Τις προβλέψεις του για τη διεθνή παραγωγή και το εμπόριο νωπών φρούτων τo 2023/2024 εξέδωσε πρόσφατατο USDA, εστιάζοντας σε μήλα, αχλάδια, αλλά και επιτραπέζιο σταφύλι. Η επίδραση των καιρικών φαινομένων υπήρξε καθοριστική για αρκετά παραγωγικά κράτη, επηρεάζοντας τους διεθνείς όγκους, αλλά και τις ροές.
Δεν είναι λίγες οι χώρες όπου οι παραγωγοί βρίσκονται υπό πίεση, είτε μεμονωμένα είτε από συνδυασμό παραγόντων, όπως είναι τα αυξημένα κόστη, οι πιέσεις σε ενέργεια και νερό, αλλά και οι συνθήκες της αγοράς. Η διεθνής παραγωγική εικόνα και για τα τρία φρούτα στην κατηγορία των νωπών προβλέπεται αυξημένη, καθώς η Κίνα ανακτά τη δυναμική της, ενώ αντίθετα η ΕΕ βρίσκεται στη δίνη των μειώσεων, αφού ο καιρός επέδρασε και στις τρεις καλλιέργειες.
Σε όρους εμπορίου, και ειδικότερα στο επιτραπέζιο σταφύλι, καθοριστικές θα είναι, όπως φαίνεται, οι ποσότητες που θα διακινηθούν τελικά, καθώς η στάθμη του νερού στη διώρυγα του Παναμά έχει υποχωρήσει σε χαμηλά επίπεδα, αναγκάζοντας την Αρχή Διαχείρισης σε περιορισμούς ως προς τη διέλευση, αυξάνοντας κινδύνους, κόστη, αλλά και χρόνο.
Δεδομένου ότι από τον Δεκέμβρη έως τον Απρίλη και μέσω της Ανατολικής Ακτής διέρχεταιεπιτραπέζιοεπ ένα 75% των ποσοτήτων σταφυλιών που προορίζονται για την αμερικανική αγορά από τα κράτη της Λατινικής Αμερικής, το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο ως προς το εμπόριο του προϊόντος.
Η διεθνής παραγωγική εικόνα και για τα τρία φρούτα στην κατηγορία των νωπών προβλέπεται αυξημένη, καθώς η Κίνα ανακτά τη δυναμική της, ενώ αντίθετα η ΕΕ βρίσκεται στη δίνη των μειώσεων, αφού ο καιρός επέδρασε και στις τρεις καλλιέργειες
Μήλο
Κίνα, Νότια Αφρική και ΗΠΑ αντισταθμίζουν τις απώλειες σε ΕΕ και Τουρκία
Στους 83,1 εκατ. τόνους εκτιμάται η παγκόσμια παραγωγή μήλων το 2023/2024, ελαφρώς υψηλότερη από την περασμένη χρονιά, καθώς η ανάκαμψη σε Κίνα (45 εκατ. τόνοι, +500.000), Νότια Αφρική (1,2 εκατ. τόνοι, +80.000) και ΗΠΑ (4,4 εκατ., +56.000) αντισταθμίζει τις απώλειες σε ΕΕ (12,2 εκατ., -475.000) και Τουρκία (4.9 εκατ. τόνους, -118.000). Οι εξαγωγές υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν στους 6,1 εκατ. τόνους (+632.000 τόνους), κυρίως, λόγω των αυξημένων αποστολών από ΗΠΑ, Ιράν και Κίνα.
Παρόλο που οι μειώσεις εκτάσεων συνεχίζονται σε παραγωγικά κράτη, δεν είναι λίγες οι χώρες που καταγράφουν προσπάθειες εκσυγχρονισμού των μηλεώνων και της διαχείρισης πόρων, αλλά και τελικού προϊόντος, όπως αναφέρει το USDA.
Στις χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της μεγαλοπαραγωγού Πολωνίας, οι επιπτώσεις του καιρού ήταν εμφανείς στην καλλιέργεια, ξεκινώντας από τις χαμηλές θερμοκρασίες κατά την ανθοφορία που προκάλεσαν κακή επικονίαση. Γαλλία και Ισπανία φαίνεται να ανακάμπτουν και, παρά τις μειώσεις, η ποιότητα προβλέπεται καλή. Στους 1,1 εκατ. τόνους εκτιμώνται οι εξαγωγές, καθώς τα καλύτερης ποιότητας προϊόντα ενισχύουν τις αποστολές προς Ινδία και νοτιοαμερικανικές αγορές, ενώ σταθερές εκτιμώνται οι εισαγωγές στους 250.000 τόνους.
