Ιταλία: Το παράδειγμα του Άστι δείχνει τον δρόμο για την αναζωογόνηση της υπαίθρου της ΕΕ

Κοντά σε μια πόλη-σημείο αναφοράς για την ιταλική οινική σκηνή, την Άστι (σ.σ. γνωστή για τους αμπελώνες και το αφρώδες λευκό κρασί της), ο Alberto Mossino προάγει την καλλιέργεια ενός διαφορετικού προϊόντος: του καλαμποκιού. Το επιτυχημένο παράδειγμα της περιοχής της Βορειοδυτικής Ιταλίας δείχνει ότι υπάρχει τρόπος για την ευρωπαϊκή ύπαιθρο ώστε να αντιστρέψει την ερήμωση και να αναζωογονηθεί, επιστρατεύοντας την πρωτογενή παραγωγή, τους πυλώνες πολιτιστικής κληρονομιάς και την ενσωμάτωση φιλότιμων ανθρώπων σε αυτήν.

Ο Mossino είναι διευθυντής της PIAM, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που βοηθά στην ένταξη των προσφύγων στην ιταλική κοινωνία. Η οργάνωση υπάγεται στο έργο RURITAGE, το οποίο έλαβε χρηματοδότηση από την ΕΕ για την ανάπλαση αγροτικών περιοχών μέσω της τοπικής κληρονομιάς. «Αυτή ήταν μια μεγάλη ευκαιρία τόσο για την περιοχή όσο και για τους πρόσφυγες», αναφέρει ο Mossino. «Άλλαξε τη νοοτροπία του τοπικού πληθυσμού απέναντι στους μετανάστες με θετικό τρόπο».

Στο πλαίσιο του τετραετούς ευρωπαϊκού πρότζεκτ, μιας πρωτοβουλίας που διήρκεσε έως τον Αύγουστο του 2022, ο Mossino και οι συνάδελφοί του εκπαίδευσαν σχεδόν 50 πρόσφυγες από την Αφρική για να βοηθήσουν στην ανακαίνιση της εγκαταλειμμένης Villa Quaglina, μιας παλιάς καθολικής ιερατικής σχολής. Οι ίδιοι μετέτρεψαν τη δομή σε ξενώνα και χώρο εκδηλώσεων. Στη συνέχεια, η ομάδα εργάστηκε στο περίγυρο αγρόκτημα, το οποίο έκτοτε έχει μετατραπεί στον μεγαλύτερο παραγωγό καλαμποκιού Ottofile της περιοχής.

Ο Mossino κατάφερε να αναβιώσει την παραγωγή του καλαμποκιού Ottofile, το οποίο χρησιμοποιείται για την παρασκευή πολέντας. Πρόκειται για ένα επαπειλούμενο τοπικό σιτηρό, το οποίο αντιμετώπιζε κίνδυνο εξαφάνισης από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κι έπειτα, ως αποτέλεσμα του ανταγωνισμού από άλλες ποικιλίες.

Όσο για τους ίδιους τους πρόσφυγες, με την ενασχόλησή τους με την τοπική κληρονομιά μπόρεσαν να αφομοιωθούν καλύτερα στην κοινότητα και να παραμείνουν στην περιοχή του Άστι. Η παρουσία των νεοφερμένων οδήγησε στην επαναλειτουργία ενός σχολείου και άλλων δημόσιων υπηρεσιών.

Συνολικά, 19 περιοχές-πρότυπα, από την Κοΐμπρα στην Πορτογαλία έως το Όρλαντ της Νορβηγίας, συμμετείχαν στο έργο RURITAGE. Μοιράστηκαν την εμπειρία και τις γνώσεις τους με άλλες 24 αγροτικές κοινότητες σε όλη την Ευρώπη, από τη Γαλικία στην Ισπανία έως την Πολεβάγια στην Ουκρανία, για να τις βοηθήσουν να αναπτύξουν στρατηγικές αναζωογόνησης.