Eντονες αντιδράσεις έχει προκαλέσει η πρωτοβουλία της φινλανδικής προεδρίας να παρουσιάσει ένα έτοιμο σχέδιο πρότασης στους ηγέτες των κρατών-μελών, προκειμένου να μπει ένα τέλος στις διαπραγματεύσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027. Αν και η ίδια η προεδρία εμφανίζεται ιδιαίτερα ευχαριστημένη για τη συνολική της πρόταση, αφού κατόρθωσε να προκρίνει μία συμβιβαστική λύση, εντούτοις για τη νέα ΚΑΠ τα νέα δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά.
Η πρόταση της προεδρίας προβλέπει για το νέο ΠΔΠ προϋπολογισμό ύψους 1,087 τρισ. ευρώ για την επταετή περίοδο, που αντιστοιχεί στο 1,07% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος των κρατών-μελών της ΕΕ. Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός, σύμφωνα με την προεδρία, επικεντρώνεται στις νέες προτεραιότητες της ΕΕ, όπως η δράση για το κλίμα, η έρευνα και η καινοτομία και η διαχείριση της μετανάστευσης.
Ουσιαστικά, η προεδρία προτείνει μικρότερο προϋπολογισμό σε σχέση με την αρχική πρόταση της Κομισιόν (που καθορίζει το ύψος των δαπανών του επόμενου ΠΔΠ σε 1,134 τρισ. ευρώ σε σταθερές τιμές 2018, δηλαδή στο 1,114% του κοινοτικού ΑΕΠ), αλλά μεγαλύτερο σε σχέση με την πρόταση του Βερολίνου (1% του κοινοτικού ΑΕΠ).
Μάλιστα, εξειδικεύει το δημοσιονομικό πλαίσιο:
✱ Σε 323 δισ. ευρώ για την πολιτική συνοχής (περιφερειακή ανάπτυξη)
✱ Σε 334 δισ. ευρώ για γεωργική στήριξη και ανάπτυξη
✱ Σε 356 δισ. ευρώ για άλλα προγράμματα, συμπεριλαμβανομένων των νέων προτεραιοτήτων
ΚΑΠ
Ενώ, λοιπόν, η Κομισιόν πρότεινε η Κοινή Αγροτική Πολιτική να έχει προϋπολογισμό ύψους 365 δισ. ευρώ, προκαλώντας αντιδράσεις από μεγάλη μερίδα των κρατών μελών (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), σήμερα η προεδρία έρχεται να προτείνει 334 δισ. ευρώ.
Μάλιστα, στο κείμενο της πρότασής της ξεκαθαρίζεται ότι το ποσοστό των δαπανών της ΚΑΠ που αναμένεται να διατεθεί για τη δράση για το κλίμα πρέπει να ανέλθει στο 40%. Όσον αφορά την Εξωτερική Σύγκλιση, η προεδρία συμφωνεί με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη συνέχισή της. «Όλα τα κράτη-μέλη με άμεσες πληρωμές ανά εκτάριο κάτω από το 90% του μέσου ευρωπαϊκού όρου, θα κλείσουν το 50% του χάσματος μεταξύ του σημερινού μέσου επιπέδου άμεσων πληρωμών και του 90% του μέσου όρου της ΕΕ σε έξι ίσα βήματα από το έτος 2022. Η σύγκλιση αυτή θα χρηματοδοτηθεί αναλογικά από όλα τα κράτη-μέλη», σημειώνεται στο σχέδιο πρότασης. Ωστόσο, δεν ξεκαθαρίζει σε ποιον βαθμό θα φθάσει η σύγκλιση έως το έτος 2027.
Άξιο σχολιασμού είναι το σημείο της πρότασης για τον λεγόμενο «κόφτη». Προτείνει ως ανώτατο όριο των άμεσων πληρωμών για τους μεγάλους δικαιούχους τα 100.000 ευρώ, χωρίς όμως να κάνει ούτε μία αναφορά στη μείωση των ενισχύσεων άνω των 60.000 ευρώ που προτείνει η Κομισιόν. Μάλιστα, υπογραμμίζει πως θα εφαρμόζεται μόνο «στη βασική στήριξη εισοδήματος για τη βιωσιμότητα (BISS)», με τα κράτη-μέλη να μπορούν προαιρετικά να λαμβάνουν υπόψη τους το κόστος εργασίας. Η προεδρία προτείνει ακόμη το αποθεματικό κρίσης να ανέρχεται σε 450 εκατ. ευρώ –σε τρέχουσες τιμές– στην αρχή κάθε έτους κατά την περίοδο 2021-2027. Εξηγεί, δε, ότι τα ποσά που δεν θα χρησιμοποιηθούν κατά το έτος 2020, θα μεταφερθούν στο οικονομικό έτος 2021, ώστε να δημιουργηθεί το αποθεματικό κρίσης.
Ως προς την κατανομή του ΕΓΤΑΑ για την περίοδο 2021-2027, προτείνει να ανέλθει σε 80,037 δισ. ευρώ, από τα οποία το 0,25% θα χρησιμοποιηθεί για την τεχνική βοήθεια της Επιτροπής. Προτείνει η προ-χρηματοδότηση να καταβάλλεται σε τρεις δόσεις τα έτη 2021, 2022 και 2023 στο 1% του ποσού της στήριξης από το ΕΓΤΑΑ για όλη τη διάρκεια του στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ.
Αντιδράσεις
Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, εξέφρασε την ανησυχία της για τις «σοβαρές», όπως είπε, περικοπές στο σχέδιο προϋπολογισμού που υπέβαλε η προεδρία. Το προσχέδιο «δείχνει πόσο δύσκολες είναι οι διαπραγματεύσεις για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο», τόνισε και δεσμεύτηκε να συζητήσει το θέμα την ερχόμενη εβδομάδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Την ίδια ώρα, έχουν ξεσπάσει έντονες αντιδράσεις από την πλευρά των ευρωβουλευτών, οι οποίοι προειδοποιούν ότι σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουν στο Συμβούλιο να αποφασίζει μόνο του και χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του Ευρωκοινοβουλίου για το μέλλον της νέας γεωργικής πολιτικής.
