Ενα παζλ, το οποίο απαρτίζεται από διάφορες αποχρώσεις, μαύρες, γκρι, αλλά και χρωματιστές, είναι η Θεσσαλία, λίγες μέρες μετά το καταστροφικό πέρασμα των θεομηνιών Daniel και Elias.
Κι αυτό γιατί παραμένουν πλημμυρισμένες αρκετές περιοχές του θεσσαλικού κάμπου, χωρίς κανείς να γνωρίζει αν αυτές πρόκειται να κατοικηθούν ξανά. Στον αντίποδα, υπάρχουν και αυτές που ανασυντάσσονται, οι κάτοικοι μαζεύουν τα κομμάτια τους και προσπαθούν να ορθοποδήσουν. Για τους τελευταίους, παραμένει ζητούμενο η άμεση καταβολή των αποζημιώσεων, τόσο για τις ζημιές που έχουν υποστεί σπίτια και επιχειρήσεις, όσο και η αγροτική τους εκμετάλλευση. Όσο πιο γρήγορα δοθούν τα χρήματα, τόσο καλύτερα για την τοπική και εθνική οικονομία, η οποία δοκιμάζεται σκληρά. Ακόμη και περιοχές που δεν χτυπήθηκαν έντονα από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, δοκιμάζονται οικονομικά.
Για παράδειγμα, το μπαράζ ακυρώσεων κρατήσεων σε τουριστικά καταλύματα του Νομού Μαγνησίας για τον χειμώνα, ακόμη και για τα Χριστούγεννα, έχουν επηρεάσει όλη την αλυσίδα της αγροδιατροφής και των συνεταιρισμών που την αποτελούν, με μηδαμινή προώθηση των παραδοσιακών προϊόντων.
Σύμφωνα με στελέχη του Συνδέσμου Θεσσαλικών Βιομηχανιών Θεσσαλίας και των Επιμελητηρίων (φορείς, άρρηκτα συνδεδεμένοι με την οικονομική ζωή της Θεσσαλίας), «μπορεί η ζημιά να είναι αναπόφευκτη, το θέμα όμως είναι να μη γίνει και μη αναστρέψιμη». Τα μηνύματα που φτάνουν από την αγορά μιλούν για έναν δύσκολο χειμώνα. Οι ανατιμήσεις στην αγορά αποτελούν σύνηθες φαινόμενο και σε συνδυασμό με τη μείωση της παραγωγής σε βασικά προϊόντα, όπως τα εθνικά εξαγώγιμα φέτα και λάδι, τα κατοχικά σύνδρομα κινδυνεύουν να αναβιώσουν.
Το θετικό είναι ότι μεγάλες βιομηχανίες τροφίμων, που είχαν χτυπηθεί από τη θεομηνία, άρχισαν να επαναλειτουργούν, τονώνοντας το ηθικό των χιλιάδων εργαζομένων τους, αλλά και των συνεργατών τους στη Θεσσαλία και τη χώρα.
Τα σύννεφα παραμένουν μαύρα στον Νομό Μαγνησίας, ο οποίος αντιμετωπίζει ακόμη βασικά προβλήματα ηλεκτροδότησης, υδροδότησης και καθημερινότητας, στα πλημμυρισμένα παρακάρλια χωριά, ιδιαίτερα σε Σωτήριο-Αρμένιο, στην Καρδίτσα (Βλοχός, Μεταμόρφωση) και στα Τρίκαλα (Φαρκαδόνα). Οι υπόλοιπες περιοχές αρχίζουν σταδιακά να επιστρέφουν στην κανονικότητα.
Όσον αφορά την αγροτική παραγωγή, υπάρχει έντονος προβληματισμός για τη συγκομιδή του βαμβακιού. Ο προϊστάμενος του Εθνικού Κέντρου Τυποποίησης Βάμβακος στην Καρδίτσα, Μοχάμεντ Νταράουσε, δήλωσε πως «καταστράφηκε το 50%-60% της παραγωγής σε όλη τη Θεσσαλία, στην Καρδίτσα το 60%-70%, μόνον κατά την πρώτη κακοκαιρία. Η φετινή παραγωγή βαμβακιού είναι όψιμη, καθώς λόγω καιρού χρειάστηκαν επανασπορές με μεγάλο κόστος για τον παραγωγό, και κάθε μέρα που παραμένει το βαμβάκι στο χωράφι αυξάνονται οι απώλειες, οπότε καταλαβαίνουμε το μέγεθος της φετινής καταστροφής». Επιπλέον, όσο βαμβάκι συλλεχθεί φέτος θα είναι κακής ποιότητας, όπως τόνισε ο κ. Νταράουσε, προσθέτοντας ότι τα φερτά υλικά στα χωράφια θα δημιουργήσουν πρόβλημα και στη μελλοντική παραγωγή.
Στην Καρδίτσα, μόνο σε κάποιες ορεινές περιοχές αναμένεται παραγωγή. Στη Λάρισα, οι δύο έντονες βροχοπτώσεις δημιούργησαν προβλήματα στο βαμβάκι λόγω υγρασίας, και, κατά συνέπεια, η ποιοτική υποβάθμιση του μικρού συγκομισθέντος προϊόντος είναι δεδομένη.
