Ιδιωτικά LEADER: Τρόφιμα και τουρισμός στις πρώτες προτιμήσεις των επενδυτών

των Μαρίας Αμπατζή, Γιώργου Αργυρίου, Γιώργου Ρούστα, Γιάννη Σάρρου, Νικολέτας Τζώρτζη, Αφροδίτης Χρυσοχόου

Ιδιαίτερα αυξημένο σε σχέση με την προηγούμενη προγραμματική περίοδο είναι το επενδυτικό ενδιαφέρον για τα τοπικά προγράμματα Leader σε όλη την Ελλάδα, τόσο στον αγροδιατροφικό τομέα, με έμφαση στη μεταποίηση, όσο και στον τουρισμό. Μάλιστα, δεν είναι λίγες οι Αναπτυξιακές που είτε έχουν δώσει παράταση στην προθεσμία υποβολής προτάσεων, είτε προσανατολίζονται προς αυτή την κατεύθυνση.

 

Η διεξαγωγή των εθνικών εκλογών, σε συνδυασμό με την καλοκαιρινή ραστώνη, αλλά και ο αυξημένος όγκος των αιτήσεων κρίνουν επιτακτική σε πολλές περιοχές την παράταση της ημερομηνίας. Παράλληλα, διοργανώνονται δράσεις ενημέρωσης, για να λυθούν απορίες που σχετίζονται με θέματα επιλεξιμότητας υποδράσεων, την περιοχή εφαρμογής, τις επιλέξιμες δαπάνες, όπως και τη διαδικασία κατάθεσης της αίτησης στήριξης.

Κεντρική Μακεδονία

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Κεντρική Μακεδονία, καθώς τόσο οι εθνικές εκλογές, όσο και τα λεγόμενα μπάνια του λαού, πρόκειται να καθυστερήσουν την υλοποίηση του τοπικού Leader με δράσεις για την ενίσχυση πράξεων ιδιωτικού χαρακτήρα και για επενδύσεις από μικρομεσαίες επιχειρήσεις (υπό ίδρυση, νέες ή υφιστάμενες) με ποσοστά επιχορήγησης από 50% – 65% σε όλους τους τομείς (μεταποίηση αγροτικών προϊόντων και βιοτεχνίες, τουρισμό και εστίαση, εμπόριο και υπηρεσίες). Αν και η πρόσκληση για την κατάθεση προτάσεων στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα βρίσκεται στο μέσον της, με καταληκτική ημερομηνία την 15/7/2019, θεωρείται βέβαιο ότι πολλές Αναπτυξιακές της χώρας θα δώσουν παράταση για τον Σεπτέμβρη, λόγω των εθνικών εκλογών.

Το ίδιο θα πράξει και η Αναπτυξιακή Κιλκίς ΑΕ, όπου σύμφωνα με τον συντονιστή του τοπικού CLLD / LEADER, Παναγιώτη Κωνσταντινίδη, θα δοθεί παράταση για σχεδόν ενάμιση μήνα. «Και εμείς, όπως βλέπουμε ότι κάνουν και άλλες Αναπτυξιακές, θα δώσουμε παράταση για αρχές Σεπτεμβρίου. Δεν θεωρώ ότι θα επηρεαστεί η πορεία του προγράμματος από την καθυστέρηση αυτή, ούτε θα αναιρεθούν οι όροι των υποψήφιων επενδυτών», δηλώνει ο κ. Κωνσταντινίδης.

Θεσσαλία

Ήδη στη Θεσσαλία οι προσκλήσεις και των τεσσάρων Αναπτυξιακών (ΑΕΝΟ Λάρισας, ΚΕΝΑΚΑΠ στα Τρίκαλα, Εταιρεία Ανάπτυξης Πηλίου και ΑΝΚΑ στην Καρδίτσα) πήραν παράταση της προθεσμίας (που έληγε στις 27 Ιουλίου) για τον Σεπτέμβριο. Σύμφωνα βέβαια με εκπρόσωπο της ΑΝΚΑ, «οι περισσότεροι επενδυτές έχουν υποβάλει ήδη την αίτηση ή βρίσκονται στο στάδιο των τελικών ρυθμίσεων, καθώς οι προτάσεις τους είναι ώριμες και λίγοι θα αξιοποιήσουν το καλοκαίρι. Και αυτό γιατί ανέμεναν την έναρξη του προγράμματος εδώ και πολύ καιρό».

