Ο πρόεδρος του δικτύου «Wines of Crete», οινοποιός Νίκος Μηλιαράκης, μιλά στην «ΥΧ» για όσα έγιναν τα τελευταία 15 χρόνια και τα οποία άλλαξαν την εικόνα των κρητικών κρασιών στην Ελλάδα, στο εξωτερικό, αλλά και στο ίδιο το νησί. «Παρά τις δυσκολίες, την οικονομική κρίση και την πανδημία, τα μέλη μας έχουν μείνει ενωμένα γιατί, όπως λένε, δίνουν ένα και παίρνουν πέντε», τονίζει χαρακτηριστικά.
Παλαιότερα, το κρητικό κρασί ήταν ταυτόσημο στη συνείδηση των καταναλωτών με το «παραδοσιακό» χύμα, ανοιχτoύ κόκκινου χρώματος. Παράξενο μεν, αφού η Κρήτη διαθέτει ιστορικά μεγάλο αμπελώνα, αλλά έτσι ήταν. Πλέον, υπάρχουν πολλά εμφιαλωμένα κρητικά κρασιά, τα οποία μάλιστα έχουν τοποθετηθεί με αξιώσεις δίπλα στην υπόλοιπη ελληνική παραγωγή. Πώς συνέβη αυτή η αλλαγή;
Την τελευταία δεκαπενταετία έχει σημειωθεί μεγάλη ανάπτυξη στον οινικό τομέα της Κρήτης. Πολλαπλασιάστηκαν οι οινοποιητικές μονάδες στο νησί, μπήκαν καινούργιες εταιρείες, οι οποίες με τη σειρά τους δημιούργησαν καινούργια δεδομένα και παρέσυραν και τις παλαιές επιχειρήσεις. Επίσης, δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στην καλλιέργεια και ειδικά των γηγενών ποικιλιών, όπως και στη σύνδεσή της με τις οινοποιητικές μονάδες.
Χρειάστηκε πολύς χρόνος και μεγάλη προσπάθεια για να περάσουμε από το Cabernet και το Merlot στο Βιδιανό, το Λιάτικο, το Κοτσυφάλι, το Μανδηλάρι.
Η δημιουργία του Δικτύου πώς επηρέασε την εξέλιξη του κρητικού οίνου;
Το 2006 ξεκίνησε η κοινή προσπάθεια των οινοποιείων κάτω από την ομπρέλα του Δικτύου Οινοποιών «Wines of Crete», η οποία ενδυνάμωσε και ενίσχυσε τη φωνή των κρητικών οινοποιείων. Στην ουσία, προέκυψε ως ανάγκη, για να μπορέσει να ανασυνταχθεί το κρητικό κρασί. Βλέπετε, μόνο όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, αρχίζεις να σκέφτεσαι τι πρέπει να κάνεις.
Τις δεκαετίες του ’70, του ’80 και του ’90 είχαμε μεγάλη ανάπτυξη, λόγω του τουρισμού στην Κρήτη, οπότε διοχετεύαμε χωρίς δυσκολία στην αγορά εμφιαλωμένο κρασί. Δεν χρειαζόμασταν ούτε τις εξαγωγές, ούτε τη ζήτηση στην υπόλοιπη Ελλάδα, η Κρήτη ήταν τόσο δυναμική που απορροφούσε όλη την παραγωγή.
Βέβαια, τότε τα οινοποιεία που έκαναν εμφιαλωμένο κρασί ήταν πολύ λίγα: Το ’70 ήμασταν 4-5 οινοποιεία και τη δεκαετία του ‘80 γίναμε 10. Στα τέλη του ‘90 άλλαξε η μορφή της τουριστικής αγοράς στο νησί. Μπήκε το all inclusive στα ξενοδοχεία, η ποιότητα του εισερχόμενου τουρισμού έπεσε και τα μεγάλα ξενοδοχεία, που μέχρι τότε ζητούσαν εμφιαλωμένο κρασί, ήθελαν τώρα φθηνό κρασί για να καλύψουν όσα δικαιούνταν οι τουρίστες, με βάση τα συμβόλαια, με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Αυτό πώς σας επηρέασε;
Οι πωλήσεις μας μειώθηκαν σημαντικά. Ακόμα και οι τοπικές επιχειρήσεις που ήθελαν εμφιαλωμένα κρασιά επέλεγαν ετικέτες εκτός Κρήτης, γιατί τα εμφιαλωμένα κρασιά μας δεν είχαν την αναγνωρισιμότητα άλλων περιοχών και δεν μας είχαν εμπιστοσύνη.