Για πρώτη φορά, από το 2014/2015, η Τουρκία καταγράφει φέτος μείωση ποσοτήτων λόγω των καιρικών συνθηκών που επικράτησαν, κάτι που θα επιφέρει και μικρή μείωση στις εξαγωγές. Στα μακροπρόθεσμα, η καλλιέργεια εξακολουθεί να εκσυγχρονίζεται με αποδοτικότερα συστήματα και ποικιλίες.
Η Κίνα εξακολουθεί να καταγράφει φθίνουσα πορεία των εκτάσεων, αφού η εθνική πολιτική ενθαρρύνει άλλες, εκτατικές κυρίως, καλλιέργειες, ωστόσο, οι καλλιεργητές εργάζονται στη βελτίωση της παραγωγής (πολύ πυκνές φυτεύσεις) στους υπάρχοντες μηλεώνες. Αυξημένες προβλέπονται και οι εξαγωγές στους 845.000 τόνους, με σημαντικότερη κατεύθυνση αυτήν προς τις αγορές της Ασίας.
Με την παραγωγή να ανακάμπτει, ειδικότερα στην πολιτεία της Ουάσιγκτον, αύξηση των εξαγωγών στους 820.000 τόνους προβλέπουν οι ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της κυρίαρχης αγοράς του Μεξικού, ενώ και προς την Ινδία αναμένεται αύξηση ποσοτήτων μετά την άρση των δασμών. Σε ιστορικά επίπεδα, αναμένεται να συνεχίσουν οι εισαγωγές, λόγω μεγαλύτερων αποστολών από προμηθευτές του Νότιου Ημισφαιρίου.
Ευνοϊκός καιρός και σταθερές εκτάσεις κρατούν στα ίδια επίπεδα (2,4 εκατ. τόνους) την παραγωγή της Ινδίας. Η ζήτηση για το προϊόν ενθαρρύνει τις εισαγωγές (στους 410.000 τόνους, +50.000) κυρίως από ΕΕ, Αφγανιστάν και Τουρκία, ενώ βελτιωμένοι όγκοι εκτιμώνται και από τις ΗΠΑ μετά την απελευθέρωση των δασμών εισαγωγής.
Ευνοϊκός καιρός, αλλά και νέες φυτεύσεις που μπαίνουν σε παραγωγή αυξάνουν τους όγκους στους 1,2 εκατ. τόνους για τη Νότια Αφρική, που βλέπει φέτος καλύτερη ποιότητα καρπών, αλλά και ελαφρά αύξηση των εκτάσεων, λόγω επενδύσεων των παραγωγών στη διαχείριση εισροών και στη διασφάλιση αξιόπιστων πηγών ενέργειας και νερού.
Μικρή μείωση προβλέπεται από την πλευρά της Χιλής (στους 907.000 τόνους η παραγωγή), λόγω των μειούμενων εκτάσεων, η οποία θα επιδράσει και στις εξαγωγές. Από την άλλη, σταθερή εκτιμάται η παραγωγή του Μεξικού, στους 810.000 τόνους, λόγω της ανοδικής πορείας στην πολιτεία Τσιουάουα.
Μερική ανάκαμψη προβλέπει η Νέα Ζηλανδία, με 463.000 τόνους φέτος, καθώς ακόμη συνέρχεται από τον κυκλώνα Γκάμπριελ, ο οποίος προκάλεσε απώλειες σε φυτικό κεφάλαιο σε σημαντικά κέντρα καλλιέργειας. Οι επενδύσεις συνεχίζονται σε τεχνολογίες για τη βελτίωση της εργασίας και τη διαχείριση της ποιότητας.
Αχλάδι
Χάνει εδάφη η καλλιέργεια, με τους παραγωγούς αλλού να εκσυγχρονίζονται κι αλλού να βρίσκονται υπό πίεση
Στους 25,2 εκατ. τόνους εκτιμάται η παγκόσμια παραγωγή αχλαδιών το 2023/2024, καθώς η Κίνα αντισταθμίζει κατά πολύ τις απώλειες της ΕΕ, λόγω των καιρικών συνθηκών. Οι καλύτερες επιδόσεις από πλευράς Κίνας, αλλά και Νότιας Αφρικής θα ανεβάσουν και τις εξαγωγές.
