Εκτός του συστήματος πιστοποίησης βρίσκονται σήμερα ορισμένα από τα ελληνικά προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης και Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΟΠ/ΠΓΕ), όπως αποκάλυψε ο πρόεδρος του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» και καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Σέρκος Χαρουτουνιάν.
Σύμφωνα με τον ίδιο, στο Μητρώο Πιστοποιημένων Επιχειρήσεων και δικαιούχων χρήσης ενδείξεων ΠΟΠ/ΠΓΕ του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» βρίσκονται συνολικά 1.285 επιχειρήσεις για 1.905 προϊόντα, οι οποίες, όμως, δεν ανταποκρίνονται στα 110 προϊόντα που έχει κατοχυρώσει μέχρι σήμερα η χώρα μας.
Όπως υπογράμμισε ο κ. Χαρουτουνιάν, ναι μεν μπήκαμε στη διαδικασία να κατοχυρώσουμε και να πιστοποιήσουμε ένα προϊόν, αλλά έκτοτε δεν έχουμε ασχοληθεί ποτέ με το ίδιο το προϊόν, ούτε υπάρχει επιχειρηματικό ενδιαφέρον για την αξιοποίηση και την προώθησή τους.
Έτσι, σήμερα υπάρχουν αρκετά μη διακινούμενα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ, για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί εδώ και αρκετά χρόνια αιτήσεις από επιχειρήσεις, παρά την έγγραφη ενημέρωση των ενδιαφερομένων τόσο από την αρμόδια διεύθυνση του ΥΠΑΑΤ, όσο και από τον ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», ή ακόμη δεν υπάρχει καμία πιστοποιημένη επιχείρηση για παραγωγή, συσκευασία και εμπορία ορισμένων προϊόντων.
Παραδείγματα
Στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας και στον τομέα των φρούτων/λαχανικών/ξηρών καρπών, παράδειγμα αποτελούν τα φασόλια γίγαντες ελέφαντες Κάτω Νευροκοπίου, φασόλια κοινά μεσόσπερμα Κάτω Νευροκοπίου, για τα οποία δεν έχουν κατατεθεί εδώ και 14 χρόνια αιτήσεις από επιχειρήσεις και μόλις πριν από λίγες ημέρες ενδιαφέρθηκε αγροτικός συνεταιρισμός από τη Δράμα για τη διακίνησή τους.
Στα ελαιόλαδα δεν έχει υποβληθεί ακόμη αίτηση, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίστηκε στις 14 Σεπτεμβρίου του 2015, για το ελαιόλαδο «Γαλανό Μεταγγιτσίου ΠΟΠ» της Χαλκιδικής. Τα παραπάνω ισχύουν και για το ΠΓΕ ελαιόλαδο Άγιος Ματθαίος Κέρκυρας και τα ΠΓΕ θρούμπα και μανταρίνια Χίου.
Επίσης, αν και κάποια από τα προϊόντα είχαν διακινηθεί παλαιότερα ως πιστοποιημένα, σήμερα δεν υπάρχει καμιά πιστοποιημένη επιχείρηση για παραγωγή συσκευασία και εμπορία των κερασιών «Τραγανά Ροδοχωρίου», αλλά και άλλων ελληνικών προϊόντων, όπως Κονσερβολιά Αταλάντης ΠΟΠ, Σταφίδα Ηλείας ΠΓΕ και Ακτινίδιο Σπερχειού ΠΟΠ. «Όλα αυτά τα προϊόντα τα πλήρωσε ο ελληνικός λαός και έγινε φασαρία για να γίνουν ΠΟΠ. Έκτοτε, δεν ασχολήθηκε κανείς και ουσιαστικά η τύχη τους είναι ξεχασμένη», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χαρουτουριάν.
Επισήμανε ακόμη ότι από το «καλάθι» αγροτικών προϊόντων κάθε περιφέρειας, όπως και της Κ. Μακεδονίας θα πρέπει να γίνει επιλογή σε αυτά που πραγματικά αξίζουν, ώστε να τα στηρίξουν για να πιστοποιηθούν.
Επανεξέταση του σήματος για τα μακεδονικά
Ο πρόεδρος του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα» αποκάλυψε ακόμη ότι πριν από τη Συμφωνία των Πρεσπών, έγιναν προσπάθειες από πλευράς του για τον εντοπισμό των μακεδονικών προϊόντων που θα μπορούσαν να πληγούν από τη συμφωνία και πώς θα προστατευθούν, χωρίς ωστόσο να υπάρξει, όπως είπε, κανένα ενδιαφέρον από πλευράς ιθυνόντων.