Οι περισσότερες προτάσεις αφορούν τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων (από ιδιώτες, αλλά και συνεταιρισμούς) και τον αγροτουρισμό (λίμνη Πλαστήρα, Πήλιο, ορεινός όγκος Τρικάλων). Με βάση τη συμμετοχή των ενδιαφερομένων στις διάφορες ενημερωτικές ημερίδες που πραγματοποίησαν οι Αναπτυξιακές Εταιρείες, αλλά και την προσέλευσή τους στα μελετητικά γραφεία, η ζήτηση για το πρόγραμμα χαρακτηρίζεται «αρκετά μεγάλη». Δικαιολογημένα, σύμφωνα με ανθρώπους της αγοράς, αφού το προηγούμενο πρόγραμμα έληξε το 2015.

Την ίδια ώρα, η υπερδέσμευση κονδυλίων από το ΥΠΑΑΤ (με τον μέσο διαθέσιμο προϋπολογισμό της δημόσιας δαπάνης να ανέρχεται στα 4 εκατ. ευρώ) δημιουργεί προσδοκίες στους ενδιαφερόμενους για την τελική αξιολόγηση των φακέλων τους.


Θράκη

Πολύ μεγάλη είναι η ανταπόκριση στην πρόσκληση της Δημοσυνεταιριστικής Έβρος ΑΕ για το LEADER Κεντρικού και Νότιου Έβρου, όπως μεταφέρει στην «ΥΧ» ο γενικός διευθυντής της, Ευάγγελος Καζάκης. Σημειώνει ότι είναι από τις πρώτες εταιρείες που προκήρυξαν και ολοκληρώνουν και η όλη διαδικασία είναι ομαλή. Η καταληκτική ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της πρότασης είναι η 8η Ιουλίου.

Ο κ. Καζάκης προσθέτει ότι η συγχρηματοδοτούμενη δημόσια δαπάνη ανέρχεται ενδεικτικά σε 1.531.500 ευρώ. Το ενδιαφέρον των επενδυτών κατευθύνεται στη μεταποίηση, τη βιοτεχνία, την παροχή υπηρεσιών, τα τουριστικά καταλύματα και τις επιχειρήσεις εστίασης.

Στις 10 Απριλίου άνοιξε το LEADER ιδιωτικών έργων και η προθεσμία ηλεκτρονικής υποβολής είναι η 20ή Σεπτεμβρίου, τονίζει ο γενικός διευθυντής της Αναπτυξιακής Ροδόπης ΑΕ, Στάθης Κεφαλίδης, σημειώνοντας το έντονο ενδιαφέρον από τους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης. «Έπρεπε να δοθεί χρόνος στους μελετητές να ολοκληρώσουν τους φακέλους» υπογραμμίζει, αιτιολογώντας την παράταση.

Ενδιαφέρον

Το ενδιαφέρον στρέφεται σε τυποποίηση αγροτικών και μη προϊόντων, εταιρείες παραγωγής αιθέριων ελαίων και καλλυντικών, τηλεοπτικό στούντιο παραγωγής, ξεπερνώντας τους παραδοσιακούς τομείς αγροτουρισμού και δημιουργίας μικρών καταλυμάτων και ξενοδοχείων.

Ο κ. Κεφαλίδης εκτιμά ότι θα κατατεθούν περισσότερες από 80 προτάσεις από τους δύο νομούς, που θα περιλαμβάνουν ακόμη κι ένα παραδοσιακό καφενείο, καθώς το LEADER ξεκινά από τα 5.000 ευρώ και φτάνει τα 600.000 ευρώ. Αναμένει ότι οι προτάσεις θα κατατεθούν τον Σεπτέμβρη.