Για την ΕΕ, με 1,8 εκατ. τόνους, η χρονιά θυμίζει εκείνη της περιόδου 2021/2022 σε όρους όγκων, την αμέσως μικρότερη, δηλαδή, παραγωγή από την περίοδο 2005/2006. Πολλαπλά καιρικά φαινόμενα επέδρασαν στις παραγωγές, με την Ιταλία να καταγράφει απώλεια της τάξεως του 60%. Οι μειώσεις θα επιδράσουν και στο εμπόριο με λιγότερες εξαγωγές κατά 21.000 τόνους (στους 325.000), αλλά και αυξημένη ζήτηση που θα ενισχύσει τις εισαγωγές κατά 30.000 τόνους (στους 170.000).
Η ανάκαμψη από τους περσινούς παγετούς για την Κίνα θα φέρει 600.000 τόνους περισσότερων αχλαδιών (στους 19,6 εκατ. τόνους). Και σε αυτό το φρούτο οι εκτάσεις περιορίζονται από την κυβερνητική πολιτική που ενισχύει άλλες καλλιέργειες, ωστόσο, οι παραγωγοί εξακολουθούν να εκσυγχρονίζουν τις πρακτικές με νέες τεχνολογίες, αλλά και νέες ποικιλίες που βελτιώνουν τους όγκους και την ποιότητα. Οι εξαγωγές εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 20%, στους 500.000 τόνους, λόγω ζήτησης σε Ινδονησία και Βιετνάμ.
Σταθερά στους 583.000 τόνους θα κινηθεί η παραγωγή των ΗΠΑ, παρά τις ιδιομορφίες που καταγράφονται στα παραγωγικά κέντρα. Οι εξαγωγές θα δουν μια άνοδο, με σταθερότητα προμηθειών και μεγαλύτερα φορτία προς τις αγορές του Μεξικού και του Καναδά, ενώ οι εισαγωγές προβλέπονται στο υψηλότερο επίπεδό τους από το 2014/2015, με προμηθευτές την Αργεντινή, την Κίνα και σε μικρότερο βαθμό τη Νότια Κορέα.
Η Αργεντινή εκτιμά δεύτερη συνεχή ανοδική χρονιά, στους 625.000 τόνους, με ελαφρά άνοδο και στις εξαγωγές, καθώς περισσότερα φορτία προβλέπονται για τις αγορές του Βόρειου Ημισφαιρίου. Η βιομηχανία συνεχίζει να εδραιώνεται, όμως οι καλλιεργητές δέχονται πιέσεις από παραγωγικά κόστη, αστικοποίηση και γήρανση των εργατών. Αντίθετα, συνέχιση της μείωσης προβλέπει η Χιλή, που εκτιμά 202.000 τόνους, λόγω του περιορισμού των εκτάσεων.
Για τη Νότια Αφρική, όπου η καλλιέργεια συνεχίζει ανοδικά, με βραδύτερο ρυθμό, η παραγωγή προβλέπεται ελαφρώς αυξημένη, στους 500.000 τόνους. Βέβαια, σειρά παραγόντων, όπως κόστη εισροών και μεταφορικά, περιορίζουν την κερδοφορία και αποτρέπουν νέες φυτεύσεις, αν εξεταστούν συνδυαστικά με την αβεβαιότητα γύρω από τη βιομηχανία της κονσέρβας. Μεγαλύτερες ποσότητες και ζήτηση από την ΕΕ αναμένεται, από την άλλη, να ενισχύσουν τις εξαγωγές.
Επιτραπέζιο σταφύλι
Σημαντικές απώλειες για την Ευρώπη, την ώρα που η Κίνα ανακάμπτει
Αυξημένη κατά 490.000 τόνους, στους 28,4 εκατ. τόνους, προβλέπεται η παραγωγή επιτραπέζιου σταφυλιού το 2023/2024, κυρίως λόγω της ανάκαμψης που καταγράφει η Κίνα (+750.000 τόνους στους 13,5 εκατ.). Τα φορτία, τόσο από Κίνα όσο και από Χιλή, αντισταθμίζουν τις μικρότερες ποσότητες από Τουρκία και ΗΠΑ, φέρνοντας τις εξαγωγές, στο επίπεδο σχεδόν της προηγούμενης χρονιάς, στους 3,7 εκατ. τόνους.
