Ως ένα από τα πιο υποσχόμενα και φιλόδοξα μέτρα, στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, χαρακτηρίζονται τα οικολογικά σχήματα (Eco-schemes), που εισάγονται κατά τη νέα προγραμματική περίοδο στον Πρώτο Πυλώνα. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει ο πολυσέλιδος οδηγός σε μορφή έκθεσης, που ετοίμασε το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής (IEEP) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Έρευνας Βιολογικής Γεωργίας για την ορθή χρήση των οικοσυστημάτων στη νέα ΚΑΠ.
«Αυτό το νέο εργαλείο, χρηματοδοτούμενο 100% από την ΕΕ, θα μπορούσε να βοηθήσει τους γεωργούς να εισαγάγουν νέες πρακτικές και να μεταβούν σε πιο βιώσιμα μοντέλα», αναφέρεται στον οδηγό. «Είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τους βιοκαλλιεργητές, σε μια περίοδο κατά την οποία μειώνονται σοβαρά τα χρήματα του δεύτερου πυλώνα, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον των μέτρων μετατροπής και συντήρησης. Παρ’ όλα αυτά, τα Ecoschemes δεν διαθέτουν κανέναν προϋπολογισμό σε αυτό το στάδιο των διαπραγματεύσεων, και υπάρχει ακόμη αβεβαιότητα σχετικά με την εφαρμογή τους», υπογραμμίζεται.
Στόχος του οδηγού είναι να βοηθήσει τους φορείς χάραξης πολιτικής της ΕΕ, τους αξιωματούχους των κρατών-μελών, αλλά και όσους φορείς συμμετέχουν στις διαδικασίες κατάρτισης των Στρατηγικών Σχεδίων, να κατανοήσουν καλύτερα τα νέα οικολογικά σχήματα, τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες τους.
Άμεσες Ενισχύσεις
Τα οικολογικά σχήματα, στο πλαίσιο των άμεσων ενισχύσεων, θα παρέχουν οικονομική στήριξη στους παραγωγούς για τις περιβαλλοντικές πρακτικές που θα εφαρμόζουν στις γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις. Αν και το μέτρο είναι υποχρεωτικό για τα κράτη-μέλη, εντούτοις η υιοθέτησή τους από τους παραγωγούς προτείνεται να είναι προαιρετική.
Σύμφωνα με την έκθεση-οδηγό, με τα οικολογικά σχήματα δίνεται η ευκαιρία να επανασχεδιαστεί το καθεστώς των άμεσων ενισχύσεων προς μια νέα κατεύθυνση, για την υποστήριξη πιο βιώσιμων γεωργικών συστημάτων. «Εάν ο σχεδιασμός γίνει σωστά, θα είναι μια ευκαιρία για τους παραγωγούς να αμείβονται για τις δημόσιες υπηρεσίες που θα παρέχουν» σημειώνουν οι συντάκτες του οδηγού.
Επιπλέον, στον οδηγό εξετάζεται το σύνολο των επιλογών που ενδεχομένως επιθυμούν να κάνουν τα κράτη μέλη κατά την ανάπτυξη των οικολογικών τους σχημάτων. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται η βιολογική γεωργία, η προστασία και η διατήρηση των γεωργικών εκτάσεων υψηλής φυσικής αξίας, κ.ά. Τα μέτρα αυτά, τονίζεται, θα μπορούσαν να σχεδιαστούν σε συνάρτηση με άλλες περιβαλλοντικές και κλιματικές πολιτικές, όπως η Πράσινη Συμφωνία, η Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα κ.ά.
Τέλος, στον οδηγό διατυπώνονται συστάσεις για τον εντοπισμό των βασικών προβλημάτων και την υπέρβαση των εμποδίων με στόχο την ανάπτυξη αποτελεσματικών μέτρων, καθώς και καθοδήγηση για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των οικολογικών σχημάτων.
