Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη παραχώρησε η γενική διευθύντρια του Παγκόσμιου Συνδέσμου Λιπασμάτων (IFA), Charlotte Hebebrand, στην οποία αναφέρεται στον ρόλο που θα πρέπει να έχει ο κλάδος της λίπανσης στα επόμενα χρόνια. Στόχος, όπως δηλώνει στο AgFunder, είναι να εξασφαλίζεται συγχρόνως η αύξηση της παραγωγικότητας των εκμεταλλεύσεων και η βιώσιμη αγροτική παραγωγή με μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Περιγράφοντας τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι εταιρείες λιπασμάτων και οι αγρότες τα επόμενα χρόνια, η κα Hebebrand τονίζει τον κομβικό ρόλο που θα έχουν οι εφαρμογές ευφυούς γεωργίας στο να συμβουλέψουν τον αγρότη για τις κρίσιμες παραμέτρους λίπανσης, ώστε να αυξήσουν την αποδοτικότητα των εισροών στο χωράφι τους.
Ανάγκη μείωσης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων χωρίς απώλειες
Όπως αναφέρει σχετικά με το θέμα της βιώσιμης λίπανσης, «το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των λιπασμάτων, τόσο κατά την παραγωγή όσο και κατά τη χρήση τους, πρέπει να συρρικνωθεί, όμως αυτό δεν μπορεί να συμβεί με κόστος την απώλεια υψηλών αποδόσεων, καθώς δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι 10 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα χρειαστεί να τραφούν έως το 2050.
Το μεγαλύτερο μέρος των ενεργειακών αναγκών της βιομηχανίας (87%) αφορά την παραγωγή αμμωνίας, μέσω της κατανάλωσης φυσικού αερίου ή άνθρακα για να παρασκευαστούν αζωτούχα λιπάσματα. Ενώ οι σύγχρονες μονάδες παραγωγής λιπασμάτων χρησιμοποιούν 30% λιγότερη ενέργεια ανά τόνο παραγόμενης αμμωνίας σε σχέση με τις παλαιότερες μονάδες, η διαδικασία παραμένει ενεργοβόρα. Τεχνικές, όπως η υδρόλυση μέσω ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παραγωγή της «πράσινης» αμμωνίας, όπως αποκαλείται, θα μπορούσαν να αποτελέσουν «επανάσταση», όσο μάλιστα οι ΑΠΕ γίνονται πιο ελκυστικές από την άποψη του κόστους».
Η αποδοτικότητα της λίπανσης
Στη συνέχεια, η διευθύντρια της IFA εισάγει μια σημαντική παράμετρο για τη σύγχρονη λίπανση: «Από την πλευρά της εφαρμογής, για να είναι βιώσιμο ένα λίπασμα, ζωτικής σημασίας είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητάς του, μέσω αυτού που ονομάζουμε “nutrient use efficiency” ή NUE (σ.σ. αποτελεσματικότητα χρήσης θρεπτικών στοιχείων). Πρόκειται για την αναλογία μεταξύ των εισροών θρεπτικών στοιχείων στις καλλιέργειες και των θρεπτικών στοιχείων που φθάνουν στο συγκομιζόμενο προϊόν. Αυξάνοντας τις στρεμματικές αποδόσεις στην ήδη υπάρχουσα αγροτική γη, η υψηλότερη NUE μπορεί να συμβάλει στην περαιτέρω διατήρηση των παρθένων οικοσυστημάτων, στη δέσμευση άνθρακα μέσω της οργανικής ύλης στο έδαφος και στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την παραγωγή λιπασμάτων.
Σύμφωνα με το Πάνελ Ειδικών για το Άζωτο της EE, ένα ιδανικό σενάριο για τον δείκτη NUE θα ήταν να βρίσκεται στο εύρος 50%-90%, τη στιγμή που ο μέσος όρος παγκοσμίως βρίσκεται μεταξύ 45% και 50%. Παρά το γεγονός ότι ορισμένα συστήματα καλλιέργειας στη Δυτική Ευρώπη, καθώς και σε ΗΠΑ, Βραζιλία και Ιαπωνία επιτυγχάνουν επιδόσεις περίπου στο 70% άλλες χώρες, όπως η Κίνα, βρίσκονται ακόμα σε αρκετά χαμηλά επίπεδα, αν και βελτιώνονται.
Σημαντικό είναι, επίσης, να γνωρίζουμε ότι πολύ υψηλά επίπεδα (πάνω από 100%) όπως αυτά που συναντάμε στην Υποσαχάρια Αφρική σημαίνουν ότι ο ρυθμός απώλειας θρεπτικών στοιχείων από τις καλλιέργειες είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό εισροής θρεπτικών συστατικών στα φυτά, κάτι που οδηγεί σε φτωχά, άγονα εδάφη».
Κλειδί οι ψηφιακές εφαρμογές
Καταλήγοντας, η κα Hebebrand αναφέρει ότι «η αποτελεσματικότητα της χρήσης των θρεπτικών στοιχείων θα πρέπει να βελτιωθεί με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, ώστε να συμβάλουν στη λήψη ορθών αποφάσεων κατά την εφαρμογή των λιπασμάτων, με τη χρήση φιλικής στο περιβάλλον ευφυούς λίπανσης. Με αυτόν τον τρόπο, οι αγρότες θα επιτύχουν την αρχή των τεσσάρων Σίγμα (σ.σ. στα αγγλικά αποδίδεται ως 4R): Eπιλογή Σωστής θρεπτικής ουσίας, στη Σωστή ποσότητα, τη Σωστή στιγμή, στο Σωστό σημείο.
Η φιλοσοφία αυτή μπορεί να υποστηριχθεί με τον καλύτερο τρόπο από εφαρμογές γεωργίας ακριβείας όπως ψηφιακές πλατφόρμες, αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη, που μπορούν να βελτιώσουν τις προτάσεις λίπανσης και να προσδώσουν ακρίβεια στην εφαρμογή λιπασμάτων».
