Motti Levin: «Κάθε αγρότης πρέπει να βγαίνει κερδισμένος από τη σχέση του με τη Haifa»

Η σχέση του Μοtti Levin με την Ελλάδα απέχει πολύ από το να χαρακτηρισθεί τυπική. Ο διευθύνων σύμβουλος του Haifa Group αγαπάει τη χώρα μας και δεν χάνει ευκαιρία να την επισκέπτεται, είτε για να συζητήσει εκ του σύνεγγυς με τον Θανάση Ρώσογλου και την υπόλοιπη ομάδα της Haifa South East Europe, είτε απλά για αναψυχή και ολιγοήμερες διακοπές.

Άλλωστε, όπως εξηγεί στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «ΥΧ», η ελληνική θυγατρική, με περιοχή ευθύνης που εκτείνεται από την Ουγγαρία και τα Βαλκάνια μέχρι την Κύπρο και την Τουρκία, είναι από τις πλέον κομβικές για τον όμιλο, λειτουργώντας συχνά και ως… πηγή έμπνευσης για μερικές από τις πλέον καινοτόμες λύσεις που λανσάρει ο όμιλος. Μεταξύ άλλων, ο κ. Levin μας μιλάει για την «πράσινη μεταμόρφωση» της Haifa, τα νέα προϊόντα που έρχονται στο πεδίο των βιοδιεγερτών, αλλά και την αποστολή που έχει ο κολοσσός των λιπασμάτων σε έναν κόσμο που η διατροφική ασφάλεια προβάλλει πλέον ως ζητούμενο.

Η εταιρεία πορεύεται βάσει τριών αρχών: Καινοτομία, επίδραση και συμπόνοια

Κύριε Levin, ποιες ομοιότητες και διαφορές εντοπίζετε μεταξύ του Έλληνα και του Ισραηλινού αγρότη;

Νομίζω ότι το πρώτο κοινό στοιχείο εντοπίζεται στο φυσικό τοπίο και στις εδαφοκλιματικές συνθήκες. Ο Έλληνας και ο Ισραηλινός αγρότης καλούνται να αντεπεξέλθουν ουσιαστικά στις ίδιες δυσκολίες που έχουν να κάνουν με τη θερμοκρασία, τη διαθεσιμότητα των υδάτινων πόρων, την ανάγκη να συνδυαστεί η «ανοιχτή» καλλιέργεια με «κλειστά» εντατικά συστήματα, όπως τα θερμοκήπια κ.ά.

Εκ των πραγμάτων, το γεγονός αυτό οδηγεί στην υιοθέτηση παρόμοιων καλλιεργητικών μεθόδων. Παράλληλα, όμως, καθιστά αμφότερους πολύ ανοιχτούς σε νέες πρακτικές. Αυτή ακριβώς η δεκτικότητα σε καινούργιες ιδέες και μεθόδους είναι, θεωρώ, η δεύτερη σημαντική ομοιότητα μεταξύ των δύο αγροτών των δύο χωρών. Και, φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη νοοτροπία. Είμαστε και οι δύο μεσογειακοί λαοί, αγαπάμε τη ζωή και το καλό φαγητό…

Από την άλλη, η πλέον ουσιώδης διαφορά απορρέει από το γεγονός ότι για τον Έλληνα παραγωγό οι ευκαιρίες, θεωρητικά τουλάχιστον, είναι πολύ περισσότερες, λόγω της εγγύτητας στην Ευρώπη και της χερσαίας σύνδεσης με αυτήν και τον υπόλοιπο κόσμο. Αντίθετα, ο Ισραηλινός αγρότης έχει να αντιπαρέλθει το γεγονός ότι από τη μια πλευρά, η τοπική αγορά είναι μικρή και, από την άλλη, το Ισραήλ είναι, από πολιτικής πλευράς, ένα νησί, κάτι που σημαίνει ότι τα πάντα πρέπει να μεταφερθούν μέσω αέρος ή θαλάσσης.

