Παγκόσμια Ημέρα Νερού: Μια σημαντική υπενθύμιση

Κύριο μέλημά μας η ορθολογική χρήση υδατικών πόρων

του Στυλιανού Βασιλάκη, γεωπόνου MSc, Διαχείριση Αρδευτικού Νερού

Οι πρώτοι πολιτισμοί, που εμφανίστηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια, ήταν οργανωμένοι σε περιοχές που διασχίζονταν από ποτάμια. Οι πλημμύρες αυτών των ποταμών μετέφεραν μεγάλες μάζες λάσπης και συνέβαλαν στη δημιουργία γόνιμης γης.

Αυτή ήταν η πρώτη μορφή χρησιμοποίησης του νερού στη γεωργία, δηλαδή της ανάπτυξης και εφαρμογής των αρδεύσεων.

Το νερό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα στοιχεία στον πλανήτη, τόσο εξαιτίας του καθοριστικού ρόλου που παίζει στη διατήρηση της ζωής, όσο και επειδή αποτελεί έναν σημαντικό δείκτη για την υγεία του οικοσυστήματος.

Από το 1993, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει θεσπίσει την 22α Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Νερού, με σκοπό να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη σχετικά με τη σημασία της προστασίας των υδατικών πόρων.

Από το συνολικό νερό της γης, μόνο το 0,6% αφορά διαθέσιμα αποθέματα γλυκού νερού για οποιαδήποτε χρήση. Από αυτό, το 1,2% βρίσκεται στα επιφανειακά νερά (λίμνες, ποτάμια) και το υπόλοιπο στα υπόγεια νερά. Εκτιμάται ότι το μισό των αποθεμάτων του υπόγειου νερού εντοπίζεται σε πολύ μεγάλα βάθη, γεγονός που καθιστά τις ποσότητες αυτές μη εκμεταλλεύσιμες. Σε παγκόσμια κλίμακα, το γλυκό νερό που χρησιμοποιείται προέρχεται κατά 95% από τα υπόγεια νερά.

Ο ρόλος της αγροτικής παραγωγής

Στην Ελλάδα, η χρήση των υπόγειων νερών σταδιακά αυξάνεται. Κατά συνέπεια, τα υπόγεια υδατικά συστήματα δέχονται συνεχώς αυξανόμενες πιέσεις, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται φαινόμενα τόσο ποιοτικής, όσο και ποσοτικής υποβάθμισης. Είναι γνωστό ότι, στην Ελλάδα και παγκοσμίως, η γεωργία αποτελεί τον μεγαλύτερο καταναλωτή νερού (86% της συνολικής κατανάλωσης).

Επιπλέον, εξαιτίας της εντατικής χρήσης αγροχημικών (λιπάσματα, φυτοφάρμακα), αλλά και της υπεράρδευσης, τα προϊόντα αυτά παρασύρονται και είτε με τη βαθιά διήθηση του νερού προς τα κατώτερα στρώματα συγκεντρώνονται στους υπόγειους υδροφορείς, είτε με την επιφανειακή απορροή καταλήγουν στα επιφανειακά υδατικά συστήματα.

Κατά συνέπεια, εάν θέλουμε να προστατεύσουμε αποτελεσματικά τους υδατικούς πόρους μας, το πρώτο μας μέλημα θα πρέπει να είναι η ορθολογική χρήση του νερού από τη γεωργία. Μέσω της αλλαγής των αρδευτικών πρακτικών και του εκσυγχρονισμού των συστημάτων άρδευσης και της εισαγωγής των νέων τεχνολογιών, θα μπορέσουμε να επιτύχουμε σημαντικές μειώσεις στην κατανάλωση νερού από τη γεωργία.

Τα οφέλη αυτής της εξοικονόμησης είναι πολλαπλά και, εκτός από εμάς, αφορούν και τις μελλοντικές γενιές, στις οποίες έχουμε την υποχρέωση να παραδώσουμε τους υδατικούς πόρους, και γενικότερα το περιβάλλον, σε ίδια ή καλύτερη κατάσταση από αυτήν που το παραλάβαμε.

gaiasense, η ευφυής λύση ενάντια στην υπεράρδευση

Η ελληνική εταιρεία Πληροφορικής και Τεχνολογίας NEUROPUBLIC συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος και στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων μέσα από το σύστημα ευφυούς γεωργίας gaiasense.

Συγκεκριμένα, στις βασικές υπηρεσίες του καινοτόμου συστήματος περιλαμβάνεται και η διαχείριση του αρδευτικού νερού, αλλά και της λίπανσης, γεγονός που μπορεί να συντελέσει σημαντικά –τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα– στη βελτίωση της ποιότητας του υδροφόρου ορίζοντα.

Χάρη σε συγκεκριμένους δείκτες και ειδοποιήσεις που παρέχει το gaiasense, ο αγρότης έχει ξεκάθαρη εικόνα για το τι συμβαίνει στο χωράφι του. Έτσι, μπορεί να δει πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να ποτιστούν οι καλλιέργειες με την ακριβή ποσότητα. Αποτέλεσμα; Αποφεύγεται η σπατάλη νερού και η έκπλυση των λιπασμάτων που απομακρύνονται από την περιοχή του ενεργού ριζικού συστήματος προς τον υδροφόρο ορίζοντα.

Και το κέρδος είναι πολλαπλό: μειωμένες εισροές, χαμηλότερο κόστος, πιο «πράσινη» παραγωγή.