Λυγίζουν οι αγρότες από τα απανωτά «χτυπήματα» του καιρού
Μεγάλα και απανωτά είναι τα «χτυπήματα» του καιρού τη φετινή άνοιξη στις καλλιέργειες της χώρας. Εντός των προηγούμενων ημερών, περιοχές όπως η Μακεδονία, η Θράκη, η Θεσσαλία, η Δυτική Ελλάδα και η Κρήτη βρέθηκαν για μία ακόμη φορά στο «μάτι του κυκλώνα», με τα φαινόμενα να συνοδεύονται και από κατά τόπους χαλαζοπτώσεις. Παραμένοντας στις επάλξεις του ρεπορτάζ, οι δημοσιογράφοι της «ΥΧ» σάς μεταφέρουν αναλυτικά την εικόνα από τις αγροτικές περιοχές, που δέχθηκαν τα σοβαρότερα πλήγματα.
Κεντρική Μακεδονία: Από 60% έως 100% η μείωση στην παραγωγή φρούτων
Μετά τους παγετούς και τις σφοδρές καταιγίδες στα τέλη Μαρτίου και το πρώτο δεκαήμερο του Απρίλη, οι αγρότες της Κεντρικής Μακεδονίας μετρούν τις τελευταίες ημέρες «πληγές» και από τις έντονες χαλαζοπτώσεις. Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα της εναέριας χαλαζικής προστασίας του ΕΛΓΑ δεν έχει τεθεί σε λειτουργία φέτος στην Κεντρική Μακεδονία, αφού στον σχετικό διαγωνισμό δεν βρέθηκε ενδιαφερόμενος ανάδοχος εξαιτίας των όρων της διαδικασίας (αγορά νέων αεροσκαφών κ.ά.). Η ζημιά λόγω του παγετού κυμαίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις σε πολύ μεγάλα ποσοστά, όπως αναφέρουν οι ενώσεις των αγροτών, που φτάνει ακόμα και στο 100% της φετινής σοδειάς (βερίκοκα, ροδάκινα κ.ά.), «πράγμα που σημαίνει μηδενικό εισόδημα για μια ολόκληρη χρονιά, την ίδια στιγμή που τα έξοδα καλλιέργειας έχουν ήδη γίνει».
Στην Ημαθία και την Πέλλα, τους δύο κατεξοχήν φρουτοπαραγωγικούς νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας, οι εναπομείνασες από τον παγετό ροδακινιές, δαμασκηνιές, βερικοκιές κ.ά. «χτυπήθηκαν» πρόσφατα από χαλάζι, με τα μεγαλύτερα προβλήματα να προκαλούνται σε αγροτικές περιοχές κοντά στη Βέροια και στην Αλεξάνδρεια.
Ξεπερνά το 80% η ζημιά στο κεράσι
Τις τελευταίες ημέρες, άρχισε να φαίνεται το μέγεθος της καταστροφής και στις κερασιές τόσο από τους παγετούς του Μάρτη όσο και από τις έντονες βροχοπτώσεις και τις χαμηλές θερμοκρασίες που ακολούθησαν μέσα στον Απρίλιο. Ειδικότερα στις ορεινές περιοχές της Ημαθίας, η απώλεια στις πρώιμες ποικιλίες κερασιών φτάνει και σε ποσοστό 60%, ενώ στα πεδινά αγροκτήματα ξεπερνά το 80%.
«Οι ζημιές στις πρώιμες ποικιλίες κερασιών είναι σημαντικές και η μείωση στην παραγωγή αγγίζει το 60%», αναφέρει ο Ραφαήλ Πουλτίδης, αγρότης και πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Ροδοχωρίου Νάουσας, μιας περιοχής που φημίζεται για την παραγωγή τραγανών κερασιών.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΟΠΑΣ Πέλλας, Γιώργος Τσάτσας, υπογραμμίζει πως τα προβλήματα στις δενδροκαλλιέργειες από τον παγετό είναι πολύ μεγαλύτερα από τις πρώτες εκτιμήσεις. «Ο παγετός έπληξε σε μεγάλο βαθμό τα ροδάκινα, τα βερίκοκα και τα νεκταρίνια. Η απώλεια στην παραγωγή φαίνεται μέρα με τη μέρα, καθώς πολλά δέντρα έχουν ατροφικά καρπίδια. Μεγάλες είναι οι ζημιές και στις κερασιές. Θα πρέπει όσο το δυνατόν γρηγορότερα να δοθούν προκαταβολές από τις αποζημιώσεις, γιατί οι αγροτικές οικογένειες είναι σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση», τονίζει χαρακτηριστικά.
