Η Σάμος ζει υπό τον τρόμο των αγριογούρουνων
Αλλεπάλληλες είναι οι επιθέσεις κοπαδιών και μεμονωμένων αγριογούρουνων στις καλλιέργειες της Σάμου, τα τελευταία χρόνια, με κάποιους να τοποθετούν τον πληθυσμό στα 2.000 ζώα και άλλους στα 1.000. Το βέβαιο είναι ότι, εάν συνεχιστεί ο ανεξέλεγκτος πολλαπλασιασμός τους, το νησί δεν θα αντέξει άλλο, με αποτέλεσμα κρίσιμα προϊόντα, όπως τα οινοστάφυλα, από τα οποία παράγεται το γνωστό σαμιώτικο κρασί, αλλά και κηπευτικά και άνθη θερμοκηπίου να εγκαταλειφθούν.
Ο γεωπόνος και ιδιοκτήτης της οικογενειακής επιχείρησης με ορχιδέες στο Κοκκάρι, Γιακουμής Αμυρσώνης, είπε στην «ΥΧ» ότι έχει στείλει τρεις επιστολές στους αρμοδίους από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, καθώς το θερμοκήπιό του έχει καταστραφεί από επίθεση αγριόχοιρων. Στις επιστολές, που έστειλε και στην «ΥΧ», αφού είδε ότι δεν υπήρξε κάποια ουσιαστική ανταπόκριση, αναφέρεται τόσο στο πρόβλημα όσο και στο πώς θα επιλυθεί. Τις ίδιες προσπάθειες και οχλήσεις προς τους αρμοδίους έχει κάνει και ο Ενιαίος Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Σάμου, χωρίς μέχρι στιγμής αποτέλεσμα.
Το μέλος του ΔΣ του συνεταιρισμού και αμπελουργός, Κώστας Καμπούρης, είπε στην «ΥΧ» ότι «είναι η δεύτερη χρονιά που ο πληθυσμός τους είναι ανεξέλεγκτος, προκαλώντας πάρα πολλές ζημιές στην αμπελοκαλλιέργεια, διότι καταστρέφουν τις πεζούλες, τα πρέμνα και τρώνε τα σταφύλια λίγο πριν από τη συγκομιδή». Το αποτέλεσμα ήταν, όπως λέει ο ίδιος, «τη χρονιά που μας πέρασε να έχουμε ζημιά στο νησί 400-500 τόνους σταφύλια». Αυτή είναι η ποσότητα που έχει δηλωθεί επίσημα, προς τον ΕΛΓΑ, αλλά οι πραγματικές ζημιές μπορεί να φτάνουν και τη διπλάσια ποσότητα.
Και οι δύο, μιλώντας στην «ΥΧ», ζήτησαν το ίδιο μέτρο αντιμετώπισης του αγριόχοιρου, για να επιβιώσει η οικονομία του νησιού: Την ολοκληρωτική εξαφάνισή του. Διότι, αυτήν τη στιγμή, απειλεί την αγροτική παραγωγή, τις υποδομές, τον τουρισμό, το οικοσύστημα και την πανίδα του νησιού.
Προβλήματα εδώ και μια τριακονταετία
Σύμφωνα με τον κ. Αμυρσώνη, τα πρώτα ζώα εμφανίστηκαν στη Σάμο το 1994. «Αυτά πολλαπλασιάστηκαν και κάποιοι κυνηγοί θεώρησαν καλό να φέρουν και άλλα αγριογούρουνα από διάφορα εκτροφεία της Βορείου Ελλάδος και της Βουλγαρίας, για να εμπλουτίσουν το νησί και με άλλο θήραμα», που είναι και πιο αποδοτικό σε κρέας. Το πρόβλημα εντάθηκε μετά την πυρκαγιά του 2000, όπου οι βιότοποι –τα δάση– που έβρισκαν τροφή τα συγκεκριμένα ζώα καταστράφηκαν κι έτσι εξαπλώθηκε ο πληθυσμός τους σε όλο το νησί.
«Όπως αποδείχθηκε, το ζώο είναι παμφάγο, δηλαδή φυτοφάγο, σαρκοφάγο και ό,τι βρίσκεται σε αποσύνθεση», ανέφερε ο κ. Αμυρσώνης και συμπλήρωσε ότι «εκτός από βελανίδια, χαρούπια, σύκα και σταφύλια, θρέφεται και με σκουλήκια και σαλιγκάρια και άλλα έντομα επί του εδάφους. Τα σαλιγκάρια είναι η αιτία που τα αγριογούρουνα έχουν καταστρέψει χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα πεζούλες (σ.σ. αναβαθμίδες), κάποιες από τις οποίες έχουν ηλικία αιώνων και προστατεύουν το επικλινές καλλιεργούμενο χώμα. Σχεδόν το 90% των καλλιεργειών της Σάμου βρίσκεται σε εδάφη με πεζούλες από υψόμετρο μηδέν, εκεί που σπάει το κύμα της θάλασσας, έως το υψόμετρο 800 – 900 μ. που καλλιεργείται το αρωματικό μοσχάτο αμπέλι».
