Άμεσα συνυφασμένα με την τοπική οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη, την αειφορία και τη βιοποικιλότητα είναι τα δάση της χώρας μας. Εκτός από τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρουν στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ισορροπία της φύσης, παίζουν σημαντικό ρόλο και στη ζωή των ανθρώπων της περιφέρειας, προσφέροντας δουλειά μέσα από την υλοτόμηση, αλλά και ευημερία στους κατοίκους από την παραγωγή καυσόξυλων.
Τα τελευταία χρόνια, οι ανάγκες των κατοίκων για καυσόξυλα είναι τεράστιες, ενώ η κρατική χρηματοδότηση δεν είναι ποτέ επαρκής ή έγκαιρη, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της δέσμευσης των καυσόξυλων.
Στην Περιφερειακή Ενότητα Κιλκίς, σύμφωνα με τη Δρα Δασολογίας, προϊσταμένη του Τμήματος Διοίκησης και Διαχείρισης Δασών, Αγγελική Ουρούζη, οι ανάγκες των κατοίκων αυτών των οικισμών είναι τεράστιες σε σχέση με τις ποσότητες που μπορούν να τους διατεθούν σε προνομιακή τιμή.
Κι αυτό γιατί, όπως εξηγεί, για να δοθούν αυτές οι ποσότητες ξυλείας στους κατοίκους θα πρέπει πρώτα να αγοραστούν από τους Δασικούς Συνεταιρισμούς Εργασίας (ΔΑΣΕ) που υλοτομούν τις συστάδες. Για να αγοραστούν από τους ΔΑΣΕ, θα πρέπει πρώτα να δοθεί κάποια χρηματοδότηση στη Δασική Υπηρεσία, ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία της δέσμευσης των καυσόξυλων.
«Η χρηματοδότηση δεν έρχεται ποτέ αρκετά έγκαιρα. Όταν, δηλαδή, θα έρθει μετά από το καλοκαίρι, έχουν ήδη αρχίσει να ολοκληρώνονται οι υλοτομίες και, επομένως, είναι ελάχιστες οι επιλογές που έχουμε για να δεσμεύσουμε τα ξύλα. Επίσης, η χρηματοδότηση δεν είναι ποτέ αρκετή για να καλυφθούν σε ικανοποιητικό βαθμό οι ανάγκες των δικαιούχων και φτάνουμε στο σημείο να αναλογούν σε κάθε οικογένεια από 4-5 χωρικά κ.μ., δηλαδή περίπου 2-2,5 τόνοι», σημειώνει η Δρ Ουρούζη.
Λέει, επίσης, χαρακτηριστικά, πως κάπως έτσι αρχίζει μια προστριβή μεταξύ κατοίκων και υπηρεσιών, διότι στο πρόσωπο των υπαλλήλων και της Υπηρεσίας γενικότερα οι κάτοικοι των παραδασόβιων πληθυσμών βλέπουν αυτόν που θέλει ή δεν θέλει να τους δώσει ξύλα.
«Θέλω να επισημάνω ότι φέτος με χρηματοδότηση μόλις 50.000 ευρώ έχουν δοθεί ποσότητες καυσόξυλων ατομικών αναγκών πολύ μεγαλύτερες. Ο λόγος είναι ότι ‘‘εκμεταλλευτήκαμε’’ έργο που εκτελείται και αφορά την υλοτομία και την κλάδευση δέντρων που είναι ακριβώς δίπλα στους δασικούς δρόμους για τη βελτίωση της κατάστασής τους. Προκειμένου, λοιπόν, να περάσουν γκρέιντερ και μηχανήματα, θα πρέπει να απομακρυνθούν δέντρα και κλαδιά, τα οποία εμποδίζουν αυτές τις εργασίες. Συνεπώς, την ξυλεία που παράχθηκε από αυτούς τους καθαρισμούς την εκμεταλλευτήκαμε και τη διαθέσαμε σε ατομικές ανάγκες των κατοίκων», σημειώνει η προϊσταμένη Διαχείρισης Δασών του Δασαρχείου Κιλκίς.
