Σε ευρωπαϊκό, αλλά και παγκόσμιο επίπεδο, παρατηρείται η στροφή της αγροτικής πολιτικής προς την κατεύθυνση της επισιτιστικής κυριαρχίας, ως κρίσιμης εναλλακτικής λύσης στην έννοια της επισιτιστικής ασφάλειας, οριζόμενη ευρέως ως το δικαίωμα των τοπικών πληθυσμών να ελέγχουν τα δικά τους συστήματα διατροφής, συμπεριλαμβανομένων των αγορών, των οικολογικών πόρων, της παραδοσιακής γαστρονομίας και των τρόπων παραγωγής.
Η συνθήκη αυτή οφείλει να έχει τόσο εθνικό, όσο και διεθνή χαρακτήρα, με τη δημιουργία ενός μηχανισμού δημιουργίας αποθεμάτων και ενίσχυσης των τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού, έτσι ώστε οι τιμές να συγκρατηθούν σε επίπεδα συμβατά με το εισόδημα των καταναλωτών.
Η υλοποίηση, όμως, αυτής της νέας, δίκαιης στρατηγικής, δεν μπορεί να εξαντληθεί σε τεχνικού τύπου παρεμβάσεις. Πολύ περισσότερο, θα πρέπει να υπάρξει μία ριζική αλλαγή στο επίπεδο της πολιτικής αποφάσεων και διαχείρισης της αγροτικής παραγωγής και της μεταποίησης.
Η εξασφάλιση της βιωσιμότητας της γεωργίας και της κτηνοτροφίας αναμφίβολα συνδέεται με την αυστηρότερη τήρηση των οικολογικών μεθόδων παραγωγής και, το σημαντικότερο, την εξοικονόμηση πόρων σε όλο το φάσμα των εισροών της παραγωγικής διαδικασίας. Αυτό, άλλωστε, προβλέπεται από τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και την Πράσινη Συμφωνία, με τη δραστική μείωση (σε ποσοστά 30%-50%) των εισροών της αγροτικής παραγωγής, όπως φυτοπροστατευτικών ουσιών και λιπασμάτων μέχρι το 2030.
Άξονες παρέμβασης
Αποτελεί επομένως μονόδρομο για την Ελλάδα, η στοχευμένη αναθεώρηση τόσο του μοντέλου της αγροτικής παραγωγής, όσο και της κατανάλωσης. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το γεγονός ότι η κρίση θέτει ήδη σε δοκιμασία την καθημερινότητα εκατομμυρίων συμπολιτών μας, ιδιαίτερα εκείνων που ανήκουν στα πλέον ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.
Οι αναγκαίες παρεμβάσεις στο ανώτατο επίπεδο πολιτικού σχεδιασμού οφείλουν να συμπεριλάβουν τους εξής, κατ’ ελάχιστο, άξονες:
1. Την πρόσβαση στα γεωργικά προϊόντα, μέσω ιεράρχησης προτεραιοτήτων, όσον αφορά την τοπική αγροτική παραγωγή και την ενσωμάτωση αυτών στις υπόλοιπες αλυσίδες αξίας (εστίαση, τουρισμός κ.λπ). Η αύξηση της συμμετοχής της μεταποίησης στην αξιοποίηση του πρωτογενούς προϊόντος θα είναι καθοριστική σε αυτήν τη διαδικασία.
2. Την αύξηση της ανταγωνιστικότητας μέσω της διαφοροποίησης της παραγωγής, χρησιμοποιώντας εναλλακτικές τεχνολογίες και ελαχιστοποιώντας τη χρήση των εισροών. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να δοθεί στην επαναχρησιμοποίηση οργανικών υλικών για λίπανση, καθώς και στη χρήση νέων μορφών προϊόντων και μεθόδων λίπανσης.
3. Τη διαφύλαξη της βιοποικιλότητας, η οποία αποτελεί σημαντικό χαρακτηριστικό της Ελλάδας, στα πλαίσια μίας βιώσιμης αγροτικής δραστηριότητας και την ανάδειξη των τοπικών ποικιλιών.
4. Την εφαρμογή καθολικών συστημάτων ιχνηλασιμότητας, σε συνδυασμό με σύνταξη φακέλων ισχυρισμών υγείας και αυθεντικότητας για προϊόντα ΠΓΕ, καθώς και την καθιέρωση ενός αγροδιατροφικού σήματος ανά περιφέρεια.