Η τελευταία διετία ήταν ταραχώδης για την αγορά λιπασμάτων. Είδαμε μεγάλες αυξήσεις τιμών, με αντίστοιχο αντίκτυπο στην κατανάλωση, διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα, εργοστάσια να μειώνουν ή να αναστέλλουν την παραγωγή τους… Πώς βίωσε η Haifa αυτή την περίοδο και πώς απάντησε στις προκλήσεις;

Ως μέλος της παγκόσμιας κοινότητας λιπασμάτων, αντιμετωπίσαμε κι εμείς τις ίδιες προκλήσεις που αντιμετώπισαν όλοι. Βέβαια, για εμάς δεν ήταν μόνο τα τελευταία δύο-τρία χρόνια έντονα και ταραχώδη. Στις αρχές του 2023 χρειάστηκε να κατεβάσουμε κι εμείς ταχύτητα στην παραγωγή μας, ώστε να αποφύγουμε τη συσσώρευση κοστοβόρων αποθεμάτων. Άλλωστε, σε αυτό το περιβάλλον η ζήτηση για λιπάσματα είχε, ούτως ή άλλως, υποχωρήσει.

Σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις του κλάδου, όμως, νομίζω ότι τα πήγαμε πολύ καλύτερα. Για παράδειγμα, αν συγκρίνει κανείς τα στοιχεία του 2023 με εκείνα του 2022, θα δει ότι η Haifa δεν έχασε όγκους πωλήσεων, όταν άλλες επιχειρήσεις κατέγραψαν μείωση από 15% έως 20%. Μάλιστα, ακριβώς λόγω του ότι πουλήσαμε τις ίδιες ποσότητες σε μια αγορά που στο σύνολό της συρρικνώθηκε, το μερίδιό μας ενισχύθηκε.

Όλο αυτό το διάστημα ήμασταν ανοιχτοί και απολύτως ειλικρινείς απέναντι στους συνεργάτες μας για το τι συνέβαινε στην αγορά. Όταν θεωρήσαμε ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή για τους πελάτες μας να αγοράσουν, τους το είπαμε χωρίς κανέναν δισταγμό. Κι αυτό νομίζω ότι εκτιμήθηκε και συνέβαλε ώστε να πετύχουμε ένα ακόμα υψηλότερο επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ μας.

Ποια είναι η εκτίμησή σας για την πορεία των τιμών των λιπασμάτων το επόμενο διάστημα;

Σε σχέση με τα υψηλά του 2023, οι τιμές έχουν πλέον υποχωρήσει αρκετά και τον τελευταίο μισό χρόνο περίπου επιδεικνύουν μια σταθερότητα. Παραμένουν βέβαια υψηλότερες από τα προ πανδημίας επίπεδα όπου όμως είχαν φτάσει σε σημείο που ουσιαστικά καθιστούσε ασύμφορη την παραγωγή λιπασμάτων.

Σε ό,τι αφορά το άμεσο μέλλον, πρόσφατα ήμουν στο ετήσιο συνέδριο της IFA (σ.σ. Διεθνής Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Λιπασμάτων) στη Σιγκαπούρη. Η αίσθηση που υπήρχε εκεί ήταν ότι δεν αποκλείεται να υπάρξουν διακυμάνσεις, ίσως και κάποια περαιτέρω μικρή μείωση το αμέσως επόμενο διάστημα, όχι όμως κάτι δραματικό. Σε γενικές γραμμές, εκτιμώ ότι δεν πρέπει να περιμένουμε μεγάλες μεταβολές στις τιμές. Βέβαια, πρέπει να διευκρινίσουμε εδώ ότι η Haifa δραστηριοποιείται κυρίως στο πεδίο των specialties λιπασμάτων, όπου οι διακυμάνσεις τιμών ακολουθούν μεν εκείνες των commodities (oυρία, φώσφορο κ.λπ.), δεν είναι όμως εξίσου άμεσες ή έντονες.

Τι μηνύματα λαμβάνετε αναφορικά με τη ζήτηση; Διακρίνετε σημάδια ανάκαμψης στην αγορά;

Σαφέστατα. Μάλιστα, ως Haifa, παρατηρούμε ότι τους πρώτους πέντε-έξι μήνες της φετινής χρονιάς οι πωλήσεις μας σε όγκο είναι αυξημένες από 35% έως 40%, ανάλογα με το προϊόν και την περιοχή, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Με όρους αξίας, η αύξηση αυτή αντισταθμίζεται έως έναν βαθμό από τις μειωμένες φετινές τιμές, όμως σε επίπεδο ποσοτήτων δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχει άνοδος. Εξάλλου, είναι εμφανής η αλλαγή και στη συμπεριφορά των πελατών μας που, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε πέρυσι τέτοια εποχή, δεν διστάζουν να «χτίσουν» στοκ. Δείχνουν, δηλαδή, μεγαλύτερη διάθεση να αναλάβουν το όποιο ρίσκο.

