Υπάρχουν μικροί μαθητές στην Ελλάδα που ανακυκλώνουν, δεν πετούν την τροφή τους έτσι ώστε να μειωθεί η σπατάλη τροφίμων στη χώρα, φτιάχνουν μικρούς λαχανόκηπους και επισκέπτονται αγροκτήματα για να μάθουν τον τρόπο παραγωγής των τροφίμων. Τέτοιοι μαθητές βρίσκονται σε σχολεία της Αττικής, των Γρεβενών, της Φλώρινας, της Πτολεμαΐδας, της Κοζάνης και εκπαιδεύονται βιωματικά μέσω των προγραμμάτων που έχει δημιουργήσει το δίκτυο ανοιχτών αγροκτημάτων στην Ελλάδα, Open Farm.
Με τρία διαφορετικά προγράμματα εκπαίδευσης, το Open Farm έχει ως σκοπό να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές, μέσω της εκπαίδευσης, σε έννοιες σχετικές με την αγροτική παραγωγή, τη διατροφή και το περιβάλλον.
Η υπεύθυνη προγραμμάτων για τα σχολεία και γεωπόνος του Open Farm, Βαρβάρα Κουνέλη, παρουσιάζει στην «ΥΧ» τα προγράμματα που έχει δημιουργήσει η ομάδα του δικτύου και εξηγεί πώς η βιωματική εκπαίδευση μπορεί να δημιουργήσει συνειδητούς πολίτες και καταναλωτές.
Το αγρόκτημα στο σχολείο
Η πρώτη εκπαιδευτική δραστηριότητα που έχει ετοιμάσει το δίκτυο είναι το Farm2School. Όπως εξηγεί η κα Κουνέλη, «η ομάδα μας πηγαίνει στα σχολεία πραγματοποιώντας εκπαιδευτικές δράσεις ανάλογα με τις ανάγκες του σχολείου και την ηλικία των μαθητών.
Οι δράσεις μπορεί να είναι είτε ημερήσιες είτε επαναλαμβανόμενες. Στις ημερήσιες δράσεις πραγματοποιούνται θεματικά εργαστήρια που αφορούν περιβαλλοντικά ζητήματα και θέματα διατροφής. Ο δάσκαλος επιλέγει μία από τις κατηγορίες ανάλογα με το πού θέλει να επικεντρωθούν, σύμφωνα με το πρόγραμμα δεξιοτήτων που υπάρχει στα σχολεία.
Αν η δράση είναι επαναλαμβανόμενη, τότε προτείνουμε στους δασκάλους την κατασκευή ενός σχολικού κήπου. Κάθε εβδομάδα επισκεπτόμαστε το σχολείο και με βάση τον σχολικό κήπο που έχουμε δημιουργήσει εξηγούμε στους μαθητές πώς εφαρμόζονται οι καλλιεργητικές πρακτικές και ασχολούμαστε με θέματα, όπως η κομποστοποίηση και η εποχικότητα των λαχανικών».
Το σχολείο στη λαχαναγορά του Ρέντη
Οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να επισκεφτούν τη λαχαναγορά του Ρέντη, να μάθουν για τους τρόπους πώλησης των προϊόντων, αλλά και να λάβουν μέρος σε βιωματικά εργαστήρια που σχετίζονται με τη μεσογειακή διατροφή, τα τροφομίλια, το αποτύπωμα του άνθρακα, τη σχέση της διατροφής με το περιβάλλον.
Όπως εξηγεί η κα Κουνέλη, «στο δεύτερο πρόγραμμα, School2Agora, καλούμε τους μαθητές στον χώρο μας. Οι μαθητές μπορούν να συμμετέχουν σε εργαστήρια, αλλά αν το επιθυμεί και το σχολείο, μπορεί να πραγματοποιηθεί ξενάγηση στην αγορά του καταναλωτή έτσι ώστε τα παιδιά να καταλάβουν τη διαφορά της χονδρικής από τη λιανική πώληση, αλλά και τον ρόλο του ΟΚΑΑ».
Το σχολείο στο αγρόκτημα
Το τρίτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που έχει δημιουργήσει η ομάδα του δικτύου ονομάζεται School2Farm. «Η τρίτη εκπαιδευτική δραστηριότητα περιλαμβάνει επισκέψεις των σχολείων στα ανοιχτά αγροκτήματα του δικτύου μας.
