Αμπελώνες στη Νεμέα και το Κιάτο καλλιεργούνται με εναλλακτικές πρακτικές καταπολέμησης των ζιζανίων στο χωράφι, όπως παρουσιάστηκε σε δύο διαφορετικές εκδηλώσεις επίδειξης (demo event) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Oper8 (2022-2025), τον συντονισμό του οποίου έχει αναλάβει το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Όπως αναφέρουν στην «ΥΧ» οι κ.κ. Όλγα Κριεζή (υπεύθυνη έργου) και Πέννυ Ζαφειράκη, «στη χώρα μας πραγματοποιήθηκαν δύο εκδηλώσεις επιδείξεων υπό τον συντονισμό του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. To πρώτo demo event έλαβε χώρα στην περιοχή της Νεμέας που φημίζεται για την παραγωγή κρασιού, όπου πραγματοποιήθηκε μια καινοτόμος εκδήλωση επίδειξης, στην οποία εφαρμόστηκαν εναλλακτικές πρακτικές καταπολέμησης ζιζανίων.
Την επίδειξη διηύθυνε ο Ηλίας Σ. Τραυλός, αναπληρωτής καθηγητής Γεωπονίας & Ζιζανιολογίας στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και διαχειριστής (National Network Operator) του Ελληνικού Εθνικού Δικτύου (Greek National Network) στο πλαίσιο του Oper-8. Στο event αυτό παρουσιάστηκε η μέθοδος της συγκαλλιέργειας για την καταστολή της ανάπτυξης ζιζανίων, η εφαρμογή του πελαργονικού οξέος ως φυσικού βιοκτόνου και η χρήση της πρωτοποριακής τεχνικής του θερμού ρεύματος αφρού (hot foam). H εκδήλωση αυτή πραγματοποίησε με επιτυχία τους στόχους της, προωθώντας την ενασχόληση με περιβαλλοντικά βιώσιμες πρακτικές καταπολέμησης ζιζανίων. Σε αυτή συμμετείχαν αγρότες, φοιτητές, γεωπόνοι, ερευνητές και σύμβουλοι, με κοινό στόχο την επίδειξη και την αξιολόγηση των εναλλακτικών μεθόδων διαχείρισης ζιζανίων. Η ανταλλαγή γνώσεων ανέδειξε τη σημασία των συλλογικών προσπαθειών για την προώθηση της βιώσιμης γεωργίας».
Ψεκασμός μέσω drone
Στη 2η εκδήλωση επίδειξης σε ελληνικούς αμπελώνες στην περιοχή του Κιάτου, στο πλαίσιο της επίδειξης εναλλακτικών μεθόδων καταπολέμησης ζιζανίων του έργου, παρουσιάστηκε η περίπτωση των ψεκαστικών μη επανδρωμένων εναέριων αεροσκαφών (Spraying UAVs).
«Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ο ερευνητικός συνεργάτης Έλενος Κωνσταντίνος Γριβάκης παρουσίασε τη λειτουργικότητα των ψεκαστικών drones, ενώ πραγματοποιήθηκαν πτήσεις για επίδειξη της λειτουργίας τους. Σε αυτήν συμμετείχαν αγρότες, φοιτητές, ερευνητές και γεωπόνοι. Η μέθοδος ψεκασμού με drones είναι ένα πρωτοπόρο εργαλείο στον αγροτικό τομέα λόγω της αποτελεσματικότητας και της ακρίβειάς τους.
Ένα από τα κύρια πλεονεκτήματα αυτών των εργαλείων είναι η ικανότητά τους να στοχεύουν με ακρίβεια σε συγκεκριμένες περιοχές του χωραφιού, χρησιμοποιώντας τεχνολογία GPS και αισθητήρες που χαρτογραφούν το χωράφι και αποφεύγουν τα εμπόδια, ενώ καλύπτουν αυτόνομα τις περιοχές που απαιτούν επεξεργασία. Με αυτόν τον τρόπο, οι αγρότες μπορούν να εφαρμόζουν φυτοφάρμακα, ζιζανιοκτόνα ή λιπάσματα μόνο όταν είναι απαραίτητο, μειώνοντας τη χρήση χημικών ουσιών και ελαχιστοποιώντας τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Ένα άλλο πλεονέκτημα των ψεκαστικών drones είναι η ικανότητά τους να καλύπτουν τεράστιες εκτάσεις γρήγορα και αποτελεσματικά, έως και 15 στρέμματα ανά ώρα κατά μέσο όρο, ανάλογα όμως με τη δοσολογία του υγρού, το πλάτος ψεκασμού, την ταχύτητα και το ύψος. Τα ψεκαστικά drones μπορούν, επίσης, να ακολουθήσουν το έδαφος, καθιστώντας τα κατάλληλα για χωράφια σε ορεινές περιοχές με απότομες κλίσεις, μειώνοντας περαιτέρω τον κίνδυνο ατυχημάτων ή τραυματισμών», τονίζουν οι ίδιες, επισημαίνοντας ότι «εκδηλώσεις αυτού του είδους διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της πορείας της γεωργίας και στην υιοθέτηση εναλλακτικών μεθόδων καταπολέμησης ζιζανίων».
Ψηφιακό αποθετήριο πρακτικών
Οι παραπάνω πρακτικές περιλαμβάνονται σε ένα ψηφιακό αποθετήριο, το οποίο έχει δημιουργηθεί και αυτό από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το ψηφιακό αποθετήριο χαρακτηρίζεται ως το απόλυτο εγχειρίδιο για τον έλεγχο των ζιζανίων, καθώς «καλύπτει τις ποικίλες ανάγκες των ερευνητών, των αγροτών, των επαγγελματιών της γεωργίας και των ενδιαφερομένων για την αποτελεσματική διαχείριση των ζιζανίων.
Στην πλατφόρμα αυτή θα συγκεντρωθούν τα αποτελέσματα των εμπλεκόμενων επιχειρησιακών ομάδων, μαζί με την υπάρχουσα ερευνητική και εμπορική γνώση, ώστε να δημιουργηθεί ο κατάλογος μη χημικών λύσεων ελέγχου ζιζανίων, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, αγροοικολογικών πρακτικών (π.χ. συγκαλλιέργεια) και καινοτόμων τεχνολογιών (π.χ. ρομποτική ζιζανιοκτονία)», προσθέτουν οι κ.κ. Κριεζή και Ζαφειράκη. Έως τώρα, έχουν αναρτηθεί περισσότερες από 400 επιστημονικές δημοσιεύσεις σχετικά με τις εναλλακτικές μεθόδους αντιμετώπισης ζιζανίων.
Για τον χειρισμό ενός μη επανδρωμένου αεροσκάφους απαιτείται η σχετική άδεια πιλότου, αλλά οι δραστηριότητες ψεκασμού απαγορεύονται στην ΕΕ. Παρ’ όλα αυτά, επί του παρόντος, μπορεί να διεξάγονται πειραματικές εφαρμογές για να αποδειχθεί η ασφάλειά τους τόσο για το περιβάλλον όσο και για την ανθρώπινη υγεία.