Στις δύσκολες συνθήκες των τελευταίων ετών, ποιες πρωτοβουλίες ανέλαβε η Haifa προκειμένου να στηρίξει τους αγρότες και το δίκτυο των συνεργατών της;

Η Haifa πάντοτε ήταν και εξακολουθεί να είναι μια πελατοκεντρική εταιρεία. Τα τελευταία χρόνια, προχωρήσαμε στην ίδρυση ακόμα περισσότερο θυγατρικών. Ο βασικός ρόλος τους είναι να βρίσκονται σε κάθε αγορά πολύ κοντά στον παραγωγό και στον πωλητή των προϊόντων μας. Oι θυγατρικές είναι για εμάς η πρώτη γραμμή επικοινωνίας και επαφής με τους πελάτες μας και γι’ αυτό τους παρέχουμε ό,τι χρειάζονται προκειμένου να πετύχουν τους στόχους τους – από γεωπόνους και, γενικότερα, επιστημονικό προσωπικό, μέχρι διοικητική υποδομή και υποστήριξη σε ό,τι αφορά τα logistics.

Στην Ελλάδα, λόγω της σχεδόν 30ετούς παρουσίας της Haifa South East Europe, οι παραγωγοί και οι συνεργάτες μας γνωρίζουν πολύ καλά πόσο σημαντική είναι η στήριξη αυτή. Ωστόσο, υπάρχουν αρκετές αγορές τις οποίες μέχρι πρόσφατα εξυπηρετούσαμε από απόσταση και πλέον έχουμε φυσική παρουσία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το joint venture που δημιουργήσαμε πρόσφατα στην Ινδία με την Deepak, μεγαλύτερο παραγωγό υδατοδιαλυτών λιπασμάτων της χώρας, για το οποίο είμαστε πολύ περήφανοι.

Πέραν αυτού, δίνουμε μεγάλη σημασία και εμπλεκόμαστε ενεργά στην εκπαίδευση των συνεργατών μας. Μαζί με τους διανομείς και τους γεωπόνους μας, είμαστε πάντα στο πλευρό των αγροτών για να τους παρέχουμε τις βέλτιστες πρακτικές. Άλλωστε, βασικό συστατικό της πελατοκεντρικής μας προσέγγισης είναι, όπως έχω αναφέρει ξανά, η «ανοιχτή γνώση». Γι’ αυτό και το site μας είναι γεμάτο από τεχνικές πληροφορίες, οι οποίες είναι διαθέσιμες σε πολλές γλώσσες και φυσικά δωρεάν.

Παράλληλα, συνεχίζουμε να επενδύουμε στον εμπλουτισμό του προϊοντικού χαρτοφυλακίου μας ούτως ώστε να παρέχουμε τις πλέον σύγχρονες τεχνολογίες και λύσεις. Διαθέτουμε πάνω από 400 διαφορετικούς συνδυασμούς λιπασμάτων, ώστε να υποστηρίζουμε και να καλύπτουμε ακόμα και τις πλέον εξειδικευμένες ανάγκες.

Βλέπουμε τα τελευταία χρόνια τη Haifa ιδιαίτερα ενεργή στο κομμάτι των βιολογικών λύσεων και, δη, των βιοδιεγερτών. Πόσο σημαντικό είναι για εσάς το πεδίο αυτό και τι προοπτικές διαβλέπετε;

Μπήκαμε με οργανωμένο τρόπο στους βιοδιεγέρτες πριν από τρία-τέσσερα χρόνια και αναπτυσσόμαστε ταχύτατα, γιατί πρόκειται για μια δραστηριότητα που από τη φύση της είναι «συνεργατική» με αυτό που ήδη κάνουμε.

Ξεκινήσαμε με οκτώ βασικά προϊόντα και προχωράμε σε ολοένα και πιο στοχευμένες λύσεις. Η σημασία που δίνουμε φαίνεται και από το ότι έχουμε συγκροτήσει μια Ομάδα Διαχείρισης που εδρεύει στην Ιταλία και απαρτίζεται από Ιταλούς, Έλληνες και Ισραηλινούς συναδέλφους.