Οι έντονες βροχοπτώσεις κατά τους μήνες Μάιο και Ιούνιο –όπως και στην Ελλάδα– οδηγούν σε μείωση ποσοτήτων στην κορυφαία παραγωγό Ιταλία, επιδρώντας στην ευρωπαϊκή παραγωγή, η οποία εκτιμάται μειωμένη στους 1,3 εκατ. τόνους (κατά 248.000 τόνους). Ωστόσο, οι υψηλές θερμοκρασίες του Ιουλίου εκτιμάται ότι συνέβαλαν σε εξαιρετική ποιότητα.
Το ενδοκοινοτικό εμπόριο ενθαρρύνεται από τα διαρκή υψηλά φορτία και τα κόστη μεταφοράς, ασκώντας πίεση με μικρότερες ποσότητες (στους 150.000 τόνους) στις εξαγωγές. Αυξημένες, στους 630.000 τόνους, αναμένονται οι εισαγωγές, καθώς οι μειωμένες εκροές ενισχύουν τη ζήτηση.
Επενδύσεις σε φυτοπροστασία, πολλαπλασιαστικό υλικό, καλλιέργεια και τεχνολογίες αποθήκευσης ενισχύουν την ποιότητα, επεκτείνουν την περίοδο εμπορίας και επιτρέπουν την παραγωγή σε όλες τις επαρχίες της Κίνας. Η χώρα προβλέπει άνοδο των εξαγωγών κατά 23%, με περισσότερα φορτία προς ασιατικές αγορές, ειδικά στην Ινδονησία και στο Βιετνάμ.
Αντίστροφα, την καθοδική τους πορεία για πέμπτη συνεχή χρονιά συνεχίζουν οι εισαγωγές, αφού η εγχώρια παραγωγή καλύπτει μεγαλύτερο μέρος της ζήτησης.
Με ελαφρά βελτίωση, στους 3 εκατ. τόνους, εκτιμάται ότι θα κινηθεί η παραγωγή της Ινδίας, η οποία θα ανεβάσει ελαφρώς και τις εξαγωγές, κυρίως προς την ΕΕ.
Πτώση κατά 320.000 τόνους αναφέρει η Τουρκία, λόγω προβλημάτων στην περιοχή του Αιγαίου, με την παραγωγή να εκτιμάται στους 1,9 εκατ. τόνους και τις εξαγωγές στους 180.000, με υποχώρηση κατά 47.000 τόνους.
Τους 878.000 τόνους αναμένουν οι ΗΠΑ, με ελαφρά αύξηση, ωστόσο, η εικόνα θα είναι πιο αξιόπιστη τον ερχόμενο Μάιο, αφού στις προβλέψεις που προηγήθηκαν δεν συμπεριλαμβάνονται οι ζημιές του τυφώνα Hilary.
Η Χιλή ανακάμπτει στους 745.000 τόνους, αφού οι ευνοϊκές συνθήκες αντισταθμίζουν τις λιγότερες εκτάσεις. Αυτό θα ενισχύσει τις εξαγωγές, ιδιαίτερα προς τις ΗΠΑ, αγορά που αντιπροσωπεύει το ήμισυ σχεδόν των εξαγόμενων ποσοτήτων. Η συνεχής ζήτηση από το Βόρειο Ημισφαίριο θα διατηρήσει αμετάβλητες τις εξαγωγές του Περού, τους 595.000 τόνους, δεδομένης της σταθερής παραγωγής που προβλέπει και φέτος. Αν επαληθευτεί η εικόνα, η χώρα θα παραμείνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας παγκοσμίως.
Η Νότια Αφρική ανακάμπτει παραγωγικά από πέρυσι, συμπαρασύροντας ανοδικά και τις εξαγωγές, ωστόσο, το αξιοσημείωτο για το επιτραπέζιο σταφύλι στη χώρα είναι η ανανέωση των αμπελώνων ιδιαίτερα με άσπερμες ποικιλίες. Πάνω από τους μισούς αμπελώνες είναι εννέα ετών και κάτω, ενώ το 15% είναι λιγότερο από δύο ετών, με ποσοστό άνω του 90% να καταλαμβάνουν πλέον τα άσπερμα σταφύλια.
Τέλος, πλήρη ανάκαμψη στα προ πανδημίας επίπεδα προβλέπεται για την Αυστραλία, η οποία αναμένει άνοδο και στις εξαγωγές, με κύρια κατεύθυνση τις αγορές της Ασίας.