Παράλληλα, τόνισε πώς θα πρέπει το υπουργείο και ο ΕΛΓΟ να επανεξετάσουν το θέμα του σήματος για τα μακεδονικά προϊόντα (εάν θα το αναρτήσουν και θα το περιλάβουν ή θα το ξεχάσουν διά παντός, όπως είπε χαρακτηριστικά), καθώς τα σήματα που έχουν τη μεγαλύτερη σημασία και αναγνωρισιμότητα παγκοσμίως είναι αυτά της ΕΕ, ενώ τα ιδιωτικά σήματα που κατοχυρώνονται ετησίως από το Γραφείο Εναρμόνισης για την Εσωτερική Αγορά του Αλικάντε ανέρχονται σε 135.000. «Το κάναμε ως χώρα το 2015 για τα προϊόντα της Κρήτης. Ξοδέψαμε ένα μεγάλο ποσό και έκτοτε ξεχάστηκε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χαρουτουνιάν.
Σημείωσε ότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τρίτες χώρες για την κατοχύρωση προϊόντων, όπως και το γεγονός ότι το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών έχει «κατακλυστεί» από αιτήματα ξένων χωρών που ζητούν την επιστημονική συνδρομή του Πανεπιστημίου για την κατοχύρωση στοχευμένων προϊόντων τους ώστε να αποκτήσουν υπεραξία στις παγκόσμιες αγορές.
Μίλησε επίσης για τα δύο νέα προϊόντα, με ενδείξεις ποιότητας, που είναι της ορεινής παραγωγής και της νησιωτικής γεωργίας, το οποία όμως δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη και παρουσίασε, τέλος, ως παράδειγμα καλής πρακτικής ΠΟΠ προϊόντος τη φάβα Σαντορίνης.
Τα δυναμικά μακεδονικά ΠΟΠ/ΠΓΕ/ΕΠΙΠ
Υπενθυμίζεται ότι η χώρα μας έχει κατοχυρώσει συνολικά 110 ονομασίες ως ΠΟΠ και ΠΓΕ, εκ των οποίων οι 77 αφορούν προϊόντα ΠΟΠ και 33 ΠΓΕ αντιπροσωπεύοντας το 1,3% της αντίστοιχης αγοράς. Σε αναμονή βρίσκονται άλλα έξι αιτήματα, ενώ είμαστε η 5η χώρα σε αριθμό πιστοποιημένων παραδοσιακών προϊόντων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΛΓΟ-«Δήμητρα», στη Μακεδονία ο αριθμός των ΠΟΠ/ΠΓΕ προϊόντων ανέρχεται σε 22. Δυναμική παρουσία στην αγορά καταγράφει την τελευταία εξαετία η ΠΓΕ πατάτα Κ. Νευροκοπίου, ενώ το μήλο Καστοριάς και το ακτινίδιο Πιερίας εξάγονται σχεδόν στο σύνολό τους.
Αντίθετα, τα φασόλια Καστοριάς και Πρεσπών φαίνεται πως έχουν κατακτήσει το ελληνικό κοινό, ενώ ο κρόκος Κοζάνης αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά και φημισμένα ελληνικά ΠΟΠ προϊόντα, αυξάνοντας τις εξαγωγές του τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερη εμφάνιση και μεγάλο αριθμό εξαγωγών παρουσιάζουν, επίσης, οι πράσινες επιτραπέζιες ελιές Χαλκιδικής, ενώ μειούμενη δυναμική έχει το αγουρέλαιο ΠΟΠ της Χαλκιδικής.
Τα ροδάκινα Νάουσας είναι από τα προϊόντα ΠΟΠ που παρουσιάζουν πτώση την τελευταία διετία. Στα προϊόντα ζωικής προέλευσης υπάρχουν έξι τυριά που παράγονται συνολικά στη Μακεδονία, ενώ ο αριθμός των πιστοποιημένων επιχειρήσεων ανέρχεται σε 59. Ως τρόφιμο-πρωταθλητής αναδεικνύεται η φέτα σε σχέση με τη συνολική παραγωγή της χώρας και ακολουθούν η κεφαλογραβιέρα και το μανούρι.