Ο αρχικός προϋπολογισμός είναι 4.250.000 ευρώ. «Η καινοτομία του προγράμματος αυτού είναι ότι παρακολουθείται το κάθε ίχνος της επικοινωνίας με τον επενδυτή ηλεκτρονικά μέχρι και την κατάθεση του φακέλου, γεγονός που αποδεικνύει τη μεγάλη διαφάνεια που το χαρακτηρίζει».

Στερεά Ελλάδα

Μέχρι τις 4 Οκτωβρίου θα είναι ανοιχτή η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος των υποψήφιων επενδυτών, μετά την παράταση που έδωσε η Φθιωτική Αναπτυξιακή. Σύμφωνα με στελέχη της εταιρείας, το ενδιαφέρον των επενδυτών εστιάζεται στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων και στον τουρισμό. Μικρό είναι το ποσοστό που επιλέγει την παροχή υπηρεσιών για την ένταξή τους στο πρόγραμμα.

Στον αντίποδα, ο Οργανισμός Ανάπτυξης Στερεάς Ελλάδας έδωσε παράταση μέχρι τις 15 Αυγούστου για την κατάθεση των φακέλων. Η προετοιμασία του οργανισμού σε θέματα ενημέρωσης των υποψήφιων επενδυτών ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. Στη φάση της προετοιμασίας αναλύθηκαν όλες εκείνες οι πτυχές του νέου προγράμματος και οι δυσκολίες που θα συναντήσουν στην εφαρμογή. Παράλληλα με αυτό, συζητήθηκαν και επιμέρους εναλλακτικές επενδυτικές προτάσεις, οι οποίες έχουν καθαρά τοπικό χαρακτήρα και δίνουν τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν καλύτερα τα συγκριτικά πλεονεκτήματα των περιοχών αυτών.

Αδυναμίες

Με δήλωσή του στην «ΥΧ» ο Βασίλης Τσιτσιρίγκος, γενικός διευθυντής του Οργανισμού Ανάπτυξης Στερεάς Ελλάδας, κάνει λόγο για «αδυναμία στο πρόγραμμα με χαμηλό ποσοστό επιδότησης στον τομέα της μεταποίησης, το οποίο δυσκολεύει τις τελικές αποφάσεις των υποψήφιων επενδυτών ώστε να καταθέσουν τους φακέλους».

Γενικότερα, η εικόνα που αποκομίζουν τα στελέχη των αναπτυξιακών της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος είναι η δυστοκία στην τελική απόφαση των ενδιαφερομένων, λόγω και του γεγονότος ότι η περιφέρεια εντάσσεται στον Στόχο 2 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αποτέλεσμα τα ποσοστά ενισχύσεων να είναι χαμηλότερα σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας.

Πελοπόννησος

Η μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων κερδίζει, κατά κύριο λόγο, τη μεγαλύτερη μερίδα του ενδιαφέροντος στα προγράμματα LEADER, βάσει των στοιχείων που συγκεντρώνουν οι δύο αναπτυξιακές της Πελοποννήσου, η Αναπτυξιακή Πάρνωνα και η ΑΝΒΟΠΕ.

Από την Αναπτυξιακή Βόρειας Πελοποννήσου, ο Αντώνης Παπαδημητρίου, περιβαλλοντολόγος, σημειώνει ότι «το ενδιαφέρον για τη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων είναι αυξημένο και προέρχεται κυρίως από την Κορινθία». Όπως εξηγεί, το ενδιαφέρον αυτό καταγράφεται κυρίως από την αρχή της κρίσης. «Αντιθέτως, έχει μειωθεί το ενδιαφέρον για τουριστικές επιχειρήσεις». Μάλιστα, προσθέτει ότι η παράταση που δόθηκε ευνοεί τους ενδιαφερομένους, ώστε να καταθέσουν πλήρεις φακέλους.

