Με κύριο στόχο την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων, την κατανάλωση αυτών, αλλά και τη συμβολή των μικρών εκμεταλλεύσεων και επιχειρήσεων στη διατροφική ασφάλεια, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «SALSA – Small farms, small food businesses and sustainable food and nutrition security» παρουσίασε τα πρώτα του αποτελέσματα την Τετάρτη 9/5 στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συνολικά, στο πρόγραμμα συμμετέχουν 12 ευρωπαϊκές και 5 αφρικανικές χώρες. Όσον αφορά την Ελλάδα, συμμετέχει με τρεις περιφερειακές ενότητες (ΠΕ), αυτές της Ηλείας, της Ημαθίας και της Λάρισας.
Για κάθε μία περιφερειακή ενότητα, επιλέχθηκαν κάποια αντιπροσωπευτικά προϊόντα, ώστε να εξαχθεί μία πλήρης εικόνα για τα διατροφικά συστήματα που αφορούν τον ελλαδικό χώρο και τις πιθανές διαφοροποιήσεις τους μεταξύ ορεινών, πεδινών και αστικών περιοχών. Στο πρώτο μέρος του προγράμματος, που αφορά την προτυποποίηση του συστήματος και έχει ολοκληρωθεί, υπάρχει η δυνατότητα διερεύνησης όχι μόνο της εξαγωγικής δράσης των προϊόντων, αλλά και των χωρών στις οποίες αυτά διοχετεύονται. Δηλαδή, αφορά ένα είδος ιχνηλασιμότητας των προϊόντων, ή καλύτερα δικτύων διανομής στην Ελλάδα και στο εξωτερικό μέσω των οποίων αυτά τα προϊόντα θα μπορούν να ενισχυθούν, αναπτύσσοντας νέες υποβοηθητικές πολιτικές για την προώθησή τους.
Από τα ευρήματα του προγράμματος, καταγράφεται ότι οι μικρές εκμεταλλεύσεις που υπάρχουν στις τρεις ελληνικές περιφερειακές ενότητες και αντιπροσωπεύουν το 70% του συνόλου των εκμεταλλεύσεων είναι ενσωματωμένες σε κάθε είδους αγορές (από τοπικές μέχρι διεθνείς), ενώ σε αρκετές περιπτώσεις αναπτύσσουν και τα δικά τους εμπορικά δίκτυα με απευθείας πωλήσεις σε καταναλωτές. Κατά τη διάρκεια του προγράμματος καταγράφηκε, επίσης, πως η ύπαρξη εκτεταμένων άτυπων κοινωνικών δικτύων μετριάζει την ένταση των διατροφικών προβλημάτων ευπαθών κοινωνικών ομάδων (άνεργοι, Ρομά, αλλοδαποί εργάτες γης, ΑΜΕΑ).
Επιπλέον, σύμφωνα με τα αποτελέσματα, υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από το αγροδιατροφικό σύστημα της Ηλείας, όπως δυνατότητες αύξησης του ποσοστού των επώνυμων/τυποποιημένων προϊόντων, που τώρα πωλούνται σε χύμα μορφή, δυνατότητες παραγωγής και εξαγωγών μεγάλης γκάμας προϊόντων και σε χρονικές περιόδους που δεν εξάγουν οι ανταγωνιστές μας στις ίδιες με εμάς αγορές, ύπαρξη πιστοποιημένων προϊόντων, τα οποία είτε παράγονται σε ελάχιστες ποσότητες (π.χ. «ΠΓΕ Ελαιόλαδο Ολυμπία») είτε δεν έχουν αναδειχθεί στον βαθμό που πρέπει («ΠΓΕ Σταφίδα Ηλείας»), ευκαιρίες διασύνδεσης των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων με τις τουριστικές αγορές της περιοχής και με τον κλάδο της εστίασης.
Τεχνολογία
Για να επιτύχει όλα τα παραπάνω, το ερευνητικό πρόγραμμα χρησιμοποίησε τις δορυφορικές παρατηρήσεις σε συνδυασμό με τις επίσημες γεωργικές έρευνες και τα δεδομένα κάλυψης γης, προκειμένου να αναλυθούν η κατανομή και τα χωρικά χαρακτηριστικά των μικρών αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Χρησιμοποιήθηκαν, επίσης, νέες υπερυψηλής ανάλυσης εικόνες του δορυφόρου Sentinel-2A, καθώς και του επερχόμενου Sentinel-2Β για να αναγνωριστεί το είδος των καλλιεργειών που υφίστανται σε μία καλλιεργητική περίοδο και, στη συνέχεια, να προσδιοριστούν οι τάσεις.
