του Σπύρου Φουντά, αναπληρωτή καθηγητή Γεωργικών Μηχανημάτων με έμφαση στη Γεωργία Ακριβείας, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Τα γεωργικά μηχα
νήματα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της γεωργικής παραγωγής. Ουσιαστικά, ο λόγος που φυτεύουμε τις καλλιέργειες σε ευθείες γραμμές είναι για να μπορούν τα γεωργικά μηχανήματα να περάσουν μεταξύ των γραμμών και να εκτελέσουν τις απαιτούμενες γεωργικές εργασίες.
Με βάση πρόσφατες αναλύσεις για το μέγεθος της αγοράς γεωργικών μηχανημάτων στον κόσμο, προβλέπεται μια έντονα αυξητική τάση, καθώς εκτιμάται πως η αγορά τους θα φτάσει περίπου τα 120 δισεκατομμύρια το 2025 από 94 δισ. ευρώ το 2018. Ο κύριος λόγος για αυτή την αύξηση είναι η ανάγκη για μεγαλύτερη αποδοτικότητα στην παραγωγή, η αύξηση της εκμηχάνισης σε αρκετές καλλιέργειες σε συνάρτηση με τη δυσκολία ανεύρεσης εργατικού δυναμικού, όπως σε καλλιέργειες λαχανικών και οπωρώνων και, τέλος, η δυνατότητα χρήσης νέων τεχνολογιών που μπορούν να εφαρμοστούν στο μεγαλύτερο μέρος των γεωργικών μηχανημάτων. Μάλιστα, θα πρέπει να τονιστεί ότι η μεγάλη αύξηση στην αγορά των γεωργικών μηχανημάτων εκτιμάται να προέλθει από παρελκόμενα μηχανήματα που εφαρμόζουν καινοτόμες λύσεις.
Η καινοτομία, λοιπόν, θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα στην αγορά των γεωργικών μηχανημάτων, τόσο των τρακτέρ όσο και των παρελκόμενων μηχανημάτων. Στα Σχέδια Βελτίωσης του υπουργείου, μάλιστα, υπήρχε και ειδική κατηγορία για επιλογή τέτοιων μηχανημάτων με την αντίστοιχη μοριοδότηση, ώστε αρκετοί δικαιούχοι θα εξοπλιστούν με καινοτόμα μηχανήματα. Το ζητούμενο εδώ είναι να γνωρίζουν τη χρήση τους, να μπορούν να εκπαιδευτούν στη σωστή λειτουργία τους, να μπορούν να τα εντάξουν στις καθημερινές εργασίες, να υπάρχει αξιόπιστο και γρήγορο service και, τέλος, να γνωρίζουν τα οφέλη τους και τους περιορισμούς στη χρήση τους.
Απαραίτητο ένα τεχνολογικό άλμα
Η Ελλάδα έχει μείνει πολύ πίσω στην υιοθέτηση καινοτόμων τεχνολογιών στα γεωργικά μηχανήματα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη για πολλούς λόγους, κάποιοι από τους οποίους είναι απόλυτα δικαιολογημένοι, όπως ο μικρός κλήρος, ο μικρός αριθμός εταιρειών που παρέχουν υπηρεσίες γεωργίας ακριβείας, η ελλιπής εξοικείωση των παραγωγών –όχι μόνο των μεγαλύτερων σε ηλικία, αλλά και των νεότερων– στη χρήση τεχνολογιών, όπως επίσης και η έλλειψη προγραμμάτων ουσιαστικής κατάρτισης στη χρήση νέων τεχνολογιών. Γι’ αυτόν τον λόγο, αυτά τα νέα συστήματα καινοτομίας στα γεωργικά μηχανήματα μπορεί να βοηθήσουν στην ουσιαστική διείσδυση των τεχνολογιών στη χώρα μας, αν χρησιμοποιηθούν σωστά και προσφέρουν τα πλεονεκτήματά τους.
«Έξυπνη» διαχείριση εισροών
Υπάρχουν πολλά καινοτόμα συστήματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα γεωργικά μηχανήματα, τα οποία μπορούν ουσιαστικά να μειώσουν το κόστος παραγωγής και να βοηθήσουν τους παραγωγούς να εξορθολογήσουν τις κύριες εισροές των καλλιεργειών σε νερό, λίπασμα και φυτοφάρμακα. Οι περισσότερες από αυτές τις καινοτόμες λύσεις σχετίζονται με χαρτογράφηση παραγωγής με τη χρήση αισθητήρων εγκατεστημένων σε μηχανές συγκομιδής σιτηρών και βαμβακιού και με την παρακολούθηση της ευρωστίας των καλλιεργειών από δορυφορικές εικόνες ή drones για αναγνώριση περιοχών εντός των αγροκτημάτων με προβλήματα ανάπτυξης. Επίσης, υπάρχουν εφαρμογές με χαρτογράφηση εδαφικών χαρακτηριστικών με αντίστοιχη δημιουργία χαρτών διαφοροποιούμενης λίπανσης, όπως και άρδευση ακριβείας σε αρκετές καλλιέργειες με αισθητήρες υγρασίας εδάφους εγκατεστημένους στα χωράφια παραγωγών.
Τέλος, υπάρχουν αρκετά συστήματα υποβοήθησης της πλοήγησης των γεωργικών ελκυστήρων με GPS (auto-guidance) για αποφυγή επικαλύψεων στην οδήγηση, που έχουν βρει τεράστια απήχηση στην υπόλοιπη Ευρώπη και Αμερική για φυτά μεγάλης καλλιέργειας.
Η καινοτομία στα γεωργικά μηχανήματα σίγουρα αποτελεί σημαντικό πυλώνα στον κλάδο της γεωργίας, τόσο για μεμονωμένους παραγωγούς που θέλουν να υιοθετούν σύγχρονα συστήματα και να βρίσκονται μπροστά στις εξελίξεις, όσο και από ομάδες παραγωγών που με τη σωστή καθοδήγηση από γεωπόνους και εταιρείες του κλάδου με γνώμονα την ορθολογικότερη χρήση των εισροών μπορούν να επιτύχουν την αύξηση της παραγωγής, αλλά και της ποιότητας, καθώς επίσης και την προστασία του περιβάλλοντος.
Τα καινοτόμα συστήματα που θα αγοραστούν από τους αγρότες θα είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας για την εξοικείωσή τους με τις νέες τεχνολογίες. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή, ώστε να λειτουργήσουν σωστά, να υπάρχει η κατάλληλη υποστήριξη και καθοδήγηση, έτσι ώστε να επιτευχθεί ο απώτερος στόχος που είναι η αλλαγή από καθολική εφαρμογή εισροών σε εφαρμογή με βάση τις υπάρχουσες ανάγκες του κάθε αγροτεμαχίου.
