Νέες έρευνες δείχνουν σύνδεση των γεωργικών επιδοτήσεων με τη ρύπανση

γράφει ο Νίκος Τράγγαλος

Ομάδα δημοσιογράφων κατέγραψε πως οι εφαρμοζόμενες γεωργικές πρακτικές προκαλούν περιβαλλοντικά προβλήματα σε ολόκληρη την Ευρώπη και υποστηρίζουν ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική έκανε τα πράγματα χειρότερα. Σε άρθρο των New York Times που δημοσιεύτηκε τα Χριστούγεννα, παρουσιάστηκε χάρτης που απεικονίζει τη Βόρεια Ιταλία ως την περισσότερο μολυσμένη περιοχή, η οποία λαμβάνει ταυτόχρονα και τις υψηλότερες γεωργικές επιδοτήσεις.

Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι παρόμοιος χάρτης παρουσιάστηκε σε ομάδα εργασίας της ΕΕ πριν από δύο χρόνια, ο οποίος όμως εσκεμμένα έμεινε εκτός της τελικής αναφοράς της Κομισιόν, εξαιτίας ισχυρών πιέσεων που ασκήθηκαν από διάφορα αγροτικά λόμπυ. Στο άρθρο υπογραμμίζονται ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα στα οποία τα περιβαλλοντικά προβλήματα επιτείνονται εξαιτίας των ενισχύσεων που λαμβάνουν οι αγρότες από την ΚΑΠ. Ειδικότερα, παρουσιάζεται χάρτης της Πολωνίας, όπου η απόθεση κοπριάς και λιπασμάτων σε παρακείμενους υδατικούς αποδέκτες έχει επιφέρει την αύξηση σε νιτρικά και φώσφορο, δημιουργώντας έτσι «νεκρές ζώνες».

Για χάρη της επιδότησης

Οι δημοσιογράφοι που έκαναν την έρευνα κατηγορούν αρχές και αγρότες ότι δεν αποδέχονται πως οι γεωργικές πρακτικές που εφαρμόζουν επιβαρύνουν το περιβάλλον και αναφέρουν ταυτόχρονα και άλλα παραδείγματα όπου παρατηρείται δραματική μείωση διάφορων ειδών και εντόμων σε άλλες χώρες, δείχνοντας ως αποκλειστική υπεύθυνη τη γεωργική δραστηριότητα.

Η απώλεια της βιοποικιλότητας είναι αποκλειστική ευθύνη των γεωργών, σύμφωνα με το άρθρο, εξαιτίας των γεωργικών πρακτικών, με σκοπό το μέγιστο όφελος των επιδοτήσεων, συμβάλλοντας παράλληλα στη μόλυνση του εδάφους από την εκτεταμένη χρήση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων. Τέλος, ειδική αναφορά στο άρθρο γίνεται για την αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και σχετίζεται με τις γεωργικές δραστηριότητες.

Βασιζόμενοι σε διάφορες μελέτες και αναφορές που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οι αρθρογράφοι ισχυρίζονται ότι τα μέτρα της ΚΑΠ έχουν αποτύχει στη μείωση των εκπομπών αυτών, ενώ ταυτόχρονα έχουν επιτείνει το πρόβλημα εξαιτίας της εντατικοποίησης της κτηνοτροφίας. Χρησιμοποιούν, δε, το πρόσφατο παράδειγμα της Ολλανδίας, όπου αγρότες και κτηνοτρόφοι της χώρας έκλεισαν τους δρόμους με τα τρακτέρ τους, διαμαρτυρόμενοι για τα μέτρα που προτείνονται για την μείωση του ζωικού κεφαλαίου της χώρας.

Οι αξιωματούχοι της Επιτροπής υποστήριζαν για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι το «πρασίνισμα» της ΚΑΠ θα βοηθούσε στη μείωση των εκπομπών αυτών, σύμφωνα με τους δημοσιογράφους, αγνοώντας έτσι τους δικούς τους ελεγκτές, οι οποίοι βρήκαν τις προσπάθειες αυτές πολύ ισχνές.

Εμπόδιο η γεωργία για την Πράσινη Συμφωνία

Το προσεχές διάστημα, η νέα πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θα ξεκινήσει τη νέα στρατηγική της για να καταστήσει την Ευρώπη κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Σύμφωνα με τους συντάκτες του άρθρου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να αντιμετωπίσουν και να εφαρμόσουν πρώτα τις σωστές αγροτικές πολιτικές για να καταφέρουν να επιτύχουν το φιλόδοξο σχέδιό τους, καθώς θεωρούν ότι η μελλοντική ΚΑΠ αποτελεί το μεγαλύτερο πρόβλημα για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.

Ωστόσο, οι λεπτομέρειες που δημοσίευσε η Κομισιόν στις 11 Δεκεμβρίου σχετικά με την Πράσινη Συμφωνία, αποκάλυψαν ότι η Επιτροπή προτίθεται να αφήσει ανέγγιχτες τις προτάσεις της για την αναθεώρηση της ΚΑΠ και αντί αυτού θα στηριχθεί στα κράτη-μέλη, από τα οποία περιμένει να υποβάλουν ισχυρά Στρατηγικά Σχέδια που «αντανακλούν πλήρως τις φιλοδοξίες» της νέας στρατηγικής.

Επιπλέον, η αρχική πρόταση της Επιτροπής για τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ είχε ήδη αντιμετωπίσει αντιδράσεις από ερευνητές και το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, οι οποίοι θεώρησαν το ρυθμιστικό πλαίσιο πολύ χαμηλό για την αποτελεσματική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών και κλιματικών προκλήσεων της ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, οι υπάλληλοι της Επιτροπής συνέχισαν να υπερασπίζονται το σχέδιό τους ότι «πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση» για το περιβάλλον.