Μια σημαντική εξέλιξη για την οινοκαλλιέργεια της ΠΕ Κιλκίς, που αναμένεται να βελτιώσει παραγωγικά τον αμπελουργικό χάρτη της περιοχής και να αλλάξει το ποικιλιακό δυναμικό, κατάφερε, μετά από παρέμβασή της, η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Κιλκίς. Μετά από στοιχειοθετημένη πρότασή της προς το αρμόδιο τμήμα του ΥΠΑΑΤ, η παλιά ποικιλία αμπέλου Τσάπουρνο μπορεί, πλέον, να συμμετέχει, κατ’ εξαίρεση, στο πρόγραμμα αναδιάρθρωσης και μετατροπής των αμπελουργικών εκτάσεων.
Αντικατάσταση ποικιλιών
Σύμφωνα με τον γεωπόνο της ΔΑΟΚ Κιλκίς και γνώστη του terroir του αμπελώνα της περιοχής, Βασίλη Ιωαννίδη, σκοπός της παρέμβασης ήταν να δοθεί η δυνατότητα στους παραγωγούς του Κιλκίς να κάνουν ποικιλιακή αναδιάρθρωση και να αντικαταστήσουν το Τσάπουρνο, το οποίο είχε προβλήματα διάθεσης, με άλλες εμπορεύσιμες ποικιλίες που έχουν τη δυνατότητα να αναδείξουν τις ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής για την παραγωγή αμπελουργικών προϊόντων ποιότητας.
«Η δυναμική της περιοχής στον οινικό τομέα, οι εδαφικές συνθήκες και το μικροκλίμα χρησιμοποιήθηκαν ως πλεονεκτήματα για να ενταχθεί το Τσάπουρνο στο πρόγραμμα της αναδιάρθρωσης. Έτσι, οι παραγωγοί θα μπορούν να στηριχθούν με ευρωπαϊκά προγράμματα και επιδοτήσεις, αφού θα αντικαταστήσουν την ποικιλία του αμπελώνα τους με άλλες ποικιλίες, που μπορούν να βρουν ευκολότερα διέξοδο στην αγορά», σημειώνει ο κ. Ιωαννίδης.
Σύμφωνα με τον ίδιο και με βάση τα στοιχεία του αμπελουργικού μητρώου, η ποικιλία Τσάπουρνο καλλιεργείται σε έκταση περίπου 800 στρεμμάτων σε περιοχές κοντά στον μεθοριακό σταθμό των Ευζώνων, και ειδικότερα στις τοπικές κοινότητες Πλαγίων, Φανού, Χαμηλού, Ειδομένης και Σκρα.
Τα στρέμματα αυτά, εκ των οποίων τα 600 είναι ενεργά, τα διαχειρίζονται περίπου 200-220 παραγωγοί που περιορίζονταν μόνο στη μικροοινοποίηση, όπως στην παρασκευή τσίπουρου ή χύμα κρασιού σε πλαστική φιάλη. Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι τα 800 στρέμματα του αμπελώνα της ΠΕ Κιλκίς, που μέχρι σήμερα ήταν ανεκμετάλλευτα, θα αξιοποιηθούν κατάλληλα, ενισχύοντας ταυτόχρονα την ανταγωνιστικότητα των αμπελοκαλλιεργητών.
«Στα 6.000 στρέμματα που έχει συνολικά το Κιλκίς, τα 800 στρέμματα είναι ένας μεγάλος αριθμός. Η νομοθεσία λέει πως ό,τι δεν μπαίνει σε οινοποιείο δεν εντάσσεται και στην αναδιάρθρωση. Εμείς παλεύαμε αρκετά χρόνια με το ζήτημα αυτό, αφού κανένας οινοποιός δεν αγοράζει Τσάπουρνο και δεν θέλει αυτή την ποικιλία. Πάντως, οι περιοχές στις οποίες καλλιεργείται θεωρώ ότι έχουν τα καλύτερα εδάφη της Κ. Μακεδονίας, που είναι ιδανικά για αμπέλι. Αυτά πλέον θα αξιοποιηθούν κατάλληλα, με πιο εμπορεύσιμες και ποιοτικές ποικιλίες, οι οποίες έχουν διέξοδο στην αγορά. Το δοκιμάσαμε σε κάποια λιγοστά στρέμματα, με πολύ καλά αποτελέσματα, αφού έδωσαν ποιοτικά σταφύλια και ιδιαίτερα κρασιά. Έτσι, ολοένα και περισσότεροι οινοποιοί ζητούν σταφύλια από εκείνη την περιοχή», επισημαίνει ο κ. Ιωαννίδης.
