Μεγαλύτερη από εκείνη της περιόδου της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008-2009 θα είναι η υποχώρηση της διακίνησης εμπορευμάτων ως αποτέλεσμα των επιπτώσεων της πανδημίας του Covid-19, σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ).
Τα ποσοστά της μείωσης υπολογίζονται σε ένα μεγάλο εύρος, από 13% μέχρι 32%, και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι πρόκειται για μια πρωτόγνωρη κατάσταση που δεν επιτρέπει ακριβή εκτίμηση του αποτυπώματος που θα αφήσει στην παγκόσμια οικονομία. Την ίδια στιγμή, η προοπτική για ανάκαμψη το 2021 είναι ίδιο αβέβαιες και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη διάρκεια της πανδημίας και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών που εφαρμόζονται γύρω από αυτή.
Όπως επεσήμανε ο γενικός διευθυντής του οργανισμού, Roberto Azevedo, «η αναπόφευκτη υποχώρηση του παγκόσμιου εμπορίου που απορρέει από την εξάπλωση του ιού θα έχουν επώδυνες συνέπειες για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, πέρα από τον ανθρώπινο παράγοντα αυτής καθεαυτής της νόσου». Ο ίδιος συμπλήρωσε ότι προκειμένου να περιοριστούν οι απώλειες, προτεραιότητα πρέπει να είναι να τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία και να μειωθεί η οικονομική ζημία στους ανθρώπους, στις επιχειρήσεις και στις χώρες. Ακόμη, καθοριστική θα σταθεί η προσπάθεια να κρατηθούν οι αγορές ανοιχτές και προβλέψιμες, παράλληλα με την προώθηση πιο ευνοϊκού εργασιακού περιβάλλοντος. «Εάν οι χώρες δουλέψουν από κοινού, θα δούμε πιο γρήγορη ανάκαμψη από ό, τι εάν η καθεμιά δράσει μόνη της», κατέληξε.
Οι κυβερνήσεις, όπως και στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, παρεμβαίνουν με μέτρα νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής σε αντιστάθμισμα της υποχώρησης των οικονομικών και προκειμένου να παρέχουν προσωρινή στήριξη στα έσοδα των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Ωστόσο, προσθέτει ο οργανισμός ότι οι περιορισμοί στις μετακινήσεις και οι αναγκαίες αποστάσεις στις συναναστροφές που λαμβάνονται ως μέτρα για την επιβράδυνση της εξάπλωσης της νόσου σημαίνει ότι η διαθεσιμότητα εργατικού δυναμικού, οι μεταφορές και τα ταξίδια επηρεάζονται ευθέως στην προκειμένη περίπτωση, με τρόπο που δεν συνέβαινε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης.
Δύο τα σενάρια
Οι προβλέψεις του ΠΟΕ περιλαμβάνουν δύο σενάρια: ένα αισιόδοξο, με βάση το οποίο η ανάκαμψη θα είναι αρκετά ισχυρή ώστε το παγκόσμιο εμπόριο να επανέλθει στους προηγούμενους ρυθμούς του και ένα απαισιόδοξο με βάση το οποίο μόνο μερική ανάκαμψη θα σημειωθεί μέχρι το τέλος του 2021. Το ποιο από τα δύο είναι πιθανότερο να επαληθευτεί δεν είναι σαφές, καθώς, όπως υπογραμμίζεται, ακόμα και μια πολύ μεγάλη υποχώρηση στο εμπόριο το 2020, μπορεί να αντισταθμιστεί από μια εντυπωσιακή επιστροφή από το 2021 και έπειτα.
«Μια ισχυρή ανάκαμψη στο παγκόσμιο εμπόριο είναι πιο πιθανή εάν επιχειρήσεις και καταναλωτές αντιμετωπίσουν την πανδημία ως προσωρινό και μεμονωμένο “σοκ”», υπογραμμίζει ο ΠΟΕ, ενώ μια πιο παρατεταμένη διάρκεια της πανδημίας ή μεγαλύτερη αβεβαιότητα γύρω από την εξέλιξή της θα μπορούσε να οδηγήσει τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε περιορισμό των δαπανών τους, πράγμα το οποίο θα υπονομεύσει την ανάκαμψη.
Μεγάλη η υποχώρηση, αλλά και ταχεία ανάκαμψη σε εισαγωγές και εξαγωγές
Σε κάθε περίπτωση, είτε με το ένα σενάριο, είτε με το άλλο, οι περισσότερες περιοχές του πλανήτη θα αντιμετωπίσουν διψήφια ποσοστά μείωσης στις εξαγωγές και εισαγωγές το 2020.
Συνολικά, ο ΠΟΕ αναμένει ότι η μεγαλύτερη υποχώρηση στις εξαγωγές το 2020 θα καταγραφεί στη Β. Αμερική, κατά 17,1%-40,9%. Στην Νότια και Κεντρική Αμερική κατά 12,9%-31,3%, στην Ευρώπη κατά 12,2%-32,8% και στην Ασία κατά 13,5%-36,2%. Προβλέπει ότι η ανάκαμψη το 2021 θα είναι ταχεία, με τις εξαγωγές της Β. Αμερικής να επανέρχονται με ποσοστό 19,3%-23,7%, στην Νότια και Κεντρική Αμερική με 14,3%-18,6% στην Ευρώπη με 20,5%-22,7% και στην Ασία με24,9%-36,1%.
Όσον αφορά τις εισαγωγές, οι μειώσεις στη Β. Αμερική θα καταγράψουν μείωση κατά 14,5%-33,8% το 2020, στη Νότια και Κεντρική Αμερική κατά 22,2%-43,8%, στην Ευρώπη κατά 10,3%-28,9% και στην Ασία κατά 11,8%-31,5%. Η ανάκαμψη υπολογίζεται με ρυθμούς 27,3%-29,5%, 19,5%-23,2%, 19,9%-24,5% και 23,1%-25,1% αντίστοιχα για τις τέσσερις περιοχές του πλανήτη.
