Νέα ΚΑΠ: Σε αδιέξοδο η εξαίρεση των μικροκαλλιεργητών από το πρότυπο της αμειψισποράς

Χωρίς τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, αλλά με αρκετή δόση συναίνεσης, πραγματοποιήθηκε ο υπερ-τρίλογος της περασμένης Παρασκευής, 30 Απριλίου, για τον κανονισμό των Στρατηγικών Σχεδίων της νέας ΚΑΠ.

Βασικό θέμα της τριμερούς συζήτησης σε ανώτατο επίπεδο ήταν η Πράσινη Αρχιτεκτονική της ΚΑΠ και τα μεγάλα ζητήματα που εξακολουθούν να χωρίζουν τους εμπλεκόμενους φορείς, όπως τα οικολογικά σχήματα (eco-schemes) στο πλαίσιο του Α’ Πυλώνα, ο προσδιορισμός του ενεργού αγρότη και οι υποχρεώσεις των κρατών-μελών όσον αφορά ορισμένα πρότυπα για την καλή γεωργική και περιβαλλοντική κατάσταση της γης (ΚΓΠΣ).

Eco-schemes

Πάντως, η αντιπροσωπεία της Ευρωβουλής, αποτελούμενη από τον Γερμανό ευρωβουλευτή (βασικό διαπραγματευτή για τα Στρατηγικά Σχέδια) Πέτερ Γιαρ και τον πρόεδρο της Επιτροπής Γεωργίας Νόρμπερτ Λινς (ΕΛΚ, Γερμανία), υποδέχθηκε με ικανοποίηση την υποχώρηση του Συμβουλίου, και άρα των κρατών-μελών, στο θέμα των οικολογικών σχημάτων.

Υπενθυμίζεται ότι το Συμβούλιο προσήλθε στον υπερ-τρίλογο με την υπουργό Γεωργίας της Πορτογαλίας, Μαρία ντο Σέου Αντουάνες, με μία αναθεωρημένη συμβιβαστική πρόταση που περιλαμβάνει την κλιμάκωση του μέτρου των eco-schemes σε δύο στάδια:

✱ Κατά τα ημερολογιακά έτη 2023 και 2024, τουλάχιστον το 22% των κονδυλίων από τις άμεσες ενισχύσεις των κρατών-μελών να κατευθύνεται αποκλειστικά στα οικολογικά σχήματα.

✱ Από το 2025 και μετά το ποσοστό να ανέβει στο 25% των άμεσων ενισχύσεων.

Τα παραπάνω, με την προϋπόθεση ότι θα διατηρηθούν οι χρηματοοικονομικές ευελιξίες υπέρ των κρατών-μελών, και δη κατά τα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογής (2023 και 2024) να είναι περίοδος προσαρμογής, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος να μείνουν τα κονδύλια αναξιοποίητα.

Σημειώνεται ότι το Ευρωκοινοβούλιο ζητά τουλάχιστον το 30% των άμεσων ενισχύσεων να κατευθύνεται στα οικολογικά σχήματα. Αν και εκτιμήθηκε δεόντως αυτή η υποχώρηση, δεν υπήρξε τελικά συμφωνία, καθώς Ευρωκοινοβούλιο και Συμβούλιο δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τις εργασίες τους σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο «σχετικά με τις ευελιξίες που προτείνει το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο» όσον αφορά την Πράσινη Αρχιτεκτονική.

Πάντως, οι συννομοθέτες συμφώνησαν ότι οι παραγωγοί πρέπει να λαμβάνουν ενισχύσεις για την περιοχή όπου εφαρμόζεται πραγματικά ένα οικολογικό σχήμα. Επιπλέον, σε τεχνικό επίπεδο, αναμένεται να συμπεριληφθεί στον Κανονισμό και το στοιχείο του «κινήτρου» στα eco-schemes, σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Συμβούλιο έκανε δεκτή την πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου να ενταχθεί στα οικολογικά σχήματα η καλή μεταχείριση των ζώων. Χωρίς αποτέλεσμα έμειναν οι συζητήσεις για την πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου περί «υποχρεωτικού συστήματος βαθμολόγησης», καθώς Επιτροπή και Συμβούλιο επιμένουν στην προαιρετικότητά του.

Πρότυπα

Σχετική πρόοδος σημειώθηκε στη συζήτηση για τα πρότυπα ΚΓΠΣ. Ειδικότερα, οι τρεις πλευρές συμφώνησαν προς το παρόν για το πρότυπο 2 (προστασία υγρότοπων και τυρφώνων) ότι απαιτείται «περαιτέρω τεχνική εργασία ώστε να διασφαλιστεί ότι η περιοχή που καλύπτεται από αυτό το πρότυπο δεν θα απολέσει τη γεωργική της κατάσταση». Για το πρότυπο 4 (δημιουργία ζωνών ανάσχεσης κατά μήκος υδατορευμάτων), τόσο οι ευρωβουλευτές όσο και το Συμβούλιο πίεσαν την Κομισιόν για τη διαγραφή της υποσημείωσης, σύμφωνα με την οποία καθορίζεται ελάχιστο πλάτος 3 μέτρων για τις ζώνες ανάσχεσης.

Όσον αφορά τα πρότυπα 8 (αμειψισπορά) και 9 (διατήρηση μη παραγωγικών στοιχείων και περιοχών για τη βελτίωση της βιοποικιλότητας στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις), και οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι είναι ανάγκη να δοθεί μεγαλύτερη ευελιξία στις μικρές εκμεταλλεύσεις κατά παρέκκλιση. Το Συμβούλιο ζήτησε να εξαιρεθούν οι παραγωγοί με εκμεταλλεύσεις κάτω των 10 εκταρίων, ενώ το Ευρωκοινοβούλιο, υποστηριζόμενο από την Επιτροπή, ήθελε να οριστεί ένα κατώτατο όριο 5 εκταρίων.

Πάντως, και για τα δύο αυτά πρότυπα θα χρειαστούν επιπλέον διεργασίες σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο, με το Συμβούλιο να θέλει να διευκρινίσει ότι η διαφοροποίηση πρέπει να θεωρείται ισοδύναμη πρακτική με την υποσημείωση στην αμειψισπορά. Στο πρότυπο 9, το Ευρωκοινοβούλιο θα ήθελε να αντικατοπτρίζει την κατάσταση των εκμεταλλεύσεων και σε επίπεδο κρατών-μελών, κάτι που δεν υποστηρίζεται από το Συμβούλιο και την Επιτροπή.

Όσον αφορά το επιλέξιμο εκτάριο, οι ευρωβουλευτές αποδέχτηκαν τη θέση του Συμβουλίου, αφήνοντας στα κράτη-μέλη την απόφαση να συμπεριλάβουν τα χαρακτηριστικά του τοπίου στον ορισμό. Εν τω μεταξύ, η συζήτηση για τη στόχευση της υποστήριξης θα συνεχιστεί «για να φέρει τις θέσεις των συννομοθετών πιο κοντά».