Καθώς οι παγκόσμιες προμήθειες ενός από τα κύρια συστατικά των λιπασμάτων, του ορυκτού φωσφόρου, βαίνουν προς εξάντληση, Αμερικανοί ερευνητές πιστεύουν ότι η αποκατάσταση των πληθυσμών της άγριας πανίδας θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των ελλείψεων. Η μελέτη τους δημοσιεύθηκε στο ακαδημαϊκό περιοδικό «Science of the Total Environment».
Όπως εξηγούν οι συγγραφείς της μελέτης, προτού οι άνθρωποι κυριαρχήσουν στη μεταφορά του φωσφόρου, αυτός μετακινούνταν με φυσικό τρόπο στα οικοσυστήματα διαμέσου ζώων, όπως φάλαινες, θαλασσοπούλια, ψάρια ή ακόμη και αρκούδες, επιστρέφοντας από τη θάλασσα στην ξηρά και συμβάλλοντας σε έναν πιο γόνιμο πλανήτη.
«Τα ζώα είναι σαν ένα φυσικό κυκλοφορικό σύστημα για τον φώσφορο», εξηγεί ο συν-συγγραφέας Joe Roman, βιολόγος διατήρησης και ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Βερμόντ. «Μπορούν να μετακινήσουν θρεπτικά συστατικά μέσα από τα ούρα και την κοπριά τους, αλλά και μετά τον θάνατό τους, μέσω της αποσύνθεσης».
Ωστόσο, σήμερα, ο ρυθμός εξαφάνισης των ειδών, η μειωμένη αφθονία πληθυσμών και η ανέγερση φραχτών και φραγμάτων έχουν μειώσει αυτή την πολύτιμη υπηρεσία μεταφοράς θρεπτικών ουσιών κατά περισσότερο από 90%. Σε συνδυασμό με την αναποτελεσματική χρήση του φωσφόρου στη γεωργία, αυτό οδηγεί σε σημαντικές απώλειες για τα χερσαία οικοσυστήματα.
Ο φώσφορος καταλήγει στον πυθμένα της θάλασσας, όπου συχνά είναι πολύ διασκορπισμένος και μη ανακτήσιμος για τις τρέχουσες τεχνολογίες.
«Η άγρια ζωή μπορεί να επιστρέψει τον φώσφορο πίσω στη χερσαία γη», τονίζει ο συν-συγγραφέας Andrew Abraham, μεταδιδακτορικός ερευνητής στη Σχολή Πληροφορικής, Υπολογιστικού Νέφους και Κυβερνοσυστημάτων του πανεπιστημίου της Βόρειας Αριζόνα. «Με την αποκατάσταση των διασυνδεδεμένων ζωικών κοινοτήτων, τα αρχέγονα μονοπάτια φυσικής λίπανσης μπορούν να αναζωογονηθούν, συμβάλλοντας στη διατήρηση ενός αναντικατάστατου στοιχείου, όπως ο φώσφορος».
Όπως αναφέρει το Farm Policy News, το φωσφορούχο λίπασμα έφτασε πρόσφατα στην τιμή των 1.079 δολαρίων ανά τόνο, ισοπεδώνοντας το ιστορικό υψηλό όλων των εποχών. Οι υπάρχουσες ελλείψεις, σε συνδυασμό με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας (σ.σ. μία από τις μεγαλύτερες εξαγωγούς χώρες λιπασμάτων στον κόσμο) και τις γενικότερες διακοπές εφοδιασμού προϊόντος του πολέμου, καθιστούν τα λιπάσματα ολοένα και πιο δυσπρόσιτα για τους αγρότες.
Οι μελετητές προτείνουν την εγκαθίδρυση ενός παρόμοιου μοντέλου με την εμπορία εκπομπών άνθρακα στο χρηματιστήριο ρύπων, όπου ο γενικός στόχος θα είναι ο φώσφορος να κρατηθεί επ’ αόριστον μακριά από απρόσιτα μέρη του ωκεανού.
«Εάν είναι φθηνότερο ή ευκολότερο να επενδύσεις σε ένα έργο βιοποικιλότητας που να διατηρεί μια γνωστή ποσότητα φωσφόρου στα οικοσυστήματα, μια χώρα ή μια επιχείρηση θα μπορούσε να επενδύσει σε τέτοια έργα» δηλώνει ο συν-συγγραφέας Chris Doughty του πανεπιστημίου της Βόρειας Αριζόνα.
Με αυτόν τον τρόπο, «οι κοινότητες θα μπορούσαν είτε να ωφεληθούν άμεσα, από τη λίπανση με μεσολάβηση ζώων –όπως με το μείγμα αποσυντεθειμένων περιττωμάτων και πτωμάτων θαλάσσιων πουλιών–, είτε έμμεσα, συνεχίζοντας να χρησιμοποιούν ορυκτά λιπάσματα επαφιόμενοι στις προθέσεις άλλων χωρών να χρηματοδοτήσουν έργα βιοποικιλότητας, με την ελπίδα να διατηρηθεί ο φώσφορος στην παγκόσμια βιόσφαιρα.
