την εμφάνιση της προσβολής. Σε περίπτωση επανεμφάνισης του εχθρού, γίνεται επανάληψη το νωρίτερο 28 ημέρες μετά τον πρώτο ψεκασμό.
Η πράσινη μελίγκρα (Myzus persicae) είναι από τα πιο διαδεδομένα στον κόσμο και πολυφάγα είδη αφίδας. Το είδος αυτό, σε περιοχές όπου ο χειμώνας είναι σχετικά ψυχρός, όπως συμβαίνει σε χώρες της Ευρώπης, διαχειμάζει ως χειμερινό αβγό που εναποτίθεται συνήθως στη βάση των οφθαλμών νεαρών κλαδιών της ροδακινιάς, που είναι ο κύριος ξενιστής, και σπανιότερα άλλων πυρηνόκαρπων.
Η βαμβακάδα (Pseudaulacaspis pentagona) είναι ο πιο συχνός ίσως εχθρός της ροδακινιάς. Για την αντιμετώπιση του κοκκοειδούς σε περιπτώσεις πολύ σοβαρών προσβολών, διενεργούνται ψεκασμοί αργά τον χειμώνα ή λίγο πριν από την έκπτυξη των οφθαλμών της ροδακινιάς, εναντίον των ενήλικων θηλυκών με τη χρησιμοποίηση λαδιών σε δόσεις 2%-3%. Ιδιαίτερης, όμως, σημασίας και αποτελεσματικότητας είναι οι ψεκασμοί που διενεργούνται κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου και κυρίως εναντίον της 1ης και της 3ης γενεάς των κινητών μορφών (ερπουσών) που είναι και το ευπαθέστερο στάδιο του κοκκοειδούς στα εντομοκτόνα.
Ο ρυγχίτης (Rhynchites auratus scopoli) είναι εχθρός που προσβάλλει την κερασιά και τη βυσσινιά, για την αντιμετώπιση του οποίου είναι απαραίτητος ο ψεκασμός με κατάλληλο εντομοκτόνο επαφής την άνοιξη, μόλις παρατηρηθούν διαβρώσεις καρπών ή ενήλικα σε ανησυχητικό αριθμό. Επιπλέον, στις περιοχές όπου εμφανίζονται συχνά προσβολές από ρυγχίτη, συστήνονται ψεκασμοί με κατάλληλα εντομοκτόνα αμέσως μετά την άνθιση, την εποχή που εξέρχεται από το έδαφος.
Η ανάρσια (Anarsia lineatella) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εχθρούς των πυρηνόκαρπων, με τη ροδακινιά να αποτελεί τον κυριότερο ξενιστή της. Προσβάλλει, επίσης, τη βερικοκιά, τη δαμασκηνιά και την αμυγδαλιά. Ο προσδιορισμός του κατάλληλου χρόνου επέμβασης γίνεται με τη χρήση φερομονικών παγίδων. Για την αντιμετώπισή της, χρησιμοποιείται η οικολογική μέθοδος κομφούζιο, καθώς και οι χημικές επεμβάσεις. Το κριτήριο επιλογής του φυτοπροστατευτικού μέσου που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από το βλαστικό στάδιο της καλλιέργειας, το στάδιο του εντόμου, την αποτελεσματικότητα του μέσου, την υπολειμματική του διάρκεια και τον τύπο σκευάσματος (formulation). Υπάρχουν πολλές δραστικές ουσίες που είναι κατάλληλες για την καταπολέμηση του εντόμου. Για τη χημική αντιμετώπιση χρησιμοποιείται κυρίως πυρεθρινοειδές εντομοκτόνο επαφής και στομάχου για την αντιμετώπιση μυζητικών και μασητικών εντόμων.
Η καρπόκαψα ροδακινιάς (Grapholita molesta) αποτελεί ακόμα έναν σημαντικό εχθρό (Grapholita molesta) των πυρηνόκαρπων, που προσβάλλει κυρίως τη ροδακινιά και δευτερευόντως την κυδωνιά, τη βερικοκιά, τη δαμασκηνιά και την αμυγδαλιά. Η αντιμετώπισή της είναι παρόμοια με εκείνη της ανάρσιας.
Παγετοί
Οι έντονοι παγετοί αυτή την περίοδο προκάλεσαν ζημιές στα καρπίδια τη αμυγδαλιάς, οι οποίες αντιμετωπίζονται με χαλκούχα σκευάσματα.
