Το να βλέπεις έναν αγαπημένο σου influencer να καταναλώνει με ευχαρίστηση ένα φαγητό ή ένα ποτό μπορεί να μοιάζει φαινομενικά με ψυχαγωγικό content, ωστόσο οι αναρτήσεις αυτές είναι πιθανότατα «κεκαλυμμένες διαφημίσεις», όπως ανακοίνωσε η ΕΕ πριν από μερικές μέρες. Η ανησυχία είναι διάχυτη για τον αυξανόμενο αντίκτυπο των δημιουργών περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης· από τη σωματική και ψυχική υγεία μέχρι την πολιτική και τη διάδοση της παραπληροφόρησης.
Καθώς τα περσινά κέρδη που κατέγραψε το μάρκετινγκ των influencers (σ.σ. δηλαδή των επηρεαστών γνώμης) υπολογίζονται σε περίπου 20 δισ. ευρώ παγκοσμίως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε έρευνα για την εμπορική αυτή πρακτική. Τα αποτελέσματα ήταν διαφωτιστικά: Το 97% των influencers δημοσίευε αναρτήσεις με εμπορικό περιεχόμενο, όμως μόλις το 20% «αποκάλυπτε» συστηματικά ότι επρόκειτο για διαφήμιση.
Η μελέτη εξέτασε 576 influencers σε 22 κράτη-μέλη, καθώς και σε Ισλανδία και Νορβηγία, στο πλαίσιο ενός «ελέγχου» για να εξεταστεί η συμμόρφωση με τη νομοθεσία της ΕΕ για τους καταναλωτές, η οποία υποχρεώνει τους δημιουργούς περιεχομένου να αποκαλύπτουν κάθε διαφημιστική δραστηριότητα.
Οι πλατφόρμες που βρέθηκε ότι χρησιμοποιήθηκαν περισσότερο για τέτοιες πρακτικές ήταν το Facebook, το Instagram, το Snapchat, το TikTok, η πλατφόρμα live βιντεοπαιχνιδιών Twitch, το X (πρώην Twitter) και το YouTube.
«Οι influencers ασκούν σημαντική επιρροή στους ακολούθους τους, πολλοί από τους οποίους είναι ανήλικοι», δήλωσε ο επίτροπος Δικαιοσύνης της ΕΕ, Didier Reynders. «Τους καλώ, λοιπόν, να είναι πολύ πιο διαφανείς απέναντι στο κοινό τους».
Συστηματική η προώθηση του γρήγορου φαγητού
Από τους influencers που ελέγχθηκαν, 119 προωθούσαν «ανθυγιεινές ή επικίνδυνες δραστηριότητες» όπως το fast food και το αλκοόλ, αισθητικές θεραπείες, τυχερά παιχνίδια ή συναλλαγές με κρυπτονομίσματα. Η Κομισιόν προειδοποίησε ότι σκοπεύει να αναλάβει νομική δράση ενάντια σε 358 influencers, εφόσον αυτοί δεν συμμορφωθούν με τους κανόνες.
Παράλληλα, σε ένα έγγραφο συζήτησης που έφτασε στην κατοχή του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων, η Επιτροπή συνέστησε στα κράτη-μέλη να «εξετάσουν το ενδεχόμενο να αναπτύξουν έναν κώδικα ηθικής ή μια ετικέτα ηθικής για τους influencers».