Οι μαθητές αντιλαμβάνονται πώς φτάνουν τα τρόφιμα από το χωράφι στο ράφι του σούπερ μάρκετ. Γνωρίζουν τους παραγωγούς και κατανοούν από πού προέρχεται η τροφή, καθώς και τον ζωτικό ρόλο που έχουν οι αγρότες στη φροντίδα της γης και της παραγωγής των τροφίμων.
Μαθαίνουν με αυτόν τον τρόπο πώς να στηρίζουν την αγροτική κοινότητα και την τοπική οικονομία», τονίζει η κα Κουνέλη. Και τα τρία εκπαιδευτικά προγράμματα δεν έχουν περιορισμό στην ηλικία συμμετοχής των παιδιών, καθώς προσαρμόζονται ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα κάθε φορά.
Συνεργασία με άλλους φορείς
Το δίκτυο του Open Farm σε συνεργασία με οργανισμούς και φορείς στην Ελλάδα δίνει την ευκαιρία σε ολοένα και περισσότερα σχολεία να ασχοληθούν με τα συγκεκριμένα προγράμματα. Ειδικότερα, όπως αναφέρει η κα Κουνέλη, «έχουμε συνεργαστεί με περισσότερα από 90 σχολεία από πέρυσι μέχρι φέτος.
Πρόσφατα, τρέξαμε ένα πρόγραμμα για το αποτύπωμα του άνθρακα σε δημόσια σχολεία στη Δυτική Μακεδονία, όπου οι μαθητές γνώρισαν τη βιώσιμη γεωργία με την υποστήριξη της ΔΕΗ. Επίσης, έχουμε συνεργαστεί με τη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ για ένα πρόγραμμα με θέμα τη μεσογειακή διατροφή και τη βιώσιμη κατανάλωση, αλλά και με τη Motor Oil για άλλο εκπαιδευτικό πρόγραμμα».
Εκπαίδευση ενηλίκων
Η δράση του δικτύου δεν σταματά στους μικρούς μαθητές, αλλά δίνει τη δυνατότητα και σε ενήλικες να παρακολουθήσουν σχετικά σεμινάρια. «Όσον αφορά τους ενήλικες, έχουμε διάφορα σεμινάρια και εργαστήρια, τα οποία τα πραγματοποιούμε στον χώρο μας στη λαχαναγορά του Ρέντη και γίνονται είτε από τους παραγωγούς του δικτύου μας είτε από επιστήμονες, οι οποίοι αναλαμβάνουν μία θεματική ενότητα», εξηγεί.
Ανοιχτά αγροκτήματα
Όλες οι δράσεις του δικτύου είναι αναρτημένες στην ηλεκτρονική σελίδα openfarm.gr και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έτσι ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να τις αναζητήσει ανάλογα με τις ανάγκες του. Επίσης, το Σαββατοκύριακο 30 Σεπτεμβρίου με 1 Οκτωβρίου, τα αγροκτήματα του δικτύου ανοίγουν τις πόρτες τους στο κοινό, ώστε μικροί και μεγάλοι να τα επισκεφτούν, να γνωρίσουν τους παραγωγούς, αλλά και να εμπλακούν στην παραγωγική διαδικασία.
Η αντίδραση των παιδιώνΟ ενθουσιασμός, η περιέργεια και οι ερωτήσεις για τα φυτά, τα ζώα και το έδαφος είναι η αντίδραση των παιδιών που ακολουθεί τις επισκέψεις της ομάδας στα σχολεία. «Τα παιδιά ενθουσιάζονται και έχουν έντονη επιθυμία να εξερευνήσουν νέα θέματα. Αυτό που παρατηρούμε είναι ότι τα παιδιά αποκτούν ένα αίσθημα ευθύνης απέναντι στα ζητήματα αυτά». Με τρία διαφορετικά προγράμματα εκπαίδευσης, το Open Farm έχει ως σκοπό να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές, μέσω της εκπαίδευσης, σε έννοιες σχετικές με την αγροτική παραγωγή, τη διατροφή και το περιβάλλον. |
