γράφει ο Νίκος Τράγγαλος
Οι νομοθέτες ενέκριναν το σχέδιο νόμου για την αγορά γης που πρότεινε η κυβέρνηση, με την ΕΕ να επαινεί τις προσπάθειες του Ουκρανού προέδρου, Volodymyr Zelenskiy, να καταργήσει μια μακρόχρονη απαγόρευση της πώλησης γεωργικών εκτάσεων στη χώρα του, μια κίνηση η οποία όμως εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ισχυρή εσωτερική αντίσταση.
Στην Ουκρανία, μία από τις κορυφαίες εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο, η πώληση γεωργικών εκτάσεων απαγορεύτηκε από την επιβολή μορατόριουμ το 2001. Αυτό σημαίνει ότι οι ιδιοκτήτες γης συνήθως εκμισθώνουν τα αγροτεμάχιά τους σε αγροτικές επιχειρήσεις.
Στις 13 Νοεμβρίου, το εθνικό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα σχέδιο νόμου για τις πωλήσεις γης, το οποίο θα άρει την απαγόρευση μέχρι τον Οκτώβριο του 2020. Ωστόσο, ο Ουκρανός πρόεδρος πιέζει για την έγκριση της νομοθεσίας έως τα τέλη του έτους, εκπληρώνοντας την υπόσχεσή του για το άνοιγμα της αγοράς γης στη χώρα, μια κίνηση που προωθείται από τους οικονομολόγους και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, η άρση του μορατόριουμ θα ανοίξει τεράστιες επενδύσεις στον γεωργικό τομέα και θα προσθέσει 2%-3% στην αύξηση του ΑΕΠ της χώρας κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του. Ωστόσο, τα σχέδια αυτά προκαλούν φόβους στο εσωτερικό της χώρας ότι η γη θα αποκτηθεί από τοπικούς ολιγάρχες ή ξένες εταιρείες, αναγκάζοντας τους φτωχότερους Ουκρανούς να αποσυρθούν από την αγορά γης. Εκατοντάδες διαδηλωτές έχουν βγει ήδη στους δρόμους μετά την πρόσφατη ψηφοφορία, διαδηλώνοντας ενάντια στο νομοσχέδιο. Αντιμέτωπος με αυτήν τη διαδεδομένη άποψη, ο πρόεδρος συμφώνησε να επιτρέψει μόνο στους Ουκρανούς υπηκόους να αγοράσουν γεωργική γη τα πρώτα χρόνια, εξαιρώντας τους ξένους έως το 2024.
Επίσης, είπε ότι το ζήτημα της ιδιοκτησίας γης από ξένους θα πρέπει να αποφασιστεί από τους Ουκρανούς σε δημοψήφισμα, χωρίς να προσδιορίσει ημερομηνία. Τέλος, στο σχέδιο νόμου ορίζεται, επίσης, μια ελάχιστη τιμή εκκίνησης και περιορίζεται η έκταση που θα μπορούσε να συγκεντρώνεται από ένα άτομο ή μια οντότητα.
ΕΕ και Παγκόσμια Τράπεζα υποστηρίζουν το νομοσχέδιο
«Η ΕΕ υποστηρίζει τα σχέδια της κυβέρνησης να ανοίξει την αγορά γης στην Ουκρανία, μια κίνηση που θα μπορούσε να απελευθερώσει τεράστιες δυνατότητες για την οικονομία της Ουκρανίας», ανέφερε η αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Ουκρανία σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Ταυτόχρονα, επίσημες πηγές τόνισαν ότι το σχέδιο νόμου θα πρέπει να βασίζεται στο κράτος δικαίου, στη διαφάνεια και στη δικαιοσύνη, ενώ απαιτούνται διασφαλίσεις για την «αποφυγή της υπερβολικής συγκέντρωσης γης στα χέρια λίγων φορέων».
Η Παγκόσμια Τράπεζα πιέζει, επίσης, για την απελευθέρωση της αγοράς γης, υποστηρίζοντας ότι θα συμβάλει στην αύξηση της γεωργικής παραγωγικότητας και θα οδηγήσει σε σημαντική οικονομική ανάπτυξη τη χώρα. Εκτιμά ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να αυξήσει το ΑΕΠ κατά 0,5% ως 1,5% ετησίως, ενισχύοντας τα φορολογικά έσοδα και προσελκύοντας επενδύσεις που, τελικά, θα αυξήσουν τις αποδόσεις των καλλιεργειών.
Τέλος, σημειώνεται ότι η Ουκρανία παραμένει μία από τις λίγες χώρες παγκοσμίως που δεν επιτρέπει την ελεύθερη αγορά γης, μαζί με τις Κούβα, Β. Κορέα, Τατζικιστάν και Βενεζουέλα.