Εγκαταλείπουν την αμπελοκαλλιέργεια
Για το ίδιο σοβαρό πρόβλημα μίλησε και ο κ. Καμπούρης και πρόσθεσε ότι «με την ανομβρία του 2024, τρώγανε και τα σταφύλια, κάνοντας μεγάλη ζημιά στα πρέμνα. Μπορεί να φτάσει ένας αμπελουργός τον Αύγουστο 2-3 μέρες πριν από τον τρύγο και να επιτεθεί μια αγέλη αγριογούρουνων στο χωράφι του και να μην αφήσει τίποτα. Είναι αποτρεπτική η κατάσταση, για να συνεχίσουμε την καλλιέργεια. Ιδιαίτερα αν προστεθεί στα ήδη υπάρχοντα προβλήματα, με τη μη ανανέωση των αμπελώνων, την έλλειψη εργατικού δυναμικού και την εγκατάλειψη από τους νέους».
Όπως εξήγησε ο κ. Αμυρσώνης, «στην αύξηση του πληθυσμού συνετέλεσε το γεγονός ότι τα εισαγόμενα αγριογούρουνα από τα εκτροφεία ήταν υβρίδια, διασταύρωση αγριόχοιρου με οικόσιτο χοίρο. Ενώ οι αγριόχοιροι σε κάθε γέννα γεννούν δύο έως τρία ζώα τον χρόνο, τα υβρίδια γεννούν επτά έως δέκα και δύο φορές τον χρόνο. Εν κατακλείδι, οι ζημιές που έχουν δημιουργήσει στο διάστημα των 30 χρόνων είναι ολέθριες και ασύλληπτες και κάποιες ανεπανόρθωτες.
Οι οικονομικές ζημιές που επιφέρει στον αγροτόκοσμο είναι πολλές και πολύμορφες, αφού πολλοί αμπελουργοί έφτασαν στο σημείο να εγκαταλείψουν τα αμπέλια, γιατί δεν τρυγάνε. Το ζώο αυτό έχει δημιουργήσει πολλά ατυχήματα σε οδηγούς αυτοκινήτων και δικύκλων με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, που ευτυχώς μέχρι στιγμής δεν έχουμε θρηνήσει θύματα, και με πολλές ζημιές επί των οχημάτων».
Μία πρόταση για αξιοποίηση του ζώου
Τέλος, ο κ. Αμυρσώνης έκανε και μία πρόταση προς τα συναρμόδια υπουργεία, ώστε το ζώο να εξαφανιστεί μεν από το οικοσύστημα του νησιού, αλλά να μην εξοντωθεί εντελώς και να αξιοποιηθεί στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας: «Το κράτος μπορεί να προωθήσει με νομοσχέδιο επιδοτούμενα εκτροφεία αγριόχοιρων σε φυσικές δασικές εκτάσεις εκθρέφοντας τα παμφάγα αυτά ζώα με φυσικές τροφές καλλιεργειών όπως χαρούπια, καλαμπόκι, διάφορα σιτηρά και όσπρια, αλλά και με το σπουδαιότερο, τα υπολείμματα τροφίμων από τα εστιατόρια, τα σούπερ μάρκετ, ακόμα και τα οικιακά απορρίμματα.
Άρα, το κράτος στην καμπάνια που έκανε τα τελευταία χρόνια να ξεχωρίσει κάδους διάφορων υλικών όπως χαρτί, πλαστικό, σίδερο, γυαλί κ.λπ., μπορεί να δημιουργήσει και έναν άλλον κάδο για είδη διατροφής, τον οποίο να χειρίζονται ειδικές επιχειρήσεις που εκτρέφουν αγριόχοιρους και, μάλιστα, αυτοί οι κάδοι να είναι υπό μορφή ψυγείου, για να μην αλλοιώνονται με τις υψηλές θερμοκρασίες τα οργανικά υπολείμματα. Έτσι, λοιπόν, ο αγριόχοιρος, που τον έχω χαρακτηρίσει ως εξολοθρευτή για την πανίδα, μπορεί να μετατραπεί γενικώς σε αξιοποιητή, φθάνει να μην είναι ελεύθερος».