Εντός Μαΐου αναμένεται ανάδοχος για το πρόγραμμα αντιχαλαζικής προστασίας
Σε συνάντηση που είχε τη Δευτέρα 28/4 ο Ημαθιώτης υφυπουργός Ανάπτυξης, Λάζαρος Τσαβδαρίδης, με τον πρόεδρο του ΕΛΓΑ, Ανδρέα Λυκουρέντζο, συζητήθηκαν το θέμα της αποζημίωσης των πληγέντων παραγωγών από τους πρόσφατους παγετούς, καθώς και το θέμα της χαλαζικής προστασίας για το έτος 2025.
Όπως ενημέρωσε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ τον υφυπουργό, θα ενισχυθεί με προσωπικό το υποκατάστημα του ΕΛΓΑ στη Βέροια (σ.σ. καλύπτει διοικητικά τους δύο νομούς, Πέλλα και Ημαθία) για να ενισχυθεί το εκτιμητικό έργο των γεωπόνων. Σε ό,τι αφορά το εθνικό πρόγραμμα χαλαζικής προστασίας για το έτος 2025, ο κ. Λυκουρέντζος σημείωσε ότι, δυστυχώς, παρά τις έγκαιρες ενέργειες της διοίκησης του ΕΛΓΑ, με την προκήρυξη δύο διεθνών διαγωνισμών για την ανάδειξη αναδόχου, οι διαγωνισμοί απέβησαν άκαρποι.
Παρ’ όλα αυτά, ενημέρωσε τον υφυπουργό Ανάπτυξης ότι ήδη ο Οργανισμός μέχρι την 7η Μαΐου αναμένει προσφορές στη διαδικασία της ανοιχτής διαπραγμάτευσης κατόπιν υποβολής αιτήματος στην Ενιαία Αρχή Δημόσιων Συμβάσεων (ΕΑΔΗΣΥ) και τη θετική της γνώμη, προκειμένου εν συνεχεία να ανατεθεί το έργο σε ανάδοχο.
Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ημαθίας: «Απροστάτευτοι οι παραγωγοί»
Οι δηλώσεις ζημιών για τις καταστροφές από τον παγετό για το σύνολο των καλλιεργειών που έχουν πληγεί ολοκληρώθηκαν την Τετάρτη 30/4 και οι εκπρόσωποι των αγροτών ζητούν να δοθούν άμεσα προκαταβολές στους πληγέντες και όχι έως τις αρχές Ιουλίου, όπως δεσμεύτηκε σε σύσκεψη με δενδροκαλλιεργητές η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ.
Η Ενωτική Ομοσπονδία Αγροτικών Συλλόγων Ημαθίας σε ανακοίνωση που εξέδωσε αναφέρει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Νέες καταστροφές σε δενδρώδεις και αροτραίες καλλιέργειες προκλήθηκαν από τη χαλαζόπτωση σε πολλά χωριά των δήμων Βέροιας και Αλεξάνδρειας, ύστερα από σφοδρή χαλαζόπτωση.
Στο μεταξύ, τα συνεργεία του ΕΛΓΑ ακόμη δεν έχουν ολοκληρώσει τους ελέγχους στα χωράφια για να διαπιστώσουν το μέγεθος των προηγούμενων ζημιών που προκλήθηκαν από τον παγετό. Η ζημιά κυμαίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις σε πολύ μεγάλα ποσοστά, ακόμα και 100%, πράγμα που σημαίνει μηδενικό εισόδημα για μια ολόκληρη χρονιά, την ίδια στιγμή που τα έξοδα καλλιέργειας έχουν ήδη γίνει».
Η Ενωτική Ομοσπονδία, επίσης, καταγγέλλει την κυβέρνηση «που αφήνει απροστάτευτους τους παραγωγούς απέναντι στα καιρικά φαινόμενα και καθυστερεί την εναέρια αντιχαλαζική προστασία, επικαλούμενη άγονους διαγωνισμούς για τη σύναψη σύμβασης με εταιρεία αεροσκαφών».
