Παγκόσμια Τράπεζα: Ο ταλαιπωρημένος γεωργικός τομέας της Αλβανίας, γεμάτος δυνατότητες

Η Αλβανία έχει ανεκμετάλλευτες δυνατότητες όσον αφορά τον τομέα της γεωργικής παραγωγής της, ιδιαίτερα σε αυτόν της ντομάτας, ο οποίος θα μπορούσε να αποτελέσει πηγή σημαντικού εισοδήματος για τους αγρότες, σύμφωνα με έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ). Εν τω μεταξύ, ο γαλακτοκομικός τομέας αγωνίζεται με την αύξηση του κόστους και τη μείωση των κεφαλών των ζώων.

Ο γεωργικός τομέας στην Αλβανία παλεύει με πληθώρα προβλημάτων. Αυτά περιλαμβάνουν αναποτελεσματικές μεθόδους καλλιέργειας, ζητήματα διανομής, χαμηλές επιδοτήσεις, αυξανόμενες τιμές λιπασμάτων και ανταγωνισμό από ξένα προϊόντα. Ενώ η χώρα διαθέτει σημαντικό αριθμό γεωργικών εκμεταλλεύσεων και άφθονη εύφορη γη, οι αγρότες της συνεχίζουν να αγωνίζονται.

Όμως, η έκθεση της ΠΤ διαπίστωσε ότι οι Αλβανοί υποτιμούν σημαντικά πολλά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένης της ταπεινής ντομάτας. Οι εξαγωγές από τη χώρα υπολογίζονται σε 0,5 δολάρια το κιλό, ενώ η Ιταλία εξάγει το ίδιο προϊόν στο Ηνωμένο Βασίλειο με 2,4 δολάρια το κιλό.

Η έκθεση προτείνει ότι η Αλβανία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο πώλησης των προϊόντων της σε πιο ανεπτυγμένες αγορές, όπως αυτές της Δυτικής Ευρώπης, καθώς όσον αφορά τα διεθνή πρότυπα, τα αλβανικά προϊόντα μπορούν να είναι ανταγωνιστικά.

Σημειώνει ότι οι εξαγωγικές εταιρείες και το Υπουργείο Γεωργίας θα πρέπει να συνεργαστούν για να συνδράμουν με τις απαραίτητες πιστοποιήσεις, ώστε να αυξηθεί το εισόδημα των αγροτών, αντί πολλοί να λειτουργούν με ζημία.

Άλλα προϊόντα που εντοπίστηκαν από την ΠΤ ως πιθανές πηγές εισοδήματος για τους Αλβανούς αγρότες περιλαμβάνουν ψάρια, ξηρούς καρπούς, φρούτα, καρπούζια και κονσερβοποιημένες ελιές.

Όμως, οι προοπτικές δεν είναι τόσο ρόδινες για τους γαλακτοπαραγωγούς της Αλβανίας, οι οποίοι αντιμετωπίζουν αυξημένη ζήτηση, αυξανόμενες τιμές και μείωση του αριθμού των κεφαλών των ζώων.

Επί του παρόντος, ένα λίτρο γάλα πωλείται περίπου 131 λεκ, σημαντικά υψηλότερα από το Κόσοβο (119 λεκ), τη Σερβία (102 λεκ) και το Μαυροβούνιο (100 λεκ). Η τιμή είναι ακόμη χαμηλότερη σε χώρες της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία (79 λεκ) και η Πολωνία (72 λεκ), σύμφωνα με στοιχεία της Numbeo.

Άλλα βασικά γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως το γιαούρτι και το τυρί, έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά σε αξία τους τελευταίους έξι μήνες.

Μέρος αυτής της αύξησης μπορεί να αποδοθεί στο αυξημένο κόστος των πρώτων υλών, καθώς οι αλβανικές γεωργικές εκμεταλλεύσεις εισάγουν σχεδόν τα πάντα από το εξωτερικό. Οι τιμές των ζωοτροφών έχουν αυξηθεί κατά 50% μόνο φέτος, κυρίως λόγω της έλλειψης σιτηρών και δημητριακών που προκλήθηκε από τον πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.

Οι αγρότες που δεν επιδοτούνται από το κράτος αναγκάστηκαν να αυξήσουν την τιμή πώλησης κατά 30% περίπου, ενώ τα εργοστάσια αύξησαν το κόστος τους σε παρόμοιο ποσοστό.

Αλλά καθώς οι Αλβανοί αγρότες αγωνίζονται, οι εισαγωγές γαλακτοκομικών προϊόντων από το εξωτερικό αυξήθηκαν κατά 18% κατά τους πρώτους πέντε μήνες του 2022. Τα τελευταία τρία χρόνια, οι εισαγωγές αυτές αυξήθηκαν συνολικά κατά 27%, με αξία 38,8 εκατ. ευρώ.

Αυτό οφείλεται κυρίως στην αύξηση του εισαγόμενου γάλακτος από τη Σερβία, που αντιπροσωπεύει το 25% της αύξησης.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο ζήτημα, πέρα από την αύξηση του κόστους και τον ανταγωνισμό με φθηνότερα, ξένα προϊόντα. Τα κεφάλια του ζωικού κεφαλαίου μειώνονται ραγδαία. Πολλές μικρές εκμεταλλεύσεις κλείνουν, καθώς καθίστανται οικονομικά μη βιώσιμες, και θέματα όπως η μετανάστευση και η εσωτερική μετανάστευση προς τις μεγάλες πόλεις επιδεινώνουν την κατάσταση.

Ο αριθμός των βοοειδών το 2020 ήταν 362.583, μια μείωση σχεδόν 13% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Οι κατσίκες μειώθηκαν επίσης κατά σχεδόν 11 %.
Αυτό αντιστοιχεί στη μείωση της ποσότητας γάλακτος που συλλέχθηκε το 2020, η οποία μειώθηκε κατά σχεδόν 15%.

Συνολικά, τα στοιχεία του INSTAT ανέφεραν ότι υπήρξε μείωση των κεφαλών του ζωικού κεφαλαίου συνολικά κατά 20% το 2021, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί το 2022.

Ο πρώην υπουργός Γεωργίας Edmond Panariti δήλωσε ότι το υψηλό κόστος του γάλακτος συνδέεται άμεσα με τη μείωση των αγελάδων. Κατηγόρησε την έλλειψη οικονομικής στήριξης των γεωργών και τους υψηλούς φόρους για τους παραγωγούς για την επιδείνωση του προβλήματος.

Στις 6 Ιουνίου, η τιμή των αλβανικών γαλακτοκομικών προϊόντων αυξήθηκε σε όλους τους τομείς και σε όλα τα σημεία λιανικής πώλησης. Περίπου 55 είδη αυξήθηκαν σε τιμές μεταξύ 10 και 50%, η τέταρτη οργανωμένη αύξηση τιμών το 2022.

Πηγή: euractiv.gr