Στην τελική ευθεία βρίσκεται το σχέδιο κανονισμού για τη θέσπιση του συστήματος πιστοποίησης δέσμευσης άνθρακα στην ΕΕ. Αυτήν τη στιγμή, η Κομισιόν βάζει τις τελευταίες της πινελιές, καθώς η πρόταση κανονισμού θα πρέπει να παρουσιαστεί έως τις 30 Νοεμβρίου, οπότε και έχει προγραμματιστεί να ανακοινωθεί το δεύτερο πακέτο μέτρων στο πλαίσιο της Κυκλικής Οικονομίας.
Σύμφωνα με όσα έχουν διαρρεύσει από τις Βρυξέλλες, το κείμενο της Κομισιόν δίνει ορισμό για τη γεωργία δέσμευσης άνθρακα (Carbon Farming), θέτει τέσσερα κριτήρια για να εγγυηθεί την «ποιότητα» των πιστοποιητικών, εξηγεί ότι οι λεπτομέρειες των μεθοδολογιών θα προσδιορίζονται σε κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, ενώ ορίζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπεύθυνη για τη διαχείριση των συστημάτων πιστοποίησης.
Ομάδα εμπειρογνωμόνων
Ειδικότερα, και βάσει του προσχεδίου του κειμένου, που είδε το φως της δημοσιότητας, η Κομισιόν σκοπεύει να ζητήσει τη συνδρομή ομάδας εμπειρογνωμόνων για να εμπλουτίσει το σχέδιο με μια σειρά από κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις, παρέχοντας λεπτομέρειες για ένα σύστημα πιστοποίησης, το οποίο θα πρέπει να συμφωνηθεί πριν λειτουργήσει οποιοδήποτε σχέδιο επιβράβευσης για την εφαρμογή της γεωργίας άνθρακα στην ΕΕ.
Ο προτεινόμενος κανονισμός θα συνοδεύεται από έναν αριθμό «εξαιρετικά τεχνικών μη νομοθετικών πράξεων», στην προετοιμασία των οποίων «η Επιτροπή θα επικουρείται από ομάδα εμπειρογνωμόνων», η οποία «θα έχει περίπου 70 μέλη και θα μπορούσε να περιλαμβάνει και πολλές υποομάδες».
Το σχέδιο κανονισμού υπενθυμίζει όσα έχουν διατυπωθεί στο πλαίσιο του Σχεδίου δράσης για την Κυκλική Οικονομία στις 11 Μαρτίου 2020, την πρόταση για την αναθεώρηση του Κανονισμού για τη χρήση γης, την αλλαγή χρήσης γης και τη δασοκομία (LULUCF) της 14ης Ιουλίου 2021, αλλά και των βασικών σημείων της ανακοίνωσης της Κομισιόν για τους «Βιώσιμους Κύκλους Άνθρακα» τον Δεκέμβριο του 2021.
Σημειώνεται ότι η πρόταση κανονισμού δεν έχει λάβει την τελική της μορφή, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται υπό επεξεργασία. Πάντως, στο προσχέδιο, η Επιτροπή συζητά την εκτίμηση επιπτώσεων που θα συνοδεύει την πρόταση, σημειώνοντας τις προκλήσεις της πιστοποίησης για την αφαίρεση άνθρακα, σε σύγκριση, για παράδειγμα, με τις μειώσεις των εκπομπών.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ποιότητα της πιστοποίησης, με τους συντάκτες του κειμένου να υπογραμμίζουν τη σημασία της διαφάνειας και της αξιοπιστίας κατά τη διαδικασία. Όπως αναφέρεται, αναλαμβάνεται πρωτοβουλία που θα εγγυάται την ποιότητα των πιστοποιητικών μέσω μεθοδολογιών που θα είναι προσαρμοσμένες στις ειδικές συνθήκες των διάφορων δραστηριοτήτων.
Εθελοντική η εφαρμογή
Το σχέδιο κειμένου του κανονισμού υπενθυμίζει ότι καθιερώνει «έναν εθελοντικό μηχανισμό» για την πιστοποίηση της δέσμευσης άνθρακα και ορίζει τη γεωργία δέσμευσης άνθρακα ως «μια δραστηριότητα που σχετίζεται με τη διαχείριση της γης με σκοπό την αποθήκευση άνθρακα σε ζωντανή βιομάζα, νεκρή οργανική ύλη και εδάφη, ενισχύοντας τη δέσμευση άνθρακα ή/και μειώνοντας την απελευθέρωση άνθρακα στην ατμόσφαιρα».
Επιπλέον, σημειώνεται ότι «οι αφαιρέσεις άνθρακα θα είναι πρόσθετες, λόγω της αποτελεσματικότητας του κινήτρου που παρέχεται από την πιστοποίηση».
Το σχέδιο προβλέπει ότι η Επιτροπή θα έχει την εξουσία να εγκρίνει κατ’ εξουσιοδότηση πράξεις «που καθορίζουν συγκεκριμένες μεθοδολογίες πιστοποίησης για τη μόνιμη απομάκρυνση, τα προϊόντα αποθήκευσης άνθρακα και τη γεωργία άνθρακα» και απαιτεί ταυτόχρονα από την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ να «λαμβάνει υπόψη της τους στόχους για ελαχιστοποίηση του διοικητικού φόρτου, ιδιαίτερα για τις μικρές επιχειρήσεις».
Ο κανονισμός απαιτεί από τους φορείς που θα υποβάλουν αίτηση για πιστοποίηση να «υποβάλουν σε έναν οργανισμό πιστοποίησης ένα σχέδιο διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης μιας ολοκληρωμένης περιγραφής της δραστηριότητας που θα ακολουθήσουν, αλλά και ένα σχέδιο παρακολούθησης».
Μόλις θεσπιστεί ο νόμος, η Επιτροπή έχει καθήκον να διατηρήσει τον κανονισμό υπό αναθεώρηση, «λαμβάνοντας υπόψη τις σχετικές εξελίξεις στη νομοθεσία της Ένωσης, την τεχνολογική πρόοδο και την ανάπτυξη της αγοράς στον τομέα της δέσμευσης άνθρακα, αλλά και τις διεθνείς εξελίξεις».
Τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για την εφαρμογή του.