Κοινό μέτωπο αγροτών και επιχειρηματιών φρούτων για τις επιπτώσεις του παγετού
Σε κοινή γραμμή για την αντιμετώπιση των σοβαρών επιπτώσεων του φετινού παγετού βρίσκονται πλέον οι αγρότες και οι επιχειρηματίες του κλάδου των φρούτων στην Ημαθία. Μετά από πρωτοβουλία του προέδρου του Εξαγωγικού Τμήματος του Επιμελητηρίου Ημαθίας, Στέφανου Αποστολίδη, πραγματοποιήθηκε πρόσφατα συνάντηση με τον πρόεδρο του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Βέροιας, Τάσο Χαλκίδη, με στόχο τον συντονισμό ενεργειών για την ανακούφιση του αγροτικού κόσμου και των συναφών επιχειρήσεων.
Όπως τονίστηκε, οι επιπτώσεις του παγετού δεν κάνουν διακρίσεις. Πλήττουν το ίδιο τους παραγωγούς, τις επιχειρήσεις και τους συνεταιρισμούς, που δραστηριοποιούνται στον τομέα των φρούτων, έναν από τους βασικούς πυλώνες της τοπικής οικονομίας. Στη συνάντηση, υπήρξε συμφωνία για κοινή διεκδίκηση άμεσων αποζημιώσεων προς τους αγρότες, καθώς και μέτρων στήριξης για τις επιχειρήσεις του κλάδου.
«Ζητάμε να μπει σε εφαρμογή άμεσα το πρόγραμμα αντιχαλαζικής προστασίας, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να καταστραφεί ό,τι έχει απομείνει από τη φετινή παραγωγή φρούτων. Το χαλάζι που έπεσε, προκάλεσε ζημιές σε ροδακινιές στα Καβάσιλα, στην Πατρίδα και σε άλλες περιοχές. Επίσης, θα πρέπει να δοθούν πολύ νωρίτερα προκαταβολές για τις ζημιές από τον παγετό. Είναι θέμα επιβίωσης τόσο για τους αγρότες όσο και για τους συνεταιρισμούς που απασχολούν προσωπικό», λέει στην «ΥΧ» ο Τάσος Χαλκίδης, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Γεωργών Βέροιας.
Θράκη: Πλήγματα λόγω παγετού και χιονιού τον Απρίλη
Προβληματισμένοι και ανήσυχοι είναι οι παραγωγοί του Bόρειου Έβρου για τις ζημιές σε αραβόσιτο και όχι μόνο, που προκλήθηκαν από τις χιονοπτώσεις στις 8 Απριλίου σχολιάζει ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Δημητριακών Ορεστιάδας «Η ΕΝΩΣΗ», Λάμπης Κουμπρίδης, χωρίς να γνωρίζουν την έκταση της ζημιάς. Η αποτίμηση θα γίνει στα αλώνια ανάλογα με τις αποδόσεις, που θα έχουν στον καρπό. Το καλαμπόκι ήταν στα 2-4 φύλλα, και παρότι ξεράθηκε, ζωντάνεψε. Για τον ηλίανθο σημειώνει ότι δεν γνωρίζουν, προς το παρόν, εάν υπέστη ζημιά. «Θα ξεκινήσουν τα ραντίσματα και θα δούμε εάν προσβληθεί από περονόσπορο. Τα δε σιτηρά πλάγιασαν σε πολλά σημεία και έχουν ξεραθεί», σημείωσε.
Στις αρχές Απριλίου εκδηλώθηκαν άσχημες καιρικές συνθήκες σε όλη τη Θράκη με χαρακτηριστικές τις χαμηλές για την εποχή θερμοκρασίες που έφτασαν τους -2,7 βαθμούς Κελσίου, όπως υπογραμμίζει ο προϊστάμενος του υποκαταστήματος του ΕΛΓΑ Θράκης, στην Αλεξανδρούπολη, Δημήτρης Πανταζής.
«Πέρα από τα αμύγδαλα, τα βερίκοκα και ορισμένα ροδάκινα, που είχαν πληγεί από τον πρώτο παγετό στις 20 Μαρτίου, έπληξε, κυρίως, δενδρώδεις καλλιέργειες, που βρίσκονταν στο στάδιο της ανθοφορίας και καλύπτονται ασφαλιστικά από τον ΕΛΓΑ: Αμύγδαλα, νεκταρίνια, ροδάκινα, βερίκοκα, αμπέλια, που ήταν στο στάδιο φουσκώματος των ματιών, κύρια τις επιτραπέζιες αλλά και οινοποιήσιμες ποικιλίες», εξηγεί και προσθέτει ότι η αμπελοκαλλιέργεια μετρά πολλές εκτάσεις στη Θράκη.