Πρόκειται ουσιαστικά για μια Task Force για τους βιοδιεγέρτες, επιφορτισμένη με την ανάπτυξη νέων λύσεων από διαφορετικά υλικά και με τον συνδυασμό τους προς όφελος των αγροτών. Οι βιοδιεγέρτες μας έχουν τύχει πολύ θερμής υποδοχής από την αγορά, διατίθενται με την εμπορική ονομασία Haifa – Stim και είμαστε περήφανοι γι’ αυτά, καθώς μέσα σε λίγα χρόνια καταφέραμε να πραγματοποιούμε έναν τζίρο δεκάδων εκατ. δολαρίων ετησίως.

Ποιος είναι ο ρόλος της Haifa South East Europe στο παγκόσμιο «οργανόγραμμά» σας;

Η απάντηση νομίζω κρύβεται στο ερώτημα που μου απευθύνατε νωρίτερα για τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ του Έλληνα και του Ισραηλινού αγρότη. Η Haifa ξεκίνησε σαν μια κρατική εταιρεία που πρωτοπόρησε με το νιτρικό κάλιο και τα υδατοδιαλυτά λιπάσματα και, από τη στιγμή που… το πείραμα στέφθηκε με επιτυχία, άρχισε να βγαίνει έξω από τα σύνορα της χώρας της. Λόγω των ομοιοτήτων που προαναφέραμε και της γεωγραφικής εγγύτητας, η Ελλάδα ήταν μια εύλογη και σωστή, όπως αποδείχθηκε, επιλογή.

Έκτοτε, η Haifa South East Europe κατέχει μοναδική θέση στον όμιλο και η σημασία της για εμάς πάει πολύ πιο πέρα από μια απλή, συμβατική σχέση αγοράς και πώλησης. Είναι η θυγατρική που, περισσότερο από κάθε άλλη σε ολόκληρο το γκρουπ, πειραματίστηκε με νέες λύσεις. Σε αρκετές περιπτώσεις, μάλιστα, ήταν αυτή που μας έδωσε το έναυσμα για να αναπτύξουμε καινούργια προϊόντα, όπως τη σειρά Turbo-K, ενώ ήταν και η πρώτη με την οποία αρχίσαμε να δουλεύουμε τους βιοδιεγέρτες και τα ιχνοστοιχεία.

Εξάλλου, λόγω και της δομής και της ποικιλομορφίας της γεωργίας στην Ελλάδα, για τη Haifa Global, η Ηaifa South East Europe είναι πάντα η πλατφόρμα για να παρουσιάσουμε, αλλά και να αναπτύξουμε νέες λύσεις. Σε αυτό, φυσικά, παίζει κομβικό ρόλο και η ομάδα της Haifa South East Europe, η οποία, με επικεφαλής τον Θανάση Ρώσογλου, είναι πολύ ευέλικτη και δημιουργική στο πώς θα παρουσιάσουμε τα νέα προϊόντα μας στην αγορά.

Πώς αντιλαμβάνεστε την αποστολή και τον ρόλο σας στην παγκόσμια αγροδιατροφική αλυσίδα;

Ως Haifa πορευόμαστε βάσει τριών αρχών: Καινοτομία, επίδραση και συμπόνοια. Όλες τους πρέπει να ενυπάρχουν σε κάθε δράση που αναλαμβάνει η εταιρεία μας. Από αυτές, η συμπόνοια ίσως να προκαλεί σε κάποιους έκπληξη ή απορία. Όμως, για εμάς, είναι ένας κώδικας, μια πυξίδα συμπεριφοράς. Στο ερώτημα «τι σχέση μπορεί να έχει η συμπόνοια με τις μπίζνες», απαντάμε ότι δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με παραγωγή, με επενδύσεις, με υλικά. Έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους και αυτό είναι το πιο σημαντικό.

Όλοι όσοι έρχονται σε επαφή και συνδέονται με τη Haifa, πρέπει να κερδίζουν κάτι από τη σχέση αυτή κι αυτό αφορά αγρότες, εργαζόμενους και πωλητές. Πιστεύουμε ακράδαντα στις «win-win» καταστάσεις. Ποτέ δεν θα μπούμε σε μια σχέση ή δραστηριότητα από την οποία ο εταίρος μας δεν θα βγει ωφελημένος. Στο τέλος της ημέρας, είμαστε μια επιχείρηση και ως τέτοια θέλουμε να κερδίσουμε και να αυξήσουμε τα έσοδά μας, όμως ο τρόπος και οι αξίες με τις οποίες θα το πετύχουμε έχουν σημασία.

