Τα τελευταία χρόνια έχει εκδηλωθεί έντονο ενδιαφέρον για την εξεύρεση εναλλακτικών πηγών θρεπτικών συστατικών, τόσο για χρήση στις ζωοτροφές, όσο και για ανθρώπινη κατανάλωση. Ανάμεσα στις εναλλακτικές που έχουν αξιολογηθεί, συγκαταλέγονται και τα έντομα. Εδώ και μία δεκαετία, ένας αριθμός μελετών έχουν δείξει την καταλληλότητα διαφόρων ειδών εντόμων στη διατροφή των εκτρεφόμενων ζώων.
Πρόσφατα, τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισαν ομόφωνα την έγκριση της χρήσης των πρωτεϊνών εντόμων στις ιχθυοτροφές, ενώ στο προσεχές διάστημα αναμένεται το «πράσινο φως» για τη αξιοποίηση των εντόμων στη διατροφή των πουλερικών, γεγονός που θα αποτελέσει ακόμα ένα καθοριστικό βήμα στην περαιτέρω αξιοποίηση των εντόμων στη διατροφή των ζώων.
Η παραγωγή ζωοτροφών από έντομα παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα. Καταρχάς, τα έντομα έχουν υψηλή διατροφική αξία, είναι πολύ αποτελεσματικοί μετατροπείς της τροφής, ενώ αποτελούν τη φυσική τροφή πολλών εκτρεφομένων ζώων (π.χ. ψάρια και πουλερικά). Επιπλέον, η εκτροφή τους έχει χαμηλό οικολογικό αποτύπωμα, μειωμένες εισροές (π.χ. νερό) και εκροές (π.χ. έκλυση αερίων κ.ά.), ενώ μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μικρούς και κλειστούς χώρους, χωρίς την απαίτηση μεγάλων εκτάσεων γης.
Τέλος, ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα που συνηγορεί στη χρήση των εντόμων ως πηγή θρεπτικών συστατικών είναι το γεγονός ότι για την αναπαραγωγή τους, η διατροφή μπορεί να περιλαμβάνει υποπροϊόντα χαμηλού κόστους. Με τον τρόπο αυτόν, η εκτροφή των εντόμων συμβάλλει στην ανακύκλωση των θρεπτικών συστατικών, παράγοντας μια υψηλής περιεκτικότητας ζωική πρωτεΐνη και προωθώντας με αυτόν τον τρόπο στρατηγικές κυκλικής οικονομίας και ολοκληρωμένης διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων.
Το τελευταίο αυτό χαρακτηριστικό της εκτροφής των εντόμων αποτέλεσε το έναυσμα της συνεργασίας μεταξύ του Εργαστηρίου Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και της επιστημονικής ομάδας του καθηγητή Χρήστου Αθανασίου και της εταιρείας Fyto-Animal Services (FAS), του Βασίλη Μιχαήλ.
Αναζητώντας βιώσιμες και κερδοφόρες λύσεις
Όπως αναφέρει στην «ΥΧ» ο καθηγητής κ. Αθανασίου «το Εργαστήριο Εντομολογίας ασχολείται εντατικά τα τελευταία χρόνια με τη βελτιστοποίηση της μαζικής εκτροφής των εντόμων σαν πηγή θρεπτικών συστατικών. Ανάμεσα στα άλλα ερευνητικά ερωτήματα που έχει θέσει και προσπαθεί να απαντήσει η ομάδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας είναι και η εξεύρεση φθηνών πρώτων υλών σαν θρεπτικά υποστρώματα των εντόμων. Στην προσπάθειά του αυτή αρωγός στέκεται η εταιρεία FAS, η οποία, μεταξύ των δραστηριοτήτων της, συμπεριλαμβάνει και τον καθαρισμό των σπόρων και τη σποροδιαλογή.
Μέσα από αυτήν τη διαδικασία παράγονται μεγάλες ποσότητες παραπροϊόντων/υποπροϊόντων, οι οποίες είτε διοχετεύονται στην κτηνοτροφία σαν ζωοτροφή, είτε πετιούνται. Σε αυτήν τη βάση, η εταιρεία FAS και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας θα υλοποιήσουν από κοινού ένα ερευνητικό έργο, με στόχο την αξιολόγηση της χρήσης των παραπροϊόντων του καθαρισμού των σπόρων δημητριακών και ψυχανθών για την εκτροφή δύο ειδών εντόμων.
Το έργο ονομάζεται Waste4Bugs και υλοποιείται στο πλαίσιο της Δράσης ΕΡΕΥΝΩ – ΔΗΜΙΟΥΡΓΩ – ΚΑΙΝΟΤΟΜΩ, με συγχρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από εθνικούς πόρους μέσω του Εθνικού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητας, Επιχειρηματικότητας & Καινοτομίας (ΕΠΑνΕΚ, κωδικός έργου T2ΕΔΚ-1528). Τα πρώτα αποτελέσματα του έργου είναι εξόχως ενθαρρυντικά, ενώ τελικός στόχος του έργου είναι η δημιουργία πιλοτικής μονάδας εκτροφής των δύο εντόμων για την αξιοποίηση των παραπροϊόντων του καθαριστηρίου σπόρων της εταιρείας FAS».