Ο ίδιος αναφέρει πως σε Ροδόπη και Βόρειο Έβρο προκλήθηκαν ζημιές σε κεράσια από τα οποία θα ξεκινήσουν τις εκτιμήσεις την ερχόμενη εβδομάδα, γιατί θα αρχίσουν να ωριμάζουν και πρέπει να προλάβουν τη συγκομιδή. Επίσης, προκλήθηκαν ζημιές σε ακτινίδια στη Ροδόπη και την Ξάνθη, ειδικά κατά μήκος του Νέστου ποταμού. Ο ΕΛΓΑ παρακολουθεί τις ζημιές, αλλά δεν μπορεί να γίνει ακόμη αναφορά σε εκτάσεις και ποσοστά. «Η εκτίμηση θα δείξει το ακριβές μέγεθος της ζημιάς», εξηγεί. Οι δηλώσεις ζημιάς είχαν παραταθεί μέχρι τις 30 Απριλίου και η ενημέρωση των γεωπόνων ξεκίνησε.
Προς το παρόν, το προσωπικό επαρκεί, καθώς διαθέτουν 12 εκτιμητές, αλλά είναι σε επικοινωνία με την υπηρεσία για επιπλέον στελέχωση, εάν κριθεί απαραίτητο. «Προσπαθούμε να μην αδικούμε τον παραγωγό», τονίζει ο κ. Πανταζής.
Θεσσαλία: Νέες ζημιές από το χαλάζι σε καλλιέργειες του κάμπου
Για μία ακόμη φορά θύματα των ακραίων καιρικών συνθηκών έπεσαν Θεσσαλοί αγρότες, καθώς το περασμένο Σάββατο το χαλάζι έπληξε μια σειρά καλλιεργειών, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις μόλις είχαν προηγηθεί σπορές, θέτοντας σοβαρό θέμα επιβίωσης, μια και αρκετοί είχαν υποστεί ζημιές και στην προηγούμενη χαλαζόπτωση την 20ή Μαρτίου.
Αναλυτικότερα, ισχυρή χαλαζόπτωση έπληξε το Σάββατο χωριά των δήμων Μετεώρων, Φαρσάλων και Τυρνάβου, συνοδεύτηκε από καταρρακτώδη βροχή, κεραυνούς και δυνατούς ανέμους. Το απόγευμα της περασμένης Παρασκευής είχαν προηγηθεί αντίστοιχες ζημιές σε περιοχές του Δήμου Παλαμά και του Δήμου Τρικκαίων.
Τύρναβος
Χαλάζι έπληξε για ακόμη μία φορά την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Τυρνάβου το περασμένο Σάββατο και ιδιαίτερα την τοποθεσία «Παλαιόμυλος» και «Καλαμπάκα», στις παραποτάμιες περιοχές. Ο Αγροτικός Σύλλογος Τυρνάβου ειδοποίησε αμέσως τον ΕΛΓΑ και μετά από τη συνομιλία του προέδρου, Κωνσταντίνου Τσάκα, με τον επόπτη, Γιώργο Σαμαρά, αποφασίστηκε ένα κλιμάκιο να έρθει τις επόμενες ημέρες, για να εξετάσει το μέγεθος της ζημιάς.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του συλλόγου, «αυτά είναι τα αποτελέσματα της κατάργησης της αντιχαλαζικής προστασίας, ειδικά μια τέτοια χρόνια δύσκολη για τους παραγωγούς, που είδαν τις παραγωγές τους να καταστρέφονται για ακόμη μία φορά φέτος. Μετά από δύο παγωνιές και ένα χαλάζι, ήρθε και το δεύτερο να ολοκληρώσει την καταστροφή».
Φάρσαλα
Στην Υπέρεια Φαρσάλων, το χαλάζι διήρκεσε λίγα μόλις λεπτά, συνοδεύτηκε από καταρρακτώδη βροχή και δημιούργησε εικόνες έντονης κακοκαιρίας στην περιοχή, με τα χωράφια μετά από μέρες να συνεχίζουν να κρατούν νερό. Να σημειωθεί ότι αρκετοί είχαν μόλις σπείρει βαμβάκι, ευελπιστώντας σε βροχές!