Μεταφέροντας τα παραπάνω στην αγροτική παραγωγή και, ειδικότερα, στον κλάδο των οπωροκηπευτικών, βλέπουμε τον εαυτό μας ως παγκόσμιο ηγέτη στην προσπάθεια να βρούμε έξυπνες λύσεις για τη διατροφική ασφάλεια με τον πλέον βιώσιμο τρόπο, ώστε να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Σε έναν κόσμο γεμάτο κλιματικές, κοινωνικές και γεωπολιτικές προκλήσεις, νομίζω ότι αυτό είναι το διακύβευμα και αυτή είναι η αποστολή της Haifa.

Η Βιώσιμη Ανάπτυξη στην πράξη

Πού επικεντρώνονται αυτήν τη στιγμή τα επενδυτικά σας σχέδια;

Ένα από τα πιο σημαντικά επενδυτικά πρότζεκτ αφορά την κύρια παραγωγική μας μονάδα και το κόστος του ανέρχεται σε 700 εκατ. δολάρια. Από αυτά, τα 300 εκατ. δολάρια θα κατευθυνθούν στην κατασκευή ενός εργοστασίου παραγωγής «μπλε αμμωνίας» ή «Blummonia», όπως την αποκαλούμε εμείς. Τη λέμε έτσι γιατί η ενέργεια για την παραγωγή της θα προέρχεται από φωτοβολταϊκό πάρκο, το οποίο χτίζουμε σε μια έκταση 1.000 στρεμμάτων.

Παράλληλα, σε κοντινή απόσταση ετοιμάζουμε ένα εργοστάσιο που θα δεσμεύει διοξείδιο του άνθρακα και θα το χρησιμοποιεί για την καλλιέργεια σπιρουλίνας από την οποία θα απομονώνεται η πρωτεΐνη και θα διατίθεται στη βιομηχανία τροφίμων. Με λίγα λόγια, ξεκινάμε από τα φωτοβολταϊκά και φτάνουμε στο τρόφιμο, κάνοντας πράξη το μότο «Από τον ήλιο στο πιάτο» που απηχεί και τη δέσμευσή μας στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ταυτόχρονα, ξεκινάμε σύντομα την κατασκευή εντός της κεντρικής μας μονάδας ενός εργοστασίου blending όπου το νιτρικό κάλιο θα εμπλουτίζεται με βιοδιεγέρτες και ιχνοστοιχεία, με την αναλογία του στο τελικό μείγμα να ανέρχεται σε 95%. Ο εμπλουτισμός αυτός θα ενισχύσει και θα δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στο ήδη κορυφαίο νιτρικό κάλιο της Haifa, διατηρώντας παράλληλα τη διαφοροποίησή μας από τον ανταγωνισμό.

Τα παραπάνω, βέβαια, σημαίνουν ότι από τους 100.000 τόνους νιτρικού καλίου ετησίως, η παραγωγική δυναμικότητα της μονάδας θα αυξηθεί στους 400.000 νιτρικού καλίου συν 300.000 τόνους άλλων προϊόντων. Με τη σειρά του, αυτό απαιτεί νέες επενδύσεις στις υποδομές, όπως για παράδειγμα στο σιδηροδρομικό δίκτυο, το οποίο έχουμε ήδη επεκτείνει, ενώ ολοκληρώσαμε και την κατασκευή ενός νέου τερματικού σταθμού.

Παράλληλα, συνεχίζουμε να επενδύουμε στην έρευνα και στην ανάπτυξη. Ενδεικτικά, πρόσφατα ανακοινώσαμε ότι, μετά από δέκα χρόνια εντατικών ερευνών, καταλήξαμε σε ένα βιοδιασπώμενο υλικό για την επένδυση των λιπασμάτων ελεγχόμενης απελευθέρωσης (CRF). Είμαστε η πρώτη εταιρεία παγκοσμίως που βρίσκει μια τέτοια λύση, η οποία μάλιστα καλύπτει τις προδιαγραφές που θα ισχύσουν στην ΕΕ και μετά το 2028. Το επόμενο βήμα θα είναι να δημιουργήσουμε μια μονάδα που θα παράγει λιπάσματα ελεγχόμενης απελευθέρωσης επενδυμένα με αυτό το υλικό. Ήδη, εργαζόμαστε πάνω σε αυτό.