Σχετικά με τον προγραμματισμό των χειμερινών σπορών, όπου υπάρχει δυνατότητα να μπουν τα μηχανήματα στα χωράφια, η προετοιμασία ξεκίνησε, με έμφαση τα δημητριακά και στα ψυχανθή.
Ακτινίδια
Στα θετικά η κατ’ εξαίρεση έναρξη της συγκομιδής που δόθηκε για τα ακτινίδια στο Δέλτα Πηνειού. Σύμφωνα με τη ΔΑΟ ΠΕ Λάρισας, «η συγκομιδή θα πραγματοποιείται μόνο με τις ακόλουθες προϋποθέσεις: Η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα συγκομιδής ακτινιδίων θα αφορά μόνο τα πλημμυρισμένα αγροτεμάχια της συγκεκριμένης καλλιέργειας.
Δεν θα συγκομίζονται ακτινίδια που φέρουν φερτά υλικά και λάσπες. Η συγκομιδή θα γίνει με επίβλεψη της οικείας ΔΑΟ. Τα συγκομισμένα ακτινίδια των εν λόγω εκτάσεων θα παραμείνουν δεσμευμένα σε κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους υπό την ευθύνη της οικείας ΔΑΟ τουλάχιστον μέχρι και τις 14 Οκτωβρίου 2023.
Η αποδέσμευσή τους θα καταστεί δυνατή κατόπιν ελέγχων από τις ΔΑΟ, στην περιοχή ευθύνης των οποίων βρίσκονται οι αποθηκευτικοί χώροι των δεσμευμένων ακτινιδίων και, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα περί εμπορίας της Ενωσιακής και Εθνικής νομοθεσίας (τήρηση των απαιτήσεων ωρίμασης), αλλά και με υπεύθυνη δήλωση του παραγωγού περί αποδοχής της διαδικασίας που προβλέπεται από τη συγκεκριμένη απόφαση.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, όλοι οι εμπλεκόμενοι καλούνται να τηρήσουν πιστά τις προϋποθέσεις, με σκοπό την προστασία του ποιοτικού προϊόντος της περιοχής μας», καταλήγει η ανακοίνωση.
Επίσκεψη στο ΘΕΣΤΟ
Το προεδρείο της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών επισκέφθηκε την ευρύτερη περιοχή, για να βρεθεί δίπλα σε όσους έχουν ανάγκη και να συμβάλει στις παρεμβάσεις που είναι αναγκαίες για την ανάταξη της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκε ανοιχτή σύσκεψη στα γραφεία του Αγροτικού Συνεταιρισμού ΘΕΣΤΟ και συζητήθηκαν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για τη στήριξη του αγροτικού τομέα στην περιοχή της Θεσσαλίας, μετά τις πλημμύρες.
Αποζημιώσεις
Σύμφωνα με γεωπόνους του κάμπου, «αποτελεί επιτακτική ανάγκη η κυβέρνηση να καταβάλει άμεσα τις αποζημιώσεις, οι παραγωγοί να πάρουν γρήγορα τα χρήματά τους για να μπορέσουν να προμηθευτούν με εφόδια, πετρέλαια και ό,τι άλλο απαιτεί η επανέναρξη της αγροτικής παραγωγής».
Τη Δευτέρα έπιασαν δουλειά οι Επιτροπές που συγκροτήθηκαν από γεωπόνους της Περιφέρειας Θεσσαλίας, του ΕΛΓΑ και του ΓΕΩΤΕΕ για την καταγραφή των ζημιών στον πρωτογενή τομέα της Θεσσαλίας, δώδεκα στη Λάρισα, οκτώ στην Καρδίτσα και από έξι στις ΠΕ Τρικάλων και Μαγνησίας.
Στην ΠΕ Λάρισας, στο έργο των μόνιμων γεωπόνων, συνεπικουρούν πέντε κτηνίατροι, τέσσερις εποχικοί γεωπόνοι και ένας μηχανικός. Έμφαση δίνεται στην καταγραφή των ζημιών στο πάγιο κεφάλαιο (κτηριακά) και στα αποθηκευμένα προϊόντα (ζωοτροφές), ενώ ακολουθεί το φυτικό κεφάλαιο.
«Μέσα από την πλατφόρμα της πρώτης αρωγής παρέχεται ενίσχυση και σε κτηνοτροφικές μονάδες», δήλωσε ο υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αρμόδιος για θέματα Αντιμετώπισης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής, Χρήστος Τριαντόπουλος. Αντίστοιχα στοιχεία αναμένονται και από τον ΕΛΓΑ, ώστε να ξεκινήσουν και οι καταβολές της πρώτης αρωγής προς τις κτηνοτροφικές μονάδες, όπως πρόσθεσε ο Υφυπουργός.