Όμως, είχαν αρχίσει να υπάρχουν αρκετά οινοποιεία που έκαναν σοβαρή δουλειά, οπότε έπρεπε αυτή η εικόνα να αναστραφεί. Συνειδητοποιήσαμε ότι έπρεπε να διευρύνουμε την αγορά στην οποία απευθυνόμαστε και εκτός Κρήτης και, ενδεχομένως, και εκτός συνόρων. Να δουλέψουμε για την ανάδειξη της εικόνας του κρητικού κρασιού.
Ήταν εύκολο να τα βρείτε μεταξύ σας;
Ξέραμε ότι ήταν καλύτερα να μαζευτούμε όλοι μαζί και να αναδείξουμε τη δουλειά που κάνουμε και τα ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά των κρητικών κρασιών.
Συγκυριακά, μετά το 2000, μια νέα γενιά οινοποιών είχε πάρει τα ηνία στην Κρήτη, νέοι άνθρωποι, οι οποίοι είχαν ταξιδέψει και είχαν σπουδάσει στο εξωτερικό και γνώριζαν πώς λειτουργεί ο κλάδος σε άλλες χώρες και την αξία της συλλογικότητας. Είχε γίνει κατανοητό ότι πρέπει να υπάρχει συνεργασία, με σκοπό να αναδείξουμε την Κρήτη και να αυξήσουμε την αναγνωρισιμότητα των κρασιών μας, για να ανοίξουν νέες πόρτες.
Πώς θα περιγράφατε σήμερα την κατάσταση του κρητικού κρασιού;
Στην αρχή, ξεκινήσαμε να βάλουμε τάξη στα του οίκου μας και μετά δουλέψαμε για την ανάδειξη του νησιού, του κρητικού οίνου και του οινοτουρισμού, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το αποτέλεσμα είναι ότι αυτήν τη στιγμή θα βρεις κρητικό κρασί στην Αθήνα, ενώ πριν από 7-8 χρόνια ήταν αρκετά δύσκολο. Φτάσαμε να έχουμε μια αίθουσα στο Οινόραμα μόνο με κρητικά κρασιά.
Οι εξαγωγές επίσης προχωράνε και γίνονται προγράμματα προώθησης. Αρκετά οινοποιεία που δεν είχαν εξαγωγική δραστηριότητα έχουν ξεκινήσει, διότι τους δόθηκε ένα βήμα παρουσίασης και προβολής με σωστή στόχευση, σε αυτούς που είναι πραγματικά εν δυνάμει πελάτες. Και στο ίδιο το νησί έχουμε κερδίσει αναγνωρισιμότητα. Οι επιχειρήσεις δίνουν χώρο στα κρητικά κρασιά, γιατί θεωρούν ότι είναι αναπόσπαστο κομμάτι των κρητικών προϊόντων. Μέχρι πρότινος θα είχαν μια σειρά από χύμα κρασί σε πλαστικό μπουκάλι και θα ήταν και περήφανοι για αυτό που πουλάνε.
«Υπάρχει εμπιστοσύνη πλέον από την αγορά»
Πόσα οινοποιεία είναι ενταγμένα στο Δίκτυο;
Τώρα είμαστε 33 οινοποιεία και όσα καινούργια ιδρύονται, θέλουν να είναι μέλη, γιατί έχουν καταλάβει ότι υπάρχει όφελος. Πολλές φορές τα οινοποιεία όταν πάνε να πουλήσουν ερωτώνται αν είναι μέλη του Δικτύου. Αυτό δείχνει ότι έχει δημιουργηθεί πλέον εμπιστοσύνη στην αγορά.
Πόσα οινοποιεία υπάρχουν σε όλο το νησί;
Σύμφωνα με την κατάσταση που έχει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και οι τοπικές ΔΑΟΚ, οι οινοποιητικές μονάδες μπορεί να φτάνουν και τις 100. Όμως τα 33 οινοποιεία που είναι μέλη του Δικτύου αντιπροσωπεύουν το 90% της παραγωγής εμφιαλωμένων κρασιών του νησιού.
Στην ομιλία σας στο πρόσφατο συνέδριο Οινοτουρισμού στη Σαντορίνη, αναφερθήκατε σε πιθανή συνεργασία με τις εκεί επιχειρήσεις.
Η Κρήτη είναι δύο ώρες με το καταμαράν από τη Σαντορίνη. Και στα δύο νησιά υπάρχει ιστορικό υπόβαθρο. Μπορείς, λοιπόν, να φτιάξεις ένα τουριστικό προϊόν διαφορετικό και πολύπλευρο.