Για τη φετινή χρονιά, παρατηρείται μικρή μείωση της παραγόμενης ξυλείας που οφείλεται στις καιρικές συνθήκες, με πολλές βροχές σε καιρό που οι δασεργάτες δεν θα ήταν απασχολημένοι σε γεωργικές εργασίες και θα εργάζονταν αποκλειστικά για τις υλοτομίες και την παραγωγή ξυλείας
Αύξηση δασεργατών, μείωση καυσόξυλων
Σύμφωνα με τις διαχειριστικές μελέτες δασικών συμπλεγμάτων των δασαρχείων Κιλκίς και Γουμένισσας, τα διαχειριζόμενα δάση καλύπτουν το 24,35% της έκτασης του νομού. Το Δασαρχείο Κιλκίς διαχειρίζεται εκτάσεις 190.000 εκταρίων, εκ των οποίων τα δάση αφορούν περίπου 60.000 εκτάρια.
Όπως τονίζει η Δρ Ουρούζη, τα δάση τα διαχειρίζονται με αειφορικό τρόπο, ώστε οι καρπώσεις να είναι ιδανικές για το παρόν και να συνεχίζουν με τον ίδιο τρόπο και στο διηνεκές. «Αυτά, λοιπόν, τα δάση μας παράγουν ξυλεία. Τα τελευταία 14 χρόνια, ξεκινήσαμε με παραγωγή περίπου 8.700 κ.μ. και συνέχισε ανοδικά όλα τα επόμενα χρόνια.
Από το 2019, ξεκίνησε η υλοτομία μεγάλων εκτάσεων, λόγω των νεκρώσεων που προέκυψαν σε άτομα πεύκης που προέρχονταν από αναδασώσεις και είχαμε παραγωγή 54.052,81 κ.μ. Κατά το έτος 2020, βλέπουμε μία εκτίναξη της παραγωγής 69.523,52 κ.μ. και, στη συνέχεια, αυτή η παραγωγή φθίνει, χωρίς όμως να αλλάζει η ανοδική τάση», επισημαίνει η Δρ Ουρούζη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε η δασολόγος, το 2021 το σύνολο της παραγόμενης ξυλείας ήταν 44.248,10 κ.μ., το 2022 η συνολική παραγωγή έφτασε τα 33.583,05 κ.μ., εκ των οποίων τα 30.379,80 κ.μ. αφορούσαν καυσόξυλα, και το 2023 η συνολική παραγωγή έφτασε τα 28.027,46 κ.μ., εκ των οποίων 26.631,18 κ.μ. καυσόξυλα.
«Αυτή η αύξηση σε παραγόμενη ξυλεία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την αύξηση του αριθμού των δασεργατών που απασχολούνται στους ΔΑΣΕ της περιοχής από το 2010 μέχρι το 2023, όπου ο αριθμός σχεδόν τριπλασιάστηκε. Από τους 162 φτάσαμε στους 442 δασεργάτες», αναφέρει η Δρ Ουρούζη.
Μείωση της παραγόμενης ξυλείας
Επιπλέον, προσθέτει πως για τη φετινή χρονιά παρατηρείται μια μικρή μείωση της παραγόμενης ξυλείας. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στις καιρικές συνθήκες, διότι υπήρχαν πολλές βροχές σε καιρό που έτσι κι αλλιώς οι δασεργάτες δεν θα ήταν απασχολημένοι σε γεωργικές εργασίες και, επομένως, θα εργάζονταν αποκλειστικά για τις υλοτομίες και την παραγωγή ξυλείας. «Αυτό είχε ως επακόλουθο και πολλές αιτήσεις παράτασης του χρόνου υλοτομίας που έχουν υποβάλει οι ΔΑΣΕ, προκειμένου να ολοκληρώσουν τις υλοτομικές εργασίες μέσα στο 2024».
Για τον φετινό χρόνο, το 2024, μαζί με τις υποχρεώσεις που έχουν οι ΔΑΣΕ από το 2023, έχουν ήδη παραχωρηθεί για υλοτομία ακόμη 59 συστάδες. Για την ενίσχυση των ποσοτήτων σε καυσόξυλα για τις ατομικές ανάγκες των κατοίκων, το Δασαρχείο Κιλκίς επιτρέπει δύο φορές τον χρόνο, με Δασική Αστυνομική Διάταξη, την περισυλλογή ξερών και κατακείμενων δέντρων, καθώς και την υλοτομία γάβρων, πουρναριών και άλλων ειδών.