Από την Αναπτυξιακή Πάρνωνα, η Μαρία Μπούζιου, γεωπόνος και συντονίστρια του LEDA, αναφερόμενη στην πορεία του προγράμματος, εμφανίστηκε ιδιαίτερα επιφυλακτική σε ό,τι αφορά τη συμμετοχή.

Υπάρχει ενδιαφέρον, αλλά χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι, αφού το σύνολο των φακέλων με τις προτάσεις θα κατατεθεί προς το τέλος της προθεσμίας. Στις 28 Αυγούστου θα έχουμε πλήρη εικόνα για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα, αφού κατά κανόνα υποβάλλονται την τελευταία μέρα. Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον υπάρχει για τον τουρισμό και τη μεταποίηση αγροτικών προϊόντων

Δυτική Ελλάδα

Την πρώτη πρόσκληση και στους τρεις νομούς έχουν δημοσιεύσει οι Αναπτυξιακές Δυτικής Ελλάδας και, σύμφωνα με τα όσα επισήμαναν στην «ΥΧ» οι υπεύθυνοι του προγράμματος, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον, που αν αυτό αποτυπωθεί και εμπράκτως στους φακέλους που θα κατατεθούν, τότε θα μπορούμε να μιλάμε για επενδυτική «έκρηξη».

Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά την Αναπτυξιακή Αχαΐας, ήδη σημαντικός αριθμός επενδυτών έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για να συμπεριληφθεί στο πρόγραμμα, για το οποίο προβλέπεται ενδεικτικά συγχρηματοδοτούμενη συνολική δημόσια δαπάνη στα 3.131.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον που υπάρχει είναι στη μεταποίηση. Να σημειωθεί ότι ως ημερομηνία λήξης της ηλεκτρονικής υποβολής προτάσεων έχει οριστεί η 6η Σεπτεμβρίου 2019.

Όπως προκύπτει από την επικοινωνία της «ΥΧ» με την Αναπτυξιακή Ολυμπίας, και εκεί η ζήτηση για ένταξη στο πρόγραμμα, το οποίο χρηματοδοτεί επιχειρήσεις μεταποίησης και βιοτεχνικές-βιομηχανικές επενδύσεις, τουριστικές και εμπορικές επιχειρήσεις, καθώς και δράσεις συνεργασίας επιχειρήσεων (clusters), είναι μεγάλο. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνει ο τομέας του τουρισμού και η μεταποίηση.

Σύμφωνα με την Αιτωλική Αναπτυξιακή, το ενδιαφέρον είναι ανέλπιστα υψηλό και αν καταθέσουν τελικά προτάσεις όλοι αυτοί που εκδήλωσαν πρόθεση, τότε η δημόσια δαπάνη (ενδεικτικά σε 2.625.000 ευρώ), θα εξαντληθεί από την πρώτη κιόλας πρόσκληση. Και σε αυτή την περίπτωση το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον εστιάζεται στην τυποποίηση και στη μεταποίηση. Η ημερομηνία λήξης ηλεκτρονικής υποβολής στο ΠΣΚΕ είναι η 30ή Αυγούστου.

Δύο μεγάλες επενδύσεις

Σε ό,τι αφορά το ίδιο το πρόγραμμα, για πρώτη φορά επιλέξιμη περιοχή εφαρμογής του προγράμματος είναι όλη η Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς, εκτός της εντός σχεδίου περιοχής της πόλης του Κιλκίς. «Υπάρχει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον σε τομείς της αγροδιατροφής, της μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων και δημιουργίας ή ενίσχυσης οικοτεχνιών από αγρότες-παραγωγούς, αλλά και βιοτεχνιών», αναφέρει ο κ. Κωνσταντινίδης και προσθέτει πως αναμένονται πολλές μικρές και μεσαίες προτάσεις, ενώ ήδη έχει κατατεθεί μια μεγάλη πρόταση, ύψους 600.000 ευρώ, για επένδυση σε ζωοτροφές και αναμένεται άλλη μία για ελιά, ανάλογου χρηματικού ποσού.