Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας: Αγροδιατροφική καινοτομία με το brand «Ολυμπιακή Γη»
Η αγροδιατροφική καινοτομία στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας (ΠΔΕ) αποτελεί βασικό άξονα για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα. Η περιοχή χαρακτηρίζεται από ισχυρή αγροτική παράδοση και ποικιλία γεωργικών προϊόντων, με το 20,5% του πληθυσμού να εργάζεται στον πρωτογενή τομέα, ποσοστό αισθητά υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο (13,5%).
Συνολικά, ο πρωτογενής τομέας καλύπτει το 10% περίπου της περιφερειακής οικονομίας (έναντι 4% σε εθνικό επίπεδο), κατατάσσοντας την ΠΔΕ στην τέταρτη θέση μεταξύ των ελληνικών περιφερειών στη φυτική παραγωγή και τρίτη στη ζωική παραγωγή.
Οι νομοί Αιτωλοακαρνανίας & Ηλείας θεωρούνται αμιγώς γεωργικοί, ενώ η Αχαΐα βρίσκεται σε μια ενδιάμεση κατάσταση, λόγω κυρίως της ισχυρής παρουσίας του πανεπιστημίου και του οικοσυστήματος καινοτομίας που έχει αναπτυχθεί σταθερά τα τελευταία 30 χρόνια.
Ειδική αναφορά θα πρέπει να γίνει στην υδατοκαλλιέργεια της περιοχής, καθώς η ΠΔΕ διαθέτει το 48% των λιμνοθαλάσσιων εκτάσεων της χώρας και το 25% των λιμνών, ενώ η δραστηριότητα των υδατοκαλλιεργητικών εταιρειών σε επίπεδο παραγωγής καλύπτει το 25% των εκφορτώσεων της εγχώριας παραγωγής. Συνολικά, στην περιφέρεια, δραστηριοποιούνται 128 επιχειρήσεις, ο τζίρος των οποίων ανέρχεται σε 30 εκατ. ευρώ.
Για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων και ενόψει αναθεώρησης της Νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την περίοδο 2028-2032, ο περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρμάκης, έχει αναγνωρίσει ως στρατηγικό στόχο την ανάπτυξη καινοτόμων τεχνολογιών και την εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων παραγωγής, οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας, στη μείωση του κόστους και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών προϊόντων στην εγχώρια και στη διεθνή αγορά.
Η χρηματοδότηση για την αγροδιατροφική καινοτομία προέρχεται κυρίως από ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ), με ενισχύσεις άνω των 280 εκατ. ευρώ για τη βελτίωση των συστημάτων παραγωγής, την ενίσχυση της βιολογικής καλλιέργειας και την ανάπτυξη της μεταποίησης, ενώ έργα προϋπολογισμού άνω των 23 εκατ. ευρώ διατέθηκαν από πόρους της περιφέρειας για τη βελτίωση των δικτύων άρδευσης και τον εκσυγχρονισμό των αντλιοστασίων στους ΤΟΕΒ της Δυτικής Ελλάδας.
Παράλληλα, η ΠΔΕ θεωρείται πρωτοπόρος στην υλοποίηση της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RIS3), της οποίας βασικό πυλώνα αποτελεί ο τομέας «Αγροδιατροφή». Είναι χαρακτηριστικό ότι στην προγραμματική περίοδο 2014-2020 υλοποιήθηκαν με απόλυτη επιτυχία 16 έργα υψηλής εξειδίκευσης, προϋπολογισμού δημόσιας δαπάνης 5 εκατ. ευρώ, ενώ αντίστοιχα κινούμαστε και στην τρέχουσα περίοδο 2021-2027 με τη νέα πρόσκληση RIS3, η οποία ολοκληρώθηκε πριν από έναν μήνα και στοχεύει στη δημιουργία ισχυρών ανταγωνιστικών και εξωστρεφών επιχειρήσεων σε όλο το φάσμα της αγροδιατροφής.
Η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και καινοτόμων πρακτικών είναι καθοριστική για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. Επιπλέον, η ανάπτυξη ψηφιακών εργαλείων για την παρακολούθηση των καλλιεργειών, όπως η γεωργία ακριβείας, συμβάλλει στην καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων και στη μείωση των εκπομπών CO2. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εφαρμογή αυτών των τεχνολογιών μπορεί να μειώσει το κόστος παραγωγής κατά 10% και να αυξήσει την απόδοση των καλλιεργειών κατά 20%.
Εν κατακλείδι, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρουσιάζει ιδιαίτερες δυνατότητες ανάπτυξης στον τομέα της αγροδιατροφικής καινοτομίας, όμως υπάρχουν και σημαντικές προκλήσεις. Η εκπαίδευση των αγροτών σε νέες τεχνολογίες, η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των τοπικών παραγωγών και της ακαδημαϊκής κοινότητας και η εξασφάλιση συνεχούς χρηματοδότησης αποτελούν κρίσιμους παράγοντες για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας. Ταυτόχρονα, η ανάγκη για ενίσχυση της εξωστρέφειας και η ανάπτυξη στρατηγικών για την προώθηση των τοπικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές παραμένουν σημαντικοί στόχοι για την οικονομία της περιοχής.
Στο πλαίσιο αυτό, η Περιφερειακή Αρχή δημιούργησε το ισχυρό brand name «Ολυμπιακή Γη», με σκοπό να καταστήσει γνωστό σε Ελλάδα και εξωτερικό πως τα προϊόντα της περιοχής μας αποτελούν εγγύηση ποιότητας και αυθεντικότητας, αντικατοπτρίζοντας τις αυστηρές διαδικασίες παραγωγής και τη διακριτή γαστρονομική ταυτότητα της Δυτικής Ελλάδας. Παράλληλα, ενίσχυσε ουσιαστικά τον ρόλο και τις δράσεις της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης (Agrifoodwest), η οποία με πρόεδρο τον αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης, Ανδρέα Φίλια, αφήνει πλέον ισχυρό αποτύπωμα, μέσω της διοργάνωσης πολυάριθμων δράσεων εξωστρέφειας.
Τέλος, προωθούνται συστηματικά οι διαδικασίες για τη δημιουργία και τη λειτουργία Γεωργικών Σχολών στην ΠΔΕ και την ίδρυση «Κέντρου Βιώσιμης Γεωργίας και Επιχειρηματικότητας», με σκοπό τη μεταφορά γνώσης και καινοτομίας στη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και τη δασοκομία.
Συνολικά, η αγροδιατροφική καινοτομία στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει κινητήριο δύναμη για την τοπική ανάπτυξη, ενισχύοντας την οικονομία και τη βιωσιμότητα του αγροτικού τομέα και παρέχοντας νέες ευκαιρίες για την παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων.
Άρθρο του Λυκούργου Κ. Σταυρουλόπουλου, περιφερειακού συμβούλου, υπεύθυνου Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας
