Καρδίτσα: Αγροτουρισμός στα πεδινά; Και όμως…

ΤΙ ΔΕΙΧΝΕΙ Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗΣ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Καρδίτσα: Αγροτουρισμός στα πεδινά; Και όμως…

Είναι δυνατόν να αναπτυχθεί ο αγροτουρισμός σε πεδινές περιοχές εντατικής εκμετάλλευσης; Και τι είδους εμπειρίες είναι δυνατόν να προσφερθούν σ’ έναν επισκέπτη του πεδινού δημοτικού διαμερίσματος της Καρδίτσας;

O αγροτουρισμός στην περιοχή του Νομού Καρδίτσας είναι πάντα επίκαιρος και η θεαματική ανάπτυξη της περιοχής γύρω από τη λίμνη Ν. Πλαστήρα είναι μια σύνθετη διαδικασία τοπικής ανάπτυξης που αιμοδοτήθηκε από τον αγροτουρισμό. Τα πράγματα, όμως, δεν ήταν πάντα έτσι. Η περιοχή γύρω από τη λίμνη ήταν σε παρακμή, είχε χάσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της και το παραγωγικό σύστημα βρισκόταν υπό κατάρρευση. Και όμως… Όλα αυτά άλλαξαν χάρη στη φαντασία, στη δημιουργικότητα και στη δουλειά κάποιων πρωτοπόρων ανθρώπων.

Καρδίτσα: Αγροτουρισμός στα πεδινά; Και όμως…

Σημαντικό ρόλο στην άνθηση αυτή έπαιξε η Αναπτυξιακή Καρδίτσας ΑΕ, γνωστή ως ΑΝ-ΚΑ και μια συζήτηση της «ΥΧ» με τον γενικό διευθυντή της, Β. Μπέλλη, είναι πολύ διαφωτιστική.

«Το παράδειγμα αγροτουριστικής ανάπτυξης της Λίμνης Πλαστήρα», μας λέει, «ήταν και είναι αποτέλεσμα ανάληψης πρωτοβουλιών και εφαρμογής αλλεπάλληλων και συμπληρωματικών δράσεων από τους τοπικούς φορείς για τον αγροτουρισμό. Αυτή η πολύπλευρη δραστηριότητα, που ξεκίνησε από την προστασία του περιβάλλοντος, τη σπουδή και τη μελέτη του, την ήπια ανάπτυξη υποδομών φιλοξενίας, εξελίχθηκε σε μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα, που ξεφεύγει κατά πολύ από τα στενά όρια της περιοχής».

Αγροτουρισμός και πεδινές περιοχές

Σε πολλές πεδινές περιοχές, παρατηρούμε ένα μονότονο τοπίο, τις μονοκαλλιέργειες, την καταλήστευση του περιβάλλοντος και τη μετατροπή του σε εργαλείο παραγωγής προσωρινού πλούτου. Αδιαμφισβήτητα, όλα αυτά στερούν από τις επόμενες γενιές κάθε μορφή παράδοσης (αρχιτεκτονικής, θρησκευτικής, πολιτιστικής, μαγειρικής κ.λπ.). Και είναι προφανές ότι ένα τέτοιο «πακέτο» εμπειριών όχι μόνο δεν προσφέρει καμία βάση για την ανάπτυξη του αγροτουρισμού, αλλά δεν εξασφαλίζει καν τη βιωσιμότητα του οικισμού ως κοινωνικού συνόλου. Στα πεδινά της Καρδίτσας, όμως, άνοιξαν νέους δρόμους. «Εμείς», λέει ο κ. Μπέλλης, «οραματιζόμαστε ένα πολυποίκιλο πεδινό τοπίο με τα δρομάκια του, τους φυτοφράχτες, τις διαφορετικές καλλιέργειες, τα δέντρα, την εκτροφή ζώων και όλα αυτά συνδυασμένα με την παραγωγή ποικίλων προϊόντων, ακατέργαστων ή μεταποιημένων, που θα μπορούσε να καταναλώσει επιτόπου ο επισκέπτης ή να αγοράσει για τον ίδιο, την οικογένειά του, τους φίλους του. Ας προσθέσουμε σ’ αυτά, την αισθητική αναβάθμιση των οικισμών, με την αναβίωση παραδοσιακών αρχιτεκτονικών προτύπων, την προσφορά φαγητών και εδεσμάτων με γεύσεις που τείνουν να ξεχαστούν, τη διοργάνωση πολιτιστικών γεγονότων υψηλής αισθητικής».

Καρδίτσα: Αγροτουρισμός στα πεδινά; Και όμως…

Πώς, όμως, μπορεί να οργανωθεί η παροχή ενός πακέτου εμπειριών, που έχει ως προϋποθέσεις, από τη μια, ένα πλούσιο περιβάλλον με υψηλό δείκτη βιοποικιλότητας και, από την άλλη, ένα τεράστιο κοινωνικό κεφάλαιο; «Υπάρχουν, πλέον, ενδείξεις ότι η μορφή οργάνωσης μέσω αγροκτημάτων είναι η πλέον πρόσφορη για τη δημιουργία των παραπάνω προϋποθέσεων και, άρα, για την ανάπτυξη τουριστικών δράσεων στην πεδινή ζώνη», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Μπέλλης.