Ο ρόλος των επιστημόνων
Σημαντικό ρόλο στον επανασχεδιασμό της επόμενης μέρας στη Θεσσαλία έχουν οι επιστήμονες, Έλληνες και ξένοι. Οι Ολλανδοί της εταιρείας HVA International συνεχίζουν την αυτοψία στην πεδιάδα της Θεσσαλίας, όπου το κόστος αποκατάστασης των υποδομών μετά το χτύπημα της κακοκαιρίας Daniel εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 600 εκατ. ευρώ. Οι 15 ειδικοί σε θέματα διαχείρισης υδάτων, μετά την καταγραφή των αστοχιών και των αιτιών που προκάλεσαν τα προβλήματα, ετοιμάζονται να καταθέσουν βραχυπρόθεσμες συστάσεις, ενόψει του χειμώνα, πάνω σε θέματα όπως η ενίσχυση αναχωμάτων με πέτρες συγκεκριμένου μεγέθους ανάλογα με την περίσταση, η τοποθέτηση πλέγματος ώστε να μην ανοίγουν τα ζώα τρύπες στο ανάχωμα και δημιουργούνται σαθρά θεμέλια, αλλά και η δημιουργία δρόμου πάνω από το ανάχωμα για να γίνεται τακτικός έλεγχος και ενδεχομένως η κατασκευή σημαντικών έργων.
Την ίδια ώρα, αγρότες των παρακάρλιων περιοχών, καθώς και συγκεκριμένων περιοχών του Δήμου Τεμπών πλησίον του Πηνειού που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα ύπαρξης υδάτων στα χωράφια τους, συναντήθηκαν στο ΓΕΩΤΕΕ της Λάρισας με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Γεωπόνων και τον Γεωπονικό Σύλλογο Λάρισας, σημειώνοντας πως «η ύπαρξη υδάτων στα χωράφια, αλλά και η παραμονή για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθιστά μη εφικτή τη δυνατότητα να μπορούν να καλλιεργήσουν». Αποφασίστηκε η συγκρότηση Επιτροπής που θα αναλάβει να εκπροσωπήσει τις περιοχές και να καταθέσει τα αιτήματα, όπου χρειαστεί.
Ταυτόχρονα, το Τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος, θα συμμετάσχει με τον καθηγητή Περιβαλλοντικής Γεωχημείας Δρ Κωνσταντίνο Σκόρδα στην επιστημονική ερευνητική αποστολή στην οποία συμμετέχουν το ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών) και το ΕΚΠΑ (Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών), η οποία θα λάβει χώρα στις εκβολές της παράκτιας ζώνης του Πηνειού. Το Τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος έχει ήδη προβεί σε δειγματοληψίες στον Παγασητικό κόλπο και τα ευρήματά του σχετικά με τα ιζήματα που βρίσκονται στον βυθό του κόλπου προκαλούν προβληματισμό.
Τέλος, η ομάδα του προέδρου του ΟΑΣΠ και καθηγητή Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ευθύμη Λέκκα, ετοιμάζεται να παρουσιάσει μέσα στον Οκτώβριο τα αποτελέσματα έρευνας που σχετίζεται με την ανάλυση του φαινομένου και την εκπόνηση σχεδίου, προκειμένου να καταγραφεί ολοκληρωτικά το φυσικογεωγραφικό, γεωδυναμικό, υδρογεωλογικό καθεστώς, οι επιπτώσεις του στις υποδομές, στην αγροτική παραγωγή, στη βιομηχανική περιοχή, το πώς θα εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα τα οποία θα οδηγήσουν σε μία πιο ανθεκτική Θεσσαλία, όπως και το πώς θα πρέπει να πραγματοποιηθεί η μετοίκηση των πλημμυρισμένων χωριών σε γειτονικές αντιπλημμυρικές ζώνες, αποφεύγοντας σενάρια μετεγκατάστασης σε άλλες περιοχές.
Κινητοποιήσεις
Δυναμική διαμαρτυρία πραγματοποιήθηκε την περασμένη Κυριακή στον Παλαμά Καρδίτσας από τοπικούς φορείς και την Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων, με αφορμή τα όσα έγιναν και εκείνα που πρέπει να γίνουν για να αποτραπεί μια παρόμοια κατάσταση στο μέλλον.
Επίσης, χθες Πέμπτη 5/10, πραγματοποιήθηκε κινητοποίηση με τρακτέρ και αγροτικά οχήματα στη διασταύρωση Πλατυκάμπου στη Λάρισα από την Επιτροπή Πληγέντων Αγροτών και την Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Νομού Λάρισας (ΕΟΑΣΝΛ). «Είναι θέμα επιβίωσης», αποτελεί το κεντρικό σύνθημα των αγροτών, που ζητούν «να επισπευστούν οι διαδικασίες αποζημιώσεων, να δοθούν άμεσες λύσεις στα προβλήματα των πληγέντων και να τεθούν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα».
Κατέθεσαν αιτήματα που σχετίζονται με αποζημίωση στο 100% για όλους όσους έχουν πληγεί, για δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, για αποκατάσταση των υποδομών που έχουν καταστραφεί και άμεση παροχή πόσιμου νερού και ρεύματος στις πλημμυρισμένες
περιοχές.
