Κροατική προεδρία: Παίζει το τελευταίο της χαρτί για τη μεταβατική ΚΑΠ

Στο μοντέλο επιδόσεων των Στρατηγικών Σχεδίων περιορίστηκαν οι παρεμβάσεις κατά τη θητεία της

«Σημαδεμένη» από την πανδημία του κορωνοϊού, η Κροατία παραδίδει την 1η Ιουλίου τη σκυτάλη της προεδρίας στη Γερμανία, υπό τη σκέπη της οποίας αναμένεται και να κλείσουν αφενός το μείζον θέμα του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου και αφετέρου όλες οι εκκρεμότητες για το μέλλον της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Ωστόσο, στην εκπνοή της θητείας της, δηλώνει αποφασισμένη να αφήσει το στίγμα της, τουλάχιστον κλείνοντας το θέμα για τη μεταβατική περίοδο.

Εν τω μεταξύ, δύο 24ωρα πριν από την αλλαγή της ευρωπαϊκής προεδρίας, την ερχόμενη Δευτέρα, 29 Ιουνίου, οι υπουργοί Γεωργίας των κρατών-μελών θα πραγματοποιήσουν τηλεδιάσκεψη, για να συζητήσουν, μεταξύ άλλων, τη μέχρι τώρα πορεία των νομοθετικών προτάσεων για την αγροτική πολιτική, μετά και την επίσημη παρουσίαση της έκθεσης προόδου από την πλευρά της κροατικής προεδρίας.

Όπως η ίδια η προεδρία παραδέχεται, η πανδημία είχε αντίκτυπο στις συζητήσεις για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ μετά το 2020, καθώς πολλές από τις προγραμματισμένες συναντήσεις σε επίπεδο ομάδων εργασίας ακυρώθηκαν, ενώ προτεραιότητα δόθηκε στην ανάληψη μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της κρίσης στον αγροτικό τομέα.

Μεταβατική περίοδος

Η Κροατία, όμως, είναι αποφασισμένη να αφήσει το στίγμα της έστω και στο παρά πέντε και πιέζει, ώστε στις 30 Ιουνίου να υπάρξει συμφωνία σχετικά με τους μεταβατικούς κανονισμούς της ΚΑΠ. Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο συμφωνούν ήδη ότι η μεταβατική περίοδος θα είναι αναπόφευκτα δύο χρόνια (2021-2022), με τον επόμενο τριμερή διάλογο –στις 30 του μηνός– να είναι ιδιαίτερα καθοριστικός. Η Επιτροπή, όμως, αντιτίθεται στη διετή παράταση και επιμένει στην αρχική της πρόταση, γεγονός που πυροδότησε την περασμένη Δευτέρα πολλές αντιδράσεις.

Όπως επισήμανε η Φινλανδή ευρωβουλευτής Elsi Katainen, εισηγήτρια της πρότασης, η Επιτροπή πρέπει να καταλάβει ότι η μεταρρύθμιση της ΚΑΠ δεν θα είναι έτοιμη εγκαίρως και, επομένως, μια μεταβατική περίοδος ενός έτους δεν αρκεί για την ορθή προετοιμασία των κρατών-μελών.

Έκθεση προόδου

Η κροατική προεδρία αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών της στην πρόταση κανονισμού για τα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ, που περιλαμβάνει τις άμεσες ενισχύσεις, παρεμβάσεις σε ορισμένους τομείς και την αγροτική ανάπτυξη και σε άρθρα του οριζόντιου κανονισμού σχετικά με το ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης και ελέγχου.

«Η απουσία πολιτικής συμφωνίας για το ΠΔΠ είχε σημαντικό αντίκτυπο στην πρόοδο της μεταρρύθμισης της ΚΑΠ», σημειώνεται στην έκθεση προόδου, ενώ υπογραμμίζεται πως «απαιτείται η συμβολή των οριζόντιων διαπραγματεύσεων για το ΠΔΠ, ώστε να προστεθούν 16,5 δισ. ευρώ (σε τρέχουσες τιμές) στο Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) τα έτη 2022 έως 2024».

Ειδικότερα, στο πλαίσιο της πρότασης κανονισμού για τα Στρατηγικά Σχέδια της ΚΑΠ, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο μοντέλο των επιδόσεων και το τι πρέπει να περιέχει η ετήσια έκθεση. Η προεδρία προτείνει η Επιτροπή να χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες που παρείχαν τα κράτη-μέλη σχετικά με τα έργα που πληρώθηκαν κατά το προηγούμενο οικονομικό έτος, προκειμένου να πραγματοποιήσει τη λεγόμενη εκκαθάριση επιδόσεων.

Σύμφωνα με την έκθεση προόδου, αυτή η επιλογή αναμένεται να μειώσει τόσο την ανάγκη παροχής αιτιολογήσεων όσο και τον κίνδυνο απώλειας κεφαλαίων, απλοποιώντας παράλληλα την ετήσια διαδικασία εκκαθάρισης. Τονίζει, δε, την ανάγκη να παραδοθούν το συντομότερο στα κράτη-μέλη σχέδια προτύπων του στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ και της ετήσιας έκθεσης επιδόσεων, προκειμένου να διευκολυνθεί η διαδικασία προγραμματισμού και κατάρτισης των στρατηγικών σχεδίων με την εισαγωγή των απαραίτητων τροποποιήσεων στα συστήματα συλλογής και παρακολούθησης δεδομένων των κρατών-μελών.

Δείκτες

Στο πλαίσιο αυτό, η προεδρία προχώρησε στην αναθεώρηση των παραρτημάτων της πρότασης Κανονισμού σχετικά με τους δείκτες επιπτώσεων, αποτελεσμάτων και εκροών και με το σύνολο των δεικτών για το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ).

Μεγαλύτερες ελευθερίες στα κράτη-μέλη

Σύμφωνα με τα αιτήματα των κρατών-μελών και για τη διευκόλυνση της διαχείρισης των τύπων παρεμβάσεων σε ορισμένους τομείς, η προεδρία πρότεινε να επεκταθεί η δυνατότητα χρήσης απλουστευμένων επιλογών κόστους σε επιπλέον τομείς, εκτός από τα οπωροκηπευτικά και το κρασί. Για τους τύπους παρεμβάσεων στον τομέα των οπωροκηπευτικών και όσων εφαρμόζονται μέσω επιχειρησιακών προγραμμάτων στον τομέα του λυκίσκου, του ελαιολάδου και των επιτραπέζιων ελιών, η προεδρία επιδίωξε να διευκολύνει τον σχεδιασμό, την υποβολή εκθέσεων και την απόδοση εκκαθάρισης, προτείνοντας τη διεξαγωγή τους σε επιχειρησιακό πρόγραμμα και όχι σε επίπεδο παρέμβασης.

Πρότεινε να επιτραπεί στα κράτη-μέλη να καθορίσουν τι συνιστά αγροτική περιοχή, ακόμη και στο επίπεδο παρέμβασης, εάν αυτό είναι δεόντως αιτιολογημένο. Αλλαγές δεν υπήρξαν στον Οριζόντιο Κανονισμό, παρά μόνο κάποιες τροποποιήσεις, π.χ. όσον αφορά το ΟΣΔΕ, αποσαφηνίστηκε η σχέση μεταξύ του οριζόντιου κανονισμού και του γενικού κανονισμού για την προστασία των δεδομένων και δίνεται η δυνατότητα στα κράτη-μέλη να καθορίσουν ελεύθερα το μέγιστο μέγεθος εκμεταλλεύσεων, ώστε οι αγρότες να επωφεληθούν από ένα απλοποιημένο σύστημα ελέγχου.