Politico: Η Κομισιόν σε νυχτερινό παζάρι για το σχέδιο προϋπολογισμού της ΕΕ – Λιγότερα για γεωργία, περισσότερα για άμυνα

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πλησιάζει στην κατάρτιση πρότασης για έναν κεντρικό προϋπολογισμό ύψους 1,717 τρισ. ευρώ για την επταετία από το 2028 και μετά, καθώς οι διαπραγματεύσεις – σύμφωνα με το Politico -για το τελικό ποσό συνεχίστηκαν μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης.

Το συγκεκριμένο ποσό – που περιλαμβάνεται σε έγγραφο το οποίο είδε το Politico και για το οποίο γίνονται έντονες διαπραγματεύσεις μεταξύ ανώτερων αξιωματούχων της Επιτροπής στις Βρυξέλλες λίγες ώρες πριν την επίσημη ανακοίνωση – θα σηματοδοτούσε αύξηση της δημοσιονομικής ισχύος της ΕΕ σε σύγκριση με τον τελευταίο πολυετή προϋπολογισμό που ισχύει από το 2021.

Εάν η Επιτροπή, υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καταλήξει σε αυτό το ποσό τις επόμενες ώρες, αυτό θα συνεπαγόταν ότι οι συνολικές δαπάνες θα φτάσουν το 1,23% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος (GNI) των κρατών-μελών για την περίοδο 2028–2034, έναντι περίπου 1,1% που ισχύει την τρέχουσα περίοδο.

Το ποσό επιβεβαιώθηκε από τέσσερις Ευρωπαίους αξιωματούχους και διπλωμάτες, ωστόσο η ευαισθησία του θέματος είναι τέτοια που ακόμη και οι περισσότεροι από τους 27 επιτρόπους δεν είχαν δει το τελικό έγγραφο μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης. Το τελικό «πράσινο φως» αναμένεται να δοθεί στη συνεδρίαση της Τετάρτης. Η Κομισιόν αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο συνολικός προϋπολογισμός εκφράζεται σε τιμές του 2025 και συγκρίνεται με προϋπολογισμό 1,2 τρισ. ευρώ για την περίοδο 2021–2027 (σε τρέχουσες τιμές).

Οι διαπραγματεύσεις στο εσωτερικό της Επιτροπής συνεχίστηκαν μέχρι αργά το βράδυ και αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι τα νούμερα ενδέχεται ακόμα να αλλάξουν. Η φον ντερ Λάιεν θα παρουσιάσει την πρόταση αργότερα την Τετάρτη. Μια σημαντική αύξηση σε αυτό το στάδιο δεν θεωρείται ασυνήθιστη, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις αναμένεται να τη μειώσουν κατά τις διαπραγματεύσεις μέχρι την τελική έγκριση πριν από το τέλος του 2027.

Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού προέρχεται από τις συνεισφορές των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, ενώ μικρότερα έσοδα προκύπτουν από τελωνειακούς δασμούς και φόρους όπως αυτός στο πλαστικό.

Ωστόσο, αρκετές χώρες – μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, η ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ – έχουν ήδη εκφράσει ανησυχίες για την επέκταση του κοινοτικού ταμείου, τη στιγμή που οι ψηφοφόροι σε όλη την Ευρώπη στρέφονται όλο και περισσότερο προς λαϊκιστικά και αντιευρωπαϊκά κόμματα.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, γνωστός ως Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ), καλύπτει όλες τις δαπάνες της Ένωσης, από επιδοτήσεις στους αγρότες μέχρι αναπτυξιακή βοήθεια, πολιτιστικά έργα και υποδομές μεταφορών.

Λιγότερα για τη γεωργία, περισσότερα για άμυνα

Απέναντι σε αργή ανάπτυξη και αυξανόμενες ανάγκες χρηματοδότησης, η φον ντερ Λάιεν δήλωσε στους επιτρόπους νωρίτερα την Τρίτη ότι θα υπάρξουν περικοπές σε όλα τα προγράμματα.

Η βασική της πρόταση είναι να μετατοπιστεί η κατανομή των κονδυλίων από τις παραδοσιακές δαπάνες της ΕΕ – όπως η γεωργία και η περιφερειακή ανάπτυξη – προς νέες προτεραιότητες, όπως η άμυνα και η καινοτομία.

Η Τετάρτη θα σημάνει την έναρξη μιας διετίας δύσκολων διαπραγματεύσεων ανάμεσα στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ο προϋπολογισμός απαιτεί ομόφωνη έγκριση από τα 27 κράτη.

Η φον ντερ Λάιεν αναμένεται να αντιμετωπίσει δυσκολίες στην επίτευξη συμφωνίας. Εκτός από τη γερμανική επιφυλακτικότητα, και η Γαλλία – δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ – εμφανίζεται απρόθυμη να αυξήσει τις συνεισφορές της, λόγω του υψηλού δημοσιονομικού ελλείμματος και του αυξανόμενου χρέους της. Την Τρίτη, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε νέο εθνικό προϋπολογισμό με περικοπές ύψους 43,8 δισ. ευρώ, προκαλώντας πολιτική αστάθεια.

Η Κομισιόν προβλέπεται να κατανείμει:

• 946 δισ. ευρώ στο σκέλος «κοινωνικό μοντέλο και ποιότητα ζωής», το οποίο περιλαμβάνει την περιφερειακή πολιτική και την Κοινή Αγροτική Πολιτική – οι οποίες μέχρι τώρα απορροφούσαν τα 2/3 του προϋπολογισμού της ΕΕ. Εάν επιβεβαιωθούν τα στοιχεία, οι επιδοτήσεις σε αγρότες και στις φτωχότερες περιοχές της ΕΕ θα αντιστοιχούν σε σαφώς μικρότερο ποσοστό στο μέλλον.
• 522 δισ. ευρώ για «ανταγωνιστικότητα, ευημερία και ασφάλεια»
• 190 δισ. ευρώ για «Παγκόσμια Ευρώπη», που περιλαμβάνει αναπτυξιακή βοήθεια και στήριξη σε γειτονικές χώρες
• 107 δισ. ευρώ για «διοίκηση», δηλαδή τους μισθούς των υπαλλήλων της ΕΕ

Επιπλέον, δημιουργείται εκτός προϋπολογισμού ταμείο για την Ουκρανία, ύψους 88 δισ. ευρώ για την επταετία.

Παράλληλα, η Επιτροπή σχεδιάζει να προτείνει τρεις νέους φόρους, οι οποίοι θα στοχεύουν:

• τα ηλεκτρονικά απόβλητα
• τα καπνικά προϊόντα
• και τις εταιρείες εντός της ΕΕ με κύκλο εργασιών άνω των 50 εκατ. ευρώ

Οι νέοι αυτοί φόροι αποσκοπούν στην αποπληρωμή του κοινού χρέους της ΕΕ μετά την πανδημία. Οι αποπληρωμές υπολογίζεται ότι θα κοστίζουν 25–30 δισ. ευρώ ετησίως από το 2028 και μετά.