Μαυροδάφνη: Μεγάλες οι προοπτικές εξέλιξης για τη μαύρη κοντέσα της Αχαΐας

Μείζονος σημασίας για το μέλλον της Μαυροδάφνης Πατρών αποτελεί η προστασία και η περαιτέρω ανάπτυξή της ως προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), αλλά και η αξιοποίηση και της ξηρής ποικιλίας Μαυροδάφνη, προκειμένου να μπορέσουν οι παραγωγοί να την προωθήσουν στις αγορές του εξωτερικού.

Όπως επισημάνθηκε κατά τη διάρκεια επιστημονικής ημερίδας για το θέμα, που πραγματοποιήθηκε πριν από λίγες ημέρες στο ιστορικό κτήριο οινοποιίας της Achaia Clauss στην Πάτρα, η Μαυροδάφνη αποδεικνύεται ως κορυφαία ελληνική ποικιλία οινολογικά και, επίσης, δείχνει να μπορεί να προσαρμόζεται αρκετά καλά στις δυσκολίες που επιφέρει η κλιματική κρίση.

Ωστόσο, για να ανατρέψει την εμπορική υποβάθμισή της απαιτείται μια διεπαγγελματική συνεννόηση που θα επιβάλει την προβλεπόμενη νομοθεσία στο αμπέλι, στις οινοποιήσεις και στην εμπορία των οίνων αυτών, που είναι ΠΟΠ, ώστε να μπορέσουν να διαφυλαχθούν, να αναδειχθούν και να βελτιωθούν περαιτέρω.

Αλλαγή νομοθεσίας

Σύμφωνα με όσα υποστήριξαν οι οινοποιοί της Αιγιαλείας, πλέον έχει έρθει η ώρα να αλλάξει η νομοθεσία, ώστε να επιτρέπεται η αναγραφή του ονόματος στην ξηρή Μαυροδάφνη, καθώς το προϊόν παρουσιάζει μεγάλη ζήτηση στο εξωτερικό και πλέον θα πρέπει να γίνουν ουσιαστικά βήματα αλλαγής. Εξάλλου, από τη συζήτηση που διεξήχθη στο τέλος της ημερίδας, διαφάνηκε η ανάγκη για περαιτέρω διάλογο ανάμεσα στα οινοποιεία της Δυτικής Ελλάδας, της Αχαΐας, της Ηλείας και της Κεφαλληνίας, τους εθνικούς φορείς του αμπελοοινικού τομέα, τις υπηρεσίες του υπουργείου και της περιφέρειας, ώστε να διαμορφωθεί ένα ενιαίο consensus που θα δρομολογήσει τις απαραίτητες ενέργειες για νομοθετικές προσαρμογές.

Την ημερίδα διοργάνωσε το Δίκτυο Ποιότητας Οινοξένεια με συνδιοργανωτές το Πανεπιστήμιο Πατρών, στο πλαίσιο του έργου Interreg Europe SMEOrigin, και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, ενώ τελούσε υπό την αιγίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Consensus από τους τοπικούς παραγωγούς

Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμούς από τον πρόεδρο του Δικτύου Ποιότητας Οινοξένεια, Άγγελο Ρούβαλη, τους αντιπεριφερειάρχες Αχαΐας, Φωκίωνα Ζαΐμη, και Αγροτικής Ανάπτυξης, Ανδρέα Φίλια, και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Πατρών, Βαγγέλη Παπαδάκη.

Ο αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας τόνισε ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει δώσει προτεραιότητα στην επιχειρηματικότητα, προκειμένου να λύνονται προβλήματα και να χαράσσονται νέοι δρόμοι. «Το ζητούμενο είναι να αποσαφηνιστεί από όλους πώς αντιμετωπίζουμε τη Μαυροδάφνη, τι προσδοκούμε και, στη συνέχεια, από την πλευρά μας ως περιφερειακή αρχή θα στηρίξουμε κάθε προσπάθεια».

Και συμπλήρωσε: «Το ζήτημα έχει πολλές πτυχές: Πρώτον, απαιτείται προστασία της Μαυροδάφνης Πατρών ως προϊόντος ΠΟΠ και ενέργειες για την περαιτέρω ανάδειξή της. Δεύτερον, η αξιοποίηση και της ξηρής ποικιλίας Μαυροδάφνη είναι το ζητούμενο, προκειμένου να απελευθερωθούν εξωστρεφείς δυνάμεις της περιοχής, εφόσον όμως παραμείνει σεβαστή ως ΠΟΠ η Μαυροδάφνη Πατρών, εφόσον υπάρχει ένα consensus από τους τοπικούς παραγωγούς Μαυροδάφνης για την οποιαδήποτε αλλαγή ή τροποποίηση.

Τρίτον, η Αχαΐα και η Πάτρα είναι συνυφασμένες με τη Μαυροδάφνη. Αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής και θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σε οποιαδήποτε περαιτέρω ενέργεια προς το ΥΠΑΑΤ και την ΕΕ με γνώμονα αφενός την προστασία και την ανάδειξή της και αφετέρου την τοπική μας ιστορία».

