Μικρό καλάθι κρατούν οι παραγωγοί θερμοκηπιακής ντομάτας, καθώς με το ξεκίνημα της χρονιάς και την πτώση της θερμοκρασίας τόσο οι τιμές όσο και η ζήτηση στην εσωτερική αγορά, αλλά και για τις εξαγωγές βρίσκονται σε στενωπό. Συγκεκριμένα, όταν η μέση τιμή παραγωγού τον Δεκέμβριο του 2017 ήταν στα 0,65 ευρώ το κιλό (χωρίς ΦΠΑ, 0,735 με ΦΠΑ) για την πρώτη ποιότητα, τον Ιανουάριο του 2018 προσγειώθηκε στο χαμηλό εύρος των 0,25-0,30 ευρώ το κιλό (με ΦΠΑ). Αυτό σημειώνει ο Γιώργος Χαλκιάς, πρόεδρος της Οργάνωσης Παραγωγών Κουντούρας Χανίων. «Πέρσι ήταν ακόμη πιο σκληρές οι καιρικές συνθήκες και, σε συνδυασμό με τις επαναλαμβανόμενες απεργίες στα λιμάνια, αναγκαστήκαμε και πετάξαμε ντομάτες ή τις διαθέσαμε δωρεάν. Συγκεκριμένα, η ΟΠ Κουντούρας πέταξε 47 τόνους ντομάτας Α’ κατηγορίας. Έτσι, οι παραγωγοί αποφάσισαν φέτος να φυτεύσουν πιο νωρίς και με την καλοκαιρία, που σημειώθηκε το προηγούμενο διάστημα, βγήκαν στην ελληνική αγορά περισσότερες ποσότητες. Ταυτόχρονα, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι η αγοραστική δύναμη είναι μειωμένη. Δεν μπορούν οι καταναλωτές να ψωνίζουν μεγάλες ποσότητες», τονίζει ο κ. Χαλκιάς.
Καλύτερη η ζήτηση για ντοματίνια
Παράλληλα, όπως ο ίδιος, παρατηρεί αν και τα θερμοκηπιακά στρέμματα με ντομάτες της ΟΠ παραμένουν σχετικά σταθερά, υπάρχει μια ξεκάθαρη στροφή των παραγωγών προς τα μικρά ντοματοειδή (cluster/τσαμπί, βελανίδια κ.λπ.). «Ουσιαστικά, έφυγαν από τις μελιτζάνες και στράφηκαν προς τα μικρά ντοματάκια, γιατί βλέπουν ότι υπάρχει ζήτηση για αυτά και περιθώριο για απορρόφηση από την εγχώρια αγορά», λέει ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Απαισιόδοξοι οι έμποροι στην ΕΕ
Στο ίδιο μοτίβο και οι διακινητές ντομάτας σε Ολλανδία και Βέλγιο, καθώς, σύμφωνα με άρθρο του Fresh Plaza, δεν προβλέπουν άμεσα άνοδο τιμών. Γενικά, αυτό το διάστημα οι ευρωπαϊκές αγορές βρίσκονται στην… κατάψυξη. Πιο αναλυτικά, οι αυξημένες τιμές που καταγράφονται στην τουρκική αγορά ενδέχεται να την οδηγήσουν να ανοίξει τα σύνορά τις σε εισαγόμενες. Μετά την άρση του ρωσικού εμπάργκο, η Τουρκία κατάφερε να εξάγει 50.000 τόνους. Ωστόσο, λόγω ελλιπών ελέγχων, οι ντομάτες τους χαρακτηρίζονται από χαμηλή ποιότητα και καταναλώνονται στην τουρκική αγορά.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) η παραγωγή ντομάτας το 2016/2017 έφτασε τους 18 εκατ. τόνους. Από αυτές τις ποσότητες, το 40% πωλείται ως νωπό προϊόν και το υπόλοιπο καταλήγει στις βιομηχανίες για μεταποίηση. Συνολικά, Ισπανία, Ιταλία, Ολλανδία, Πολωνία και Γαλλία αντιστοιχούν στο 75% της κατανάλωσης φρέσκιας ντομάτας. Γενικά, ο όγκος παραγωγής τα τελευταία χρόνια δεν παρουσιάζει αυξήσεις και η ΕΕ εκτιμά ότι έως το 2030 θα σημειωθεί πτώση 1,4% στην καλλιέργεια αυτή. Αντιθέτως, υπάρχει περιθώριο ανάπτυξης νέων ποικιλιών, ειδικά στην κατηγορία των σνακ και των κοκτέιλ που έχουν προστιθέμενη αξία στο λιανεμπόριο.
Την ίδια ώρα, στην Πολωνία έχουν εμφανιστεί ροζ ντομάτες, η παραγωγή των οποίων εμφανίζεται αυξημένη κατά 25% φέτος. Από την άλλη, στην Ισπανία υπάρχει πίεση από τα αυξημένα κρούσματα ασθενειών, όπως η Tuta absoluta και ο αλευρώδης. Ως εκ τούτου, οι μικροί Ισπανοί παραγωγοί (με εκτάσεις 20-30 στρεμμάτων), που αντιστοιχούν στο 80% του κλάδου στην Αλμερία, αποφάσισαν να φυτεύσουν νωρίς ντομάτες για να μειώσουν την πίεση από τις ασθένειες.
Παγκόσμια παραγωγή ντομάτας
✱ Το 2016 καλλιεργήθηκαν 177 εκατ. τόνοι
✱ Διεθνώς καλύπτονται με ντομάτες 50 εκατ. στρέμματα
✱Μεγαλύτεροι παραγωγοί είναι η Κίνα και η Ινδία, με μικρές αποδόσεις 2,5 κιλά ανά τ.μ.
✱Ολλανδία-50,7 κιλά ανά τ.μ., ΗΠΑ-9,03 κιλά ανά τ.μ., Ισπανία-8,62 κιλά ανά τ.μ., Μαρόκο-8,08 κιλά ανά τ.μ.
Περισσότερα θερμοκήπια από Ρωσία και Κεντρική Ασία
Σταθερά αυξητική τάση καταγράφεται στη δημιουργία θερμοκηπιακών μονάδων για ντομάτες και αγγούρια στη Ρωσία, αλλά και σε χώρες της Κεντρικής Ασίας, όπως η Γεωργία και το Καζακστάν.
Πιο αναλυτικά, το 2017 η Ρωσία πρόσθεσε 1.500 στρέμματα με υψηλής τεχνολογίας θερμοκήπια και για το 2018 αναμένεται να μπουν ακόμη περισσότερα. Συγκεκριμένα, η ρωσική εταιρεία Agrokultura ετοιμάζει ένα θερμοκήπιο 270 στρεμμάτων που θα χρησιμοποιηθεί για τον πολλαπλασιασμό των νεαρών φυτών και για την καλλιέργεια αγγουριού και ντομάτας.
Ακόμη ένα νέο πρότζεκτ πραγματοποιείται με τη συνεργασία της ολλανδικής εταιρείας Agrotech Didam B.V., με τη ρωσική PCF Greenhouse Technologies LTD. Για την Agrotech Didam B.V. αυτή είναι η τέταρτη σύμβαση για λογαριασμό της Agrokultura.
Το 2015 είχαν χτίσει ένα θερμοκήπιο 100 στρεμμάτων, το 2016 ένα 120 στρεμμάτων και το 2017 ένα 210 στρεμμάτων.