Δυτική Ελλάδα: Απροστάτευτοι οι αγρότες
Σε μια εποχή που τα απρόβλεπτα ακραία καιρικά φαινόμενα πυκνώνουν ολοένα και περισσότερο, οι αγρότες συνεχίζουν να μένουν απροστάτευτοι, βλέποντας την παραγωγικότητα των καλλιεργειών τους να μειώνεται και το εισόδημά τους να συρρικνώνεται. Παρά τις επενδύσεις τους στον πρωτογενή τομέα, τη συμβολή τους στην εθνική οικονομία και τις υποχρεώσεις που εκπληρώνουν απέναντι στο κράτος και τους ασφαλιστικούς φορείς, βρίσκονται αντιμέτωποι με την αδιαφορία του κρατικού μηχανισμού, που δεν προσφέρει κανένα δίχτυ ασφαλείας.
Πριν από λίγες ημέρες, στα Σταμνά Αιτωλοακαρνανίας, μια αιφνίδια και εξαιρετικά σφοδρή χαλαζόπτωση, που διήρκησε 35 λεπτά, κατέστρεψε ολοσχερώς 10.000 στρέμματα καλλιέργειας ελιών, ακτινιδίων και πορτοκαλιών στην περιοχή. Μάλιστα, η ένταση του φαινομένου ήταν τέτοια, που πολλά ελαιόδεντρα έμειναν χωρίς φύλλα από τη μέση και πάνω.
Όπως εξηγεί στην «ΥΧ» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Αρχαίας Ωλένειας Αιτωλοακαρνανίας «Stamna Olives», Γιώργος Μίμης, η χαλαζόπτωση επηρέασε την ανθοταξία των ελαιόδεντρων. «Η Ομάδα Παραγωγών της ελιάς Καλαμών έχει χάσει το 30% με 40% της παραγωγής της από αυτό και μόνο το στάδιο που βρίσκεται η καλλιέργεια. Ολοκληρωτική καταστροφή υπέστησαν τα ακτινίδια που καλλιεργούνται στην περιοχή, γεγονός πρωτόγνωρο ακόμα και για τον επιθεωρητή του ΕΛΓΑ, ο οποίος δεν είχε ξαναδεί τέτοια καταστροφή», τονίζει ο κ. Μίμης.
Ο ίδιος δεν μπορεί να κρύψει την αγανάκτησή του για τον αναχρονιστικό κανονισμό του ΕΛΓΑ, που δεν προβλέπει αποζημίωση σε αυτό το στάδιο της καλλιέργειας. «Καλλιεργούμε ένα εξαγώγιμο προϊόν, με υψηλή αξία για την εθνική οικονομία, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε την ανάλογη αντιμετώπιση από την πολιτεία. Από τα 40.000 στρέμματα που καλλιεργούνται συνολικά στην περιοχή, τα 35.000 είναι ελαιόδεντρα. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας προσπαθεί να βρει λύση για την περίπτωσή μας, όπως και βουλευτές της περιοχής. Το 50% της ετήσιας παραγωγής στη χώρα παράγεται στην Αιτωλοακαρνανία. Δεν ζητάμε ελεημοσύνη. Ζητάμε την αυτονόητη στήριξη σε παραγωγούς και μεταποιητές, που έχουν επενδύσει σε εξοπλισμό σχετικό με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και άλλες υποδομές, για την αύξηση της ποιότητας των προϊόντων», σημειώνει.
Κρήτη: Σοβαρές ζημιές στην αγροτική παραγωγή
Ισχυρές χαλαζοπτώσεις και έντονες βροχές σημειώθηκαν στις 24 και 25 Απριλίου στην ενδοχώρα του Ηρακλείου, όπου χαλάζι στο μέγεθος ρεβιθιού προκάλεσε εκτεταμένες καταστροφές σε καλλιέργειες.
Η κακοκαιρία που έπληξε αρχικά τον Δήμο Μινώα Πεδιάδας, επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές του Νομού Ηρακλείου, όπως στον Δήμο Αρχανών Αστερουσίων και στον Δήμο Βιάννου, προκαλώντας σοβαρά προβλήματα, ειδικά σε αμπέλια, ελιές, κηπευτικά και σιτηρά, που βρίσκονταν στην πιο κρίσιμη φάση της ανάπτυξής τους, όπως λένε οι παραγωγοί.
Γεωπόνοι του ΕΛΓΑ προχωρούν τις τελευταίες ημέρες σε αυτοψίες για την εκτίμηση των ζημιών, ωστόσο, όπως δήλωσε στο «Ράδιο Κρήτη» ο διευθυντής του ΕΛΓΑ Κρήτης, Νίκος Δασκαλάκης, δεν θα αποζημιωθούν οι ελαιοκαλλιέργειες, αφού δεν βρίσκονται στο στάδιο της καρπόδεσης, αλλά σε αυτό της ανθοταξίας.