Ακολούθησαν εισηγήσεις από τον αντιπρόεδρο του ΔΣ της Achaia Clauss, Περικλή Μπαλτά, και τον οινολόγο Στάθη Αργυρόπουλο, οι οποίοι ανέλυσαν την ιστορία και τη σύγχρονη προσέγγιση της Achaia Clauss για την ποικιλία Μαυροδάφνη.

Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάστηκαν πρωτότυπες επιστημονικές εργασίες που φώτισαν τα χαρακτηριστικά της Μαυροδάφνης σε γενετικό, αμπελουργικό και οινολογικό επίπεδο. Η ενότητα άρχισε με μια σύνοψη της μέχρι σήμερα βιβλιογραφίας για την ποικιλία από τον οινολόγο, Τάσο Δροσιάδη. Οι ομιλητές Δρ Στέφανος Κουνδουράς και ο υπ. Δρ Ξενοφών Βενιός παρουσίασαν τεχνικές προσαρμογής της Μαυροδάφνης στην κλιματική αλλαγή και την ανταπόκριση της ποικιλίας στο θερμικό στρες.

Γενετική ταυτοποίηση της ποικιλίας

Η Δρ Αικατερίνη Μπινιάρη και ο γεωπόνος Κώστας Μπακασιέτας αναφέρθηκαν στη γενετική ταυτοποίηση της ποικιλίας. Ειδικότερα, ο κ. Μπακασιέτας έφερε στο φως τη γενετική ταύτιση της ποικιλίας Μαυροδάφνη με την ποικιλία Αυγουστιάτη. Και οι δύο ποικιλίες καλλιεργούνται στη Δυτική Ελλάδα (και τα Ιόνια νησιά) τουλάχιστον από τον 16ο αιώνα, και με τα δύο ονόματα.

Στην τρίτη ενότητα παρουσιάστηκαν εισηγήσεις που αφορούσαν αρχικά τη γνωριμία και την αναγκαιότητα του «διατηρητή» των γηγενών ποικιλιών αμπέλου και τον ρόλο του στην ανάπτυξή τους από τον Δρ Δημήτριο Τάσκο, ενώ εν συνεχεία η χημικός-οινολόγος Σοφία Πέρπερα φώτισε τη θέση των διαφορετικών οινικών εκδοχών της Μαυροδάφνης στις διεθνείς αγορές.

Ο Δρ Θόδωρος Γεωργόπουλος ανέλυσε τις δυνατότητες νομοθετικών αλλαγών, ώστε και άλλα κρασιά της εν λόγω ποικιλίας να μπορούν να αναγράφουν το όνομά της στην ετικέτα (πέραν των δύο γλυκών οίνων που το δικαιούνται σήμερα), ενισχύοντας με τον τρόπο αυτόν την εμπορευσιμότητά της συνολικά. Στην τέταρτη ενότητα και με αφορμή τις ανακοινώσεις των τριών πρώτων ενοτήτων, διεξήχθη συζήτηση και ερωτήσεις-απαντήσεις προς τους ομιλητές.

Συμπεράσματα

Σύμφωνα με τους διοργανωτές του συνεδρίου, λαμβάνοντας ως βάση τις εισηγήσεις που παρουσιάστηκαν στις αντίστοιχες ενότητες της ημερίδας, τα βασικά συμπεράσματα που θα μπορούσαν να συνοψιστούν είναι ποικίλα, με κυριότερο την από κοινού συμφωνία για αλλαγή της νομοθεσίας, ώστε να μπορεί και η ξηρή Μαυροδάφνη να αναγράφει το όνομα της ποικιλίας στο μπουκάλι.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο γεγονός ότι η ποικιλία Μαυροδάφνη συμπίπτει με την ποικιλία Αυγουστιάτης και ότι και οι δύο καλλιεργούνται τουλάχιστον από τον 16ο αι. στη Δυτική Ελλάδα και με τα δύο διαφορετικά ονόματα. Για τον λόγο αυτόν, η νομοθεσία υποχρεούται στις αντίστοιχες προσαρμογές.

Παράλληλα, η ευρωπαϊκή νομοθεσία μπορεί με αίτηση της Ελλάδας να περιλάβει την ποικιλία Μαυροδάφνη στο παράρτημα ποικιλιών που θα δύνανται να αναγράφονται σε ετικέτες οίνων και πέραν των δύο γλυκών οίνων ΠΟΠ (και μόνον για τη χώρα μας). Σημαντικό στοιχείο αποτελεί, επίσης, το γεγονός ότι η Μαυροδάφνη οινοποιείτο και σε ξηρό οίνο από τον Γουσταύο Κλάους, και οπωσδήποτε πριν από αυτόν, στη μακρόχρονη ιστορία της.