Εντονο είναι το παρασκήνιο σχετικά με τη διατήρηση των υψηλών φιλοπεριβαλλοντικών φιλοδοξιών στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, καθώς δεν είναι λίγοι εκείνοι που φοβούνται ότι, στο όνομα της «επισιτιστικής ασφάλειας» λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, κινδυνεύει η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Λάδι στη φωτιά έριξε πριν από λίγες ημέρες η επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, Στέλλα Κυριακίδου, η οποία δεν παρουσίασε –παρά τον αρχικό προγραμματισμό– την πρόταση Κανονισμού για τη βιώσιμη χρήση των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ειδικής στρατηγικής «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο».
Ο ευρωπαϊκός Κανονισμός έπρεπε να γνωστοποιηθεί στα κράτη-μέλη στις 21 Μαρτίου κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου των Υπουργών Γεωργίας και, στη συνέχεια, να παρουσιαστεί στις 23 Μαρτίου. Ωστόσο, η κα Κυριακίδου δεν έδωσε καμία εξήγηση, προκαλώντας αρκετές αντιδράσεις, ακόμη και μεγάλης μερίδας ευρωβουλευτών, αλλά και της Κοινωνίας των Πολιτών.
Μόλις την Τετάρτη 30 Μαρτίου έγινε γνωστό ότι η Επιτροπή προγραμματίζει την παρουσίαση του Κανονισμού στις 22 Ιουνίου, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο ημερολόγιό της. Η αλλαγή αυτή φαίνεται ότι σηματοδοτεί σημαντικές αλλαγές. Οι πρώτες διαρροές από τις Βρυξέλλες κάνουν λόγο για τροποποίηση των αρχικών στόχων σε εθνικό επίπεδο.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο Πιάτο», στόχος είναι μέχρι το 2030 να μειωθεί η χρήση φυτοφαρμάκων σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατά τουλάχιστον 50%. Με βάση την πρόταση Κανονισμού που ετοιμαζόταν να παρουσιάσει η Κομισιόν, κάθε κράτος-μέλος έπρεπε να πιάσει ως στόχο μείωση από 45% και άνω, με δυνατότητα παρέκκλισης από 25% και άνω.
Ωστόσο, και σύμφωνα με όσα έχουν γίνει προς το παρόν γνωστά, φαίνεται ότι η Κομισιόν διατηρεί τον στόχο του 50% σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά πλέον εξετάζει ανοιχτά να τον μειώσει ανά κράτος-μέλος. Οι εξελίξεις αυτές φαίνεται να ικανοποιούν την Γαλλία, η οποία, λόγω του ουκρανικού, έχει θέσει ως πρώτη προτεραιότητα την επισιτιστική ασφάλεια, όχι όμως και τη Γερμανία, η οποία επιμένει στην άποψη ότι μόνο πιάνοντας τους πράσινους στόχους της ΚΑΠ θα καταφέρει η ΕΕ να αντέξει στο μέλλον.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι πριν από λίγες μέρες συναντήθηκαν οι υπουργοί των δύο κρατών για να συζητήσουν τις μεγάλες προκλήσεις της Ένωσης εξαιτίας του πολέμου. Η θέση τους, εξάλλου, αντικατοπτρίζεται και από τους οικονομικούς πόρους που θα διαθέσουν για τη στήριξη των αγροτών τους.
Για παράδειγμα, όπως έχει γράψει η «ΥΧ», μόνο για τις ζωοτροφές και τη στήριξη των κτηνοτρόφων η Γαλλία θα διαθέσει 400 εκατ. ευρώ σε τέσσερις μήνες. Η δε Γερμανία, εκτός από τον τακτικό προϋπολογισμό, προορίζει 180 εκατ. υπέρ των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.
Νέο Συμβούλιο ενόψει
Στο μεταξύ, οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες προετοιμάζονται για την 7η Απριλίου, οπότε έχει προγραμματιστεί το επόμενο Συμβούλιο των Υπουργών Γεωργίας. Στην ατζέντα βρίσκονται και πάλι οι συνέπειες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι υπουργοί θα συζητήσουν με βάση τα μέτρα που ανακοινώθηκαν για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων τροφίμων, αλλά και για την κατάσταση των αγορών.
Στο Συμβούλιο, όμως, πρόκειται να συζητηθεί και η εν εξελίξει αναθεώρηση του κανονισμού για τη χρήση γης, την αλλαγή στη χρήση γης και τις δασοκομικές δραστηριότητες (LULUCF), στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων προσαρμογής στον στόχο του 55% (Fit for 55).
Γεωργία δέσμευσης άνθρακα
Η Κομισιόν θέτει ως νέο στόχο για τις απορροφήσεις άνθρακα 310 εκατ. τόνους έως το 2030, ώστε να επιτευχθεί κλιματική ουδετερότητα σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα της χρήσης γης, της δασοκομίας και της γεωργίας έως το 2035.
«Οι απορροφήσεις άνθρακα –δηλαδή η αφαίρεση του CO2 από την ατμόσφαιρα και η αποθήκευσή του, για παράδειγμα μέσω των δέντρων ή μέσω της προστασίας πλούσιων σε άνθρακα εδαφών– μπορούν να διαδραματίσουν καίριο ρόλο στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας», υπογραμμίζει.
Σημειώνεται ότι το Συμβούλιο θα εγκρίνει, επίσης, τα συμπεράσματα σχετικά με την ανακοίνωση της Επιτροπής για τους βιώσιμους κύκλους άνθρακα και δη τη γεωργία δέσμευσης άνθρακα.