Συλλογικές δράσεις

Η ίδια η ζωή δεν περιμένει τις θεωρητικές αναλύσεις για να προχωρήσει. Οι ανάγκες που εμφανίζονται στην πράξη έρχονται να ερεθίσουν τη δημιουργικότητα ατόμων ή ομάδων, που αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και αναπτύσσουν καινοτόμες δράσεις. «Στόχος αυτών των πρωτοβουλιών είναι να καλυφθούν τα κενά του παραγωγικού συστήματος, που δεν έχει προλάβει ακόμη να ανταποκριθεί με την παραγωγή προϊόντων, ή υπηρεσιών, αντίστοιχων στις νεογέννητες ανάγκες.

Παράδειγμα αποτελούν η οικολογική γιορτή Καρδίτσας, που συγκεντρώνει επισκέπτες από όλη την Ελλάδα, η γιορτή της πίτας στο Μασχολούρι, και άλλες τοπικές εκδηλώσεις, που εμφανίστηκαν τα τελευταία χρόνια από το πουθενά. Συνεχίζουν, δε, να οργανώνονται κάθε χρόνο με το ίδιο μεράκι, ενσωματώνοντας νέα δυναμικά στοιχεία, αυξάνοντας την εμβέλειά τους και εξασφαλίζοντας την αποδοχή από τον κόσμο και την ενεργητική συμμετοχή του», εξηγεί ο κ. Μπέλλης. Να αναφέρουμε ότι αυτές οι εκδηλώσεις ήρθαν να προστεθούν σε πιο παραδοσιακές, όπως το καρναβάλι Σοφάδων και Παλαμά, τα αμέτρητα τοπικά πανηγύρια, οι εκδηλώσεις λαογραφικών συλλόγων κ.ά., που εξακολουθούν να είναι δημοφιλείς, προσελκύοντας πολύ κόσμο.

Καρδίτσα: Αγροτουρισμός στα πεδινά; Και όμως…

Ιδιωτικές επιχειρήσεις

Η δυναμική με την οποία εμφανίζονται οι νέες ανάγκες στο καταναλωτικό κοινό και η δυνατότητα να καλυφθούν από την ανάπτυξη του αγροτουρισμού στην πεδινή ζώνη της Καρδίτσας αποτυπώνονται στην επιτυχία που σημειώνουν κάποιες επιχειρήσεις εστίασης της περιοχής.

Για παράδειγμα, μέσα στον Δήμο Κάμπου λειτουργούσε με επιτυχία για πολλά χρόνια επιχείρηση ιδιοπαραγωγής κοτόπουλων και διάθεσής τους με διάφορες μορφές μαγειρεμένων φαγητών. Επίσης, κοντά στην Καρδίτσα, λειτουργεί με επιτυχία από αγρότη εστιατόριο-ταβέρνα, που διαθέτει κοτόπουλα, χήνες, πάπιες, κουνέλια ιδιοπαραγωγής με τη μορφή μαγειρεμένων παραδοσιακών φαγητών (κοτόσουπα, χήνα καβουρμάς, πάπια με φασολάκια στον φούρνο, κοτόπουλο με χυλοπίτες, κουνέλι στιφάδο κ.ά.). Σχετικά με αυτό, ο κ. Μπέλλης λέει: «Αυτές οι επιχειρήσεις ανοίγουν έναν πρωτόγνωρο και σύγχρονο τρόπο παροχής υπηρεσιών, ενσωματώνοντας και αναβιώνοντας στοιχεία της παράδοσής μας. Έρχονται να προστεθούν σε παραδοσιακές δραστηριότητες που εξακολουθούν επί χρόνια να ασκούνται, όπως η διάθεση προϊόντων από παραγωγούς στη λαϊκή αγορά, η άσκηση παραδοσιακών επαγγελμάτων (βαρελάδες, κοσμηματοποιοί, αγγειοπλάστες, χυτευτές, χαλκωματάδες κ.ά.), που παρότι τείνουν να εκλείψουν από πολλές περιοχές της χώρας μας, στην περιοχή μας ακόμη επιμένουν να παράγουν. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη παραγωγή βιολογικών προϊόντων, αποτελούν επιπλέον δείγματα δραστηριοποίησης των ιδιωτών στην πεδινή ζώνη προς την κατεύθυνση της παραγωγής προϊόντων που ανταποκρίνονται στο ‘‘αγροτουριστικό πρότυπο κατανάλωσης’’».

Καρδίτσα: Αγροτουρισμός στα πεδινά; Και όμως…

Οι συλλογικές πρωτοβουλίες και οι επιχειρηματικές δραστηριότητες ιδιωτών αποτελούν σπέρματα αγροτουρισμού που, αν συστηματοποιηθούν και οργανωθούν σε ένα ενιαίο πλαίσιο πολιτικής, είναι δυνατόν να αποτελέσουν τη βάση ανάπτυξης του αγροτουρισμού ακόμη και στην πεδινή ζώνη, κάτι που σήμερα θεωρείται αδιανόητο, είναι το συμπέρασμα του κ. Μπέλλη. Το παράδειγμα της Καρδίτσας έχει να πει πολλά σε πολλούς, είναι το δικό μας συμπέρασμα.