Λόγω των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, που είναι από τις βασικές αιτίες υπερθέρµανσης του πλανήτη, αρκετά εδάφη στην περιοχή της Μεσογείου οδηγούνται σε ένα «κρίσιμο σημείο καμπής για την ικανότητά τους να παρέχουν υπηρεσίες οικοσυστήματος», όπως η γεωργία και η απορρόφηση άνθρακα, σύμφωνα με μελέτη από το Βασιλικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας (KTH) της Στοκχόλμης, το Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και το ελληνικό ερευνητικό περιβαλλοντικό παρατηρητήριο Navarino Environmental Observatory (ΝΕΟ).
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η διαπίστωση των ερευνητών ότι ο κίνδυνος θα μπορούσε να είναι ακόμη μεγαλύτερος από ό,τι φανταζόμαστε. Σε μια ανάλυση γεωργικής έρευνας και δεδομένων από δεκάδες ευρωπαϊκές χώρες, τα παράλια των οποίων απαρτίζουν τις μεσογειακές ακτές, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η περιοχή της Μεσογείου έχει συνολικά τα υψηλότερα ποσοστά διάβρωσης εδάφους στην Ευρώπη, τα χαμηλότερα επίπεδα οργανικής ουσίας του εδάφους και σοβαρά προβλήματα αλάτωσης.
Η υποβάθμιση του εδάφους είναι ένα πολυδιάστατο πρόβλημα, που περιλαμβάνει φυσικές, χημικές και βιολογικές διεργασίες και υπάρχουν σημαντικά κενά στην κατανόηση της έκτασης της απειλής, σύμφωνα με τους μελετητές.
«Ενώ ορισμένες μελέτες έχουν διερευνήσει τις οικονομικές επιπτώσεις της μείωσης των αποδόσεων των καλλιεργειών που προκαλούνται από τη διάβρωση του εδάφους, εξακολουθεί να υπάρχει έλλειψη οικονομικών αξιολογήσεων των επιπτώσεων άλλων διαδικασιών υποβάθμισης του εδάφους στη Μεσόγειο», επισημαίνει η Zahra Kalantari, συν-συγγραφέας της μελέτης.
Η ίδια προειδοποιεί ότι η έκταση του προβλήματος θα μπορούσε να είναι σημαντικά μεγαλύτερη από όσο φανταζόμαστε. Η μελέτη συνιστά τη σύνταξη αξιολογήσεων εδάφους «μέσα σε ένα εναρμονισμένο, συνεχές σύστημα παρακολούθησης», το οποίο θα παρέχει συγκρίσιμα σύνολα δεδομένων.
«Χρειάζεται ένα συντονισμένο δίκτυο για τη διερεύνηση της βιοποικιλότητας του εδάφους και την αξιολόγηση των χωρικών και χρονικών τάσεών του ως μέσο για την πρόληψη μιας μελλοντικής υποβάθμισης στην περιοχή της Μεσογείου», τονίζει η Kalantari.
