«Καμπανάκι» ΣΒΕ για τις επενδύσεις στη βιομηχανία μεταποίησης

Η αναγέννηση της ελληνικής μεταποίησης περνάει μέσα από τις επενδύσεις, αλλά ο δρόμος μόνο στρωμένος με… ροδοπέταλα δεν είναι. Αυτό αποκαλύπτει η νέα, εκτενής μελέτη του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), που παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη.

Η έρευνα, που εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο του ΣΒΕ (ΙΝΣΒΕ) σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Palmos Analysis, χαρτογραφεί με ακρίβεια τις προκλήσεις και τις προοπτικές στον τομέα της μεταποίησης. Πιο συγκεκριμένα, με βάση δείγματος 603 μεταποιητικές επιχειρήσεις (οι 100 από τη Θεσσαλονίκη), εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσοστό αφορούσε τη βιομηχανία τροφίμων/ποτοποιία/παραγωγή προϊόντων καπνού, καταγράφεται πως ναι μεν σε εθνικό επίπεδο δύο στις τρεις μεταποιητικές επιχειρήσεις επένδυσαν την τελευταία διετία, όμως 3 στα 4 ευρώ αυτών των επενδύσεων προήλθαν από ίδια κεφάλαια των επιχειρήσεων.

Μόνο το 1,3% των κεφαλαίων προήλθε από φορολογικά κίνητρα και μόλις το 11,5% από τραπεζικό δανεισμό, ενώ το 50% των επιχειρήσεων δεν έκανε χρήση κανενός κρατικού προγράμματος, αναδεικνύοντας την απουσία ουσιαστικής υποστήριξης από το κράτος και το χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Οι παράγοντες που αποτρέπουν τις νέες επενδύσεις

Την ίδια ώρα, ο αναπτυξιακός νόμος, αντί να διευκολύνει, θεωρείται από την πλειοψηφία των εταιρειών αναποτελεσματικός λόγω γραφειοκρατίας και καθυστερήσεων (74% όσων επιχειρήσεων τον αξιοποίησαν). Η έρευνα κατέδειξε μια σειρά από παράγοντες που αποτρέπουν τις νέες επενδύσεις. Αυτοί εντοπίζονται στο ασταθές φορολογικό πλαίσιο, στις δυσκολίες πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία, στην έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού, στη γραφειοκρατία και στην επιβάρυνση του λειτουργικού κόστους. Στη Θεσσαλονίκη, η αδυναμία εξεύρεσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί αποτρεπτικό λόγο για το 54%, έναντι του 41% σε εθνικό επίπεδο.

Παρ’ όλα αυτά, περίπου οι μισές από τις επιχειρήσεις που προτίθενται να επενδύσουν τον επόμενο χρόνο προβλέπουν αύξηση των επενδυτικών τους δαπανών. Μάλιστα, δύο στις τρεις μεγάλες επιχειρήσεις προβλέπουν σημαντική αύξηση, κυρίως με στόχο τον τεχνολογικό εκσυγχρονισμό, τη μείωση του λειτουργικού κόστους, τα νέα προϊόντα και την ενίσχυση της εξαγωγικής δραστηριότητας. Από τα ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα ήταν πως οι μικρές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να καινοτομήσουν ή να εξάγουν, εστιάζοντας κυρίως στις άμεσες ανάγκες και στη μείωση του λειτουργικού κόστους.

Υψηλότερη η επενδυτική δραστηριότητα των επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης

Ένα ακόμη αξιοσημείωτο στοιχείο ήταν πως οι μεταποιητικές επιχειρήσεις της Θεσσαλονίκης εμφανίζουν υψηλότερη επενδυτική δραστηριότητα από εκείνες της Αττικής και μεγαλύτερη ανοχή στον επενδυτικό κίνδυνο. Είναι ενδεικτικό πως, την τελευταία διετία, το 76% των επιχειρήσεων της Θεσσαλονίκης υλοποίησε κάποια επένδυση έναντι του 60% της Αττικής, 65% της υπόλοιπης Ελλάδας και 64% του συνόλου. Τέλος, το 61% των επιχειρήσεων πανελλαδικά σκοπεύει, παρά τα εμπόδια, να επενδύσει στο επόμενο 12μηνο, ποσοστό που αυξάνεται σημαντικά όσο αυξάνεται το μέγεθός τους τόσο σε κύκλο εργασιών όσο και σε αριθμό εργαζομένων.

Προτεινόμενες λύσεις

Η έρευνα του ΣΒΕ δεν περιορίστηκε στη διάγνωση των προβλημάτων, αλλά πρότεινε και λύσεις, με σαφή αιτήματα. Αυτό που ζητά ο παραγωγικός κόσμος, σύμφωνα και με την πρόεδρο του Συνδέσμου, Λουκία Σαράντη, είναι πολιτική απόφαση για στήριξη της βιομηχανίας με εθνική στρατηγική, σταθερό φορολογικό περιβάλλον και μείωση κόστους ενέργειας, απλοποίηση του αναπτυξιακού νόμου και στοχευμένα κίνητρα, πρόσβαση σε χρηματοδότηση με διαφάνεια και ίσους όρους, στήριξη της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης της παραγωγής, για την οποία τονίστηκε ότι είναι ιδιαίτερα κοστοβόρα, και ταχύτερη απονομή δικαιοσύνης.

Μάλιστα, η κα Σαράντη, σε μια αποστροφή του λόγου της, έκανε λόγο για ένα «νέο κοινωνικό συμβόλαιο» για την ανάπτυξη, στο επίκεντρο του οποίου θα βρίσκεται η βιομηχανία, ένας κλάδος που διαχρονικά έχει αποδείξει ότι αποτελεί σταθερό πυλώνα οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.