Και η επισιτιστική ασφάλεια στη Στρατηγική της ΕΕ για την πρόληψη και αντίδραση απέναντι σε καταστροφές και κρίσεις

Τη Στρατηγική της Ένωσης για την πρόληψη και την αντίδραση σε αναδυόμενες απειλές και κρίσεις παρουσίασε στις 26 Μαρτίου 2025 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς, όπως επισημάνθηκε, η ΕΕ αντιμετωπίζει όλο και πιο σύνθετες κρίσεις και προκλήσεις που δεν μπορούν να αγνοηθούν.

Κίνδυνοι και απειλές

Η ΕΕ προετοιμάζεται για ένα ευρύ φάσμα κινδύνων και απειλών, που περιλαμβάνει τόσο φυσικές όσο και ανθρωπογενείς καταστροφές. Αναλυτικά, σε αυτό περιλαμβάνονται:

• Φυσικές καταστροφές: Πλημμύρες, πυρκαγιές, σεισμοί και ακραία καιρικά φαινόμενα που επιδεινώνονται από την κλιματική αλλαγή.
• Ανθρωπογενείς καταστροφές: Βιομηχανικά ατυχήματα, τεχνολογικές αποτυχίες και πανδημίες.
• Υβριδικές απειλές: Κυβερνοεπιθέσεις, εκστρατείες παραπληροφόρησης και χειραγώγησης, παρέμβαση ξένων πληροφοριών (FIMI), δολιοφθορές σε υποδομές ζωτικής σημασίας.
• Γεωπολιτικές κρίσεις: Ένοπλες συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας ένοπλης επίθεσης κατά των κρατών-μελών.

Σχέδιο και Δράσεις

Η Στρατηγική περιλαμβάνει 30 βασικές δράσεις και ένα λεπτομερές Σχέδιο Δράσης για την προώθηση των στόχων, καθώς και την ανάπτυξη μιας «κουλτούρας ετοιμότητας εκ του σχεδιασμού» σε όλες τις πολιτικές της ΕΕ.

Ειδικότερα, οι βασικοί στόχοι και δράσεις της Στρατηγικής περιλαμβάνουν:

• Προστασία των βασικών κοινωνικών λειτουργιών της Ευρώπης (ετοιμότητα σε βασικές υπηρεσίες, όπως νοσοκομεία, σχολεία, μεταφορές και τηλεπικοινωνίες, βελτίωση της αποθήκευσης κρίσιμου εξοπλισμού και υλικών και διαθεσιμότητα κρίσιμων φυσικών πόρων, όπως το νερό).
• Προώθηση της ετοιμότητας του πληθυσμού (προμήθειες για τουλάχιστον 72 ώρες σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, μαθήματα ετοιμότητας στο σχολείο).
• Ενίσχυση του συντονισμού αντιμετώπισης κρίσεων (δημιουργία ενός κόμβου κρίσης στην ΕΕ προκειμένου να υποστηριχθούν καλύτερα τα κράτη-μέλη σε συνθήκες κρίσης).
• Ενίσχυση της πολιτικοστρατιωτικής συνεργασίας.
• Ενίσχυση δυνατοτήτων προοπτικής και πρόβλεψης.
• Αύξηση της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Ενίσχυση της συνεργασίας με εξωτερικούς εταίρους (συνεργασία με στρατηγικούς εταίρους, όπως το ΝΑΤΟ, για τη στρατιωτική κινητικότητα κ.ά.).

Δημιουργία αποθεμάτων

Οι τομείς που θα δώσει προτεραιότητα η ΕΕ στη στρατηγική της για τη δημιουργία αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης και αντιμετώπισης καταστροφών, είναι ο βασικός εξοπλισμός, τα υλικά και οι πόροι που απαιτούνται για την αντιμετώπιση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών.

Θα δοθεί προτεραιότητα στα ιατρικά αντίμετρα, δηλαδή τα εμβόλια, τα φάρμακα και τον ιατρικό εξοπλισμό, για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία. Επίσης, η αυτονομία κρίσιμων πρώτων υλών αποτελεί σημαντικό τομέα που θέλει να δημιουργήσει αποθέματα η ΕΕ σε περίπτωση κρίσης, με τις σημαντικές πρώτες ύλες, όπως πόροι απαραίτητοι για τη βιομηχανική παραγωγή και τη στρατηγική αυτονομία, να βρίσκονται ψηλά στον σχεδιασμό, αλλά και εξαρτήματα και τεχνολογίες που απαιτούνται για τη διατήρηση της ενεργειακής ασφάλειας.

Και όχι μόνο αυτά, καθώς στην ατζέντα περιλαμβάνονται τα αγροδιατροφικά προϊόντα και το νερό, ώστε να αντιμετωπιστούν ενδεχόμενες ελλείψεις σε περιόδους κρίσεων.