ΟΟΣΑ-FAO: Αύξηση παραγωγής αγροτικών προϊόντων, αλλά μείωση σε πραγματικές τιμές
Η παγκόσμια γεωργική και αλιευτική παραγωγή αναμένεται να αυξηθεί κατά 14% μέσα στην επόμενη δεκαετία, με κινητήριο δύναμη τη βελτίωση της παραγωγικότητας, κυρίως στις χώρες μεσαίου εισοδήματος, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση των ΟΟΣΑ και FAO «Agricultural Outlook 2025-2034». Η εξέλιξη αυτή δημιουργεί νέες προοπτικές, αλλά και σημαντικές προκλήσεις για τους Έλληνες αγρότες, οι οποίοι καλούνται να ανταγωνιστούν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον.
Η ζήτηση για τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το κρέας και τα ψάρια, θα αυξηθεί λόγω της ανόδου του βιοτικού επιπέδου και της αστικοποίησης, ειδικά σε αναπτυσσόμενες χώρες. Μέχρι το 2034, η παγκόσμια πρόσληψη θερμίδων από ζωικά προϊόντα αναμένεται να αυξηθεί κατά 6%. Αυτή η τάση προσφέρει ευκαιρίες σε παραγωγούς που επενδύουν σε ποιοτική εκτροφή και καινοτόμες πρακτικές.
Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγής συνοδεύεται από περιβαλλοντικές ανησυχίες. Οι άμεσες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τον αγροτικό τομέα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 6%, παρά τις βελτιώσεις στην αποδοτικότητα. Εναλλακτικό σενάριο της έκθεσης δείχνει ότι με επενδύσεις σε τεχνολογίες μείωσης εκπομπών και με αύξηση της παραγωγικότητας κατά 15%, είναι εφικτή η ταυτόχρονη μείωση εκπομπών κατά 7% και η εξάλειψη της υποσιτισμένης παγκόσμιας κοινότητας.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο διεθνές εμπόριο. Έως το 2034, το 22% των θερμίδων που καταναλώνονται παγκοσμίως θα διακινούνται μέσω διεθνών αγορών. Ένα σταθερό, πολυμερές εμπορικό σύστημα θεωρείται κρίσιμο για την επισιτιστική ασφάλεια και την ισορροπία στις τιμές.
Τέλος, προβλέπεται ήπια μείωση στις διεθνείς τιμές των αγροτικών προϊόντων, ασκώντας πίεση στους μικρούς παραγωγούς να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους. Η τεχνολογική αναβάθμιση, η καλύτερη πρόσβαση σε αγορές και η ενίσχυση της γεωργικής γνώσης είναι βασικά στοιχεία για την εξασφάλιση βιώσιμου εισοδήματος για τον αγροτικό κόσμο.
Τάση διεθνών τιμών
Οι παγκόσμιες τιμές γεωργικών προϊόντων προβλέπεται να ακολουθήσουν πτωτική πορεία έως το 2034, υπό την προϋπόθεση συνεχών επενδύσεων σε παραγωγικότητα, όπως βιοτεχνολογία και γεωργία ακριβείας. Χωρίς αυτές, το κόστος παραγωγής μπορεί να αυξηθεί. Οι τοπικές τιμές επηρεάζονται άνισα από τις διεθνείς, λόγω μεταφορικών, νομισματικών και εμπορικών παραγόντων. Η ζήτηση για τρόφιμα είναι ανελαστική, καθιστώντας τις τιμές ευάλωτες σε διαταραχές. Προσομοιώσεις δείχνουν υψηλό ρίσκο ακραίων διακυμάνσεων, γι’ αυτό απαιτούνται πολιτικές στήριξης, επενδύσεις και ισχυρά δίκτυα ασφάλειας για αγρότες και καταναλωτές.
Πορεία τιμών δημητριακών
Κατά την περίοδο 2025-2034, σύμφωνα με την έκθεση, οι τιμές των δημητριακών αναμένεται να μειωθούν σε πραγματικούς όρους, εξαιτίας της αυξανόμενης παραγωγικότητας και της βελτιωμένης τεχνολογίας. Αντίθετα, οι ονομαστικές τιμές προβλέπεται να αυξηθούν λόγω πληθωρισμού. Η παγκόσμια παραγωγή δημητριακών θα φτάσει τους 3,2 δισ. τόνους έως το 2034, με την αύξηση να προέρχεται κυρίως από την εντατικοποίηση των αποδόσεων και όχι από την επέκταση καλλιεργούμενων εκτάσεων.
Οι τιμές για το σιτάρι, το καλαμπόκι και τα λοιπά σιτηρά προβλέπεται να σταθεροποιηθούν στα 296, 225 και 252 δολάρια ανά τόνο αντίστοιχα, ενώ το ρύζι θα φτάσει τα 490 δολάρια. Παράλληλα, η αυξημένη ζήτηση από την Ασία και την Αφρική, καθώς και η περιορισμένη εγχώρια προσφορά, θα διατηρήσουν υψηλό τον όγκο εισαγωγών, καθιστώντας πολλές χώρες καθαρούς εισαγωγείς δημητριακών. Οι παγκόσμιες τιμές επηρεάζονται και από την αβεβαιότητα λόγω καιρικών φαινομένων, γεωπολιτικών εξελίξεων και εμπορικών πολιτικών.