Ήδη, πολλοί παραγωγοί του Κιλκίς έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη συμμετοχή τους στο μέτρο της αναδιάρθρωσης. Μάλιστα, τα στελέχη της ΔΑΟΚ έχουν κάνει αρκετές επαφές με παραγωγούς και θεωρείται ότι από του χρόνου θα μπουν αρκετά στρέμματα με νέες αντικατεστημένες ποικιλίες. Αλλαγή στην ποικιλιακή αναδιάρθρωση υπάρχει και στην περιοχή του Ξινόμαυρου/Νεγκόσκα, όπου μόνο με αυτή την ποικιλία μπορεί να γίνει αντικατάσταση.
Τσίπουρο και χύμα κρασί από Τσάπουρνο
Η ποικιλία Τσάπουρνο καλλιεργείται στην περιοχή του Κιλκίς εδώ και αρκετές δεκαετίες. Όπως και η ποικιλία Ιζαμπέλα, που υπάρχει αρκετή στη Βόρεια Ελλάδα και στη Θεσσαλία, θεωρείται ιδιαίτερα ανθεκτική σε προσβολή από ασθένειες και δεν έχει ιδιαίτερους εχθρούς. Τα εν λόγω χαρακτηριστικά έκαναν παλιά αυτές τις δύο ποικιλίες ιδιαίτερα δημοφιλείς στους παραγωγούς οινοποιήσιμων σταφυλιών.
Ωστόσο, με το πέρασμα των ετών, η ποικιλία Τσάπουρνο στην οινική νομοθεσία της Ευρώπης και της Ελλάδας επιτρέπεται μόνο για τους αμπελώνες που ήδη υπάρχουν στο Κιλκίς. Η επέκτασή της, λόγω της χαμηλής ποιοτικής απόδοσης σε άλλες περιοχές της χώρας, είναι απαγορευμένη. Όπως λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ιωαννίδης, «οι δύο αυτές ποικιλίες, εξαιτίας των ανθεκτικών χαρακτηριστικών τους, θεωρείται ότι είναι υβρίδια και ότι έχουν δεχθεί γονιδιακές επεμβάσεις σε κάποιο εργαστήριο. Καθότι ήταν μη επιτρεπόμενη ποικιλία, δεν έδιναν στους αμπελοκαλλιεργητές της εν λόγω ποικιλίας επιδοτήσεις και για τον λόγο αυτόν χρησιμοποιούνταν μόνο για την παραγωγή τσίπουρου ή χύμα κρασιού».
Οινοστάφυλα
Χαρακτηριστικό είναι το ενδιαφέρον που υπάρχει για τα κρασοστάφυλα της περιοχής, όπου ομάδα παραγωγών στη Γουμένισσα Παιονίας πέρσι πούλησε 730 τόνους οινοστάφυλων και φέτος 1.400 τόνους. Ήταν τέτοια η ζήτηση που, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες, υποχρεώθηκαν να πάρουν οινοστάφυλα και από άλλους παραγωγούς και όχι μόνο από τα μέλη της ομάδας.
Τέλος, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες, αναμένεται μια σημαντική εξέλιξη σε ό,τι αφορά το Εθνικό Αποθεματικό και τα δικαιώματα φύτευσης οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου, χωρίς όμως να έχουν ληφθεί οι τελικές αποφάσεις.
