Μετά τις ιχθυοτροφές, σε πτηνοτροφία-χοιροτροφία η αξιοποίηση των εντόμων ως ζωοτροφή

Η έρευνα του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Ο Χρήστος Αθανασίου, επικεφαλής του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Σε έναν αξιοσημείωτο αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων για τη χρήση εντόμων για ζωοτροφές και για ανθρώπινη κατανάλωση δραστηριοποιείται τα τελευταία χρόνια η ερευνητική ομάδα του Τμήματος Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με επικεφαλής τον καθηγητή Χρήστο Αθανασίου, τα οποία μάλιστα όχι μόνο χρηματοδοτούνται από διάφορες πηγές, όπως από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ΕΣΠΑ, καθώς και το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αλλά έχουν συγκεντρώσει το ενδιαφέρον πολλών επιστημονικών ερευνών και δράσεων, με αποτέλεσμα ο κ. Αθανασίου να είναι ένας εκ των 20 διδασκόντων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, που περιλαμβάνονται στους πρόσφατα δημοσιευμένους καταλόγους (PLoS Biolοgy 2020, Mendeley Data 2020) στο ανώτερο 2% των επιδραστικών επιστημόνων σε 22 διακριτά επιστημονικά πεδία.

Ο κ. Αθανασίου μίλησε στην «ΥΧ» για τον σκοπό των ερευνητικών δράσεων, που είναι η περαιτέρω αξιοποίηση των εντόμων για τις παραπάνω χρήσεις, καθώς και η ενημέρωση στο ευρύ κοινό, το οποίο πανευρωπαϊκά φαίνεται να είναι όλο και περισσότερο θετικά διακείμενο στις νέες αυτές τροφές, αλλά και για τα συμπεράσματα που σχετίζονται με την εκτροφή των εντόμων, που είναι ο ορισμός της κυκλικής οικονομίας.

Σύμφωνα με τον καθηγητή, η χρήση των εντόμων για ζωοτροφές και ακόμα για ανθρώπινη κατανάλωση δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο, αλλά παραμένει μια διαδικασία η οποία έχει περιγραφεί ανά τους αιώνες σαν μια ακόμα κατηγορία τροφής. «Στην πραγματικότητα, πολλά είδη ζώων που σήμερα εκτρέφονται για ανθρώπινη κατανάλωση, είτε τα ίδια είτε τα προϊόντα τους, τρέφονται με έντομα. Για παράδειγμα, τα κοτόπουλα τρέφονται από προνύμφες που βρίσκουν στο έδαφος.

Τις τελευταίες δεκαετίες όμως με την εντατικοποίηση της εκτροφής διάφορων ζώων για τροφή, όπως τα κοτόπουλα στα πτηνοτροφεία, τα ψάρια στις ιχθυοκαλλιέργειες και πολλά άλλα, έχει λάβει χώρα μια σημαντική τροποποίηση του σιτηρεσίου τους με ταυτόχρονη αύξηση κάποιων συστατικών, τα οποία χρησιμοποιούνταν σε μικρότερο βαθμό στο παρελθόν. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη σόγια, η οποία αποτελεί μια φθηνή και ικανοποιητική πηγή πρωτεΐνης. Τα έως τώρα δεδομένα δείχνουν ότι τα έντομα έχουν σημαντικά ποσοστά πρωτεΐνης, που συχνά ξεπερνά και το 40%, και υπό το πρίσμα αυτό, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στις ζωοτροφές» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Εκτός από τα υψηλά ποσοστά πρωτεΐνης, τα έντομα αποτελούν πηγές αντιοξειδωτικών, βιταμινών και πολλών άλλων. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ήδη από το 2017 έχει δώσει το πράσινο φως για την αξιοποίηση των εντόμων στις ιχθυοτροφές, ενώ το 2021 φαίνεται να είναι το έτος κατά το οποίο θα δοθεί και σχετική έγκριση για την πτηνοτροφία και τη χοιροτροφία, που αναμένεται να απογειώσει τη σχετική αγορά και έρευνα» σημειώνει ο κ. Αθανασίου, και υπογραμμίζει: «Στην πραγματικότητα, η αγορά αυτή είναι ήδη “απογειωμένη”, καθώς στα μόλις πρόσφατα χρόνια έχουν εμφανιστεί πολυάριθμες εταιρείες του κλάδου σε όλη την Ευρώπη, που αντιστοιχούν σε επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων.

Αντίστοιχη έκρηξη στο αντικείμενο έχει λάβει χώρα και στον τομέα της έρευνας για τα έντομα, που ήδη αξιολογεί και άλλες χρήσεις των εντόμων (λίπασμα κ.τλ.). Ήδη, στην ΕΕ υπάρχουν αρκετά είδη τροφίμων και συμπληρώματα διατροφής που βασίζονται σε έντομα, με ικανοποιητικές προοπτικές ανάπτυξης».

Καταλήγοντας, ο κ. Αθανασίου εκτιμά πως «η εκτροφή των εντόμων αναμένεται να εντατικοποιηθεί περαιτέρω, στο πλαίσιο της “φάρμας” δηλ. της εντομοτροφίας, ακριβώς όπως και στην περίπτωση της χοιροτροφίας, της πτηνοτροφίας, της αγελαδοτροφίας κ.λπ. Επιπροσθέτως, οι απαιτήσεις των εντόμων σε νερό και τροφή είναι σαφώς μικρότερες σε σχέση με άλλα εκτρεφόμενα ζώα».

Κεντρική φωτό: Έντομο για εκτροφή είναι το black soldier fly, ένα από τα κύρια είδη εντόμων που έχουν λάβει έγκριση για τον σκοπό αυτόν.