Ανοιχτή διαβούλευση για τη βελτίωση της λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας ανακοίνωσε η Κομισιόν. Η πρόσκληση απευθύνεται σε πολίτες και οργανώσεις, με το παράθυρο υποβολής προτάσεων να κλείνει στις 22 Αυγούστου.
Η έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης σηματοδοτήθηκε από τη δημοσίευση της σχετικής Εκτίμησης Επιπτώσεων, η οποία έχει ως στόχο να ενημερώσει σχετικά με τα υπάρχοντα ζητήματα και το έργο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην κατεύθυνση της βελτίωσης των συνθηκών που επικρατούν στην αγορά του αγροδιατροφικού τομέα. Έτσι, έχοντας μια πιο σαφή εικόνα, οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να καταθέσουν τα σχόλιά τους σε σχέση με την προβλεπόμενη πρωτοβουλία.
Τα κυριότερα προβλήματα
Τα ζητήματα που αναγνωρίζονται ως τα σημαντικότερα στο έγγραφο της Εκτίμησης Επιπτώσεων, στα οποία οι ενδιαφερόμενοι καλούνται να καταθέσουν τις προτάσεις τους, είναι τα εξής:
- Αθέμιτες Εμπορικές Πρακτικές (UTP)
- Δημιουργία κανονιστικού πλαισίου για την προώθηση της συνεργασίας των παραγωγών
- Διαφάνεια αγοράς
Τα τρία αυτά θέματα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με τη λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας, όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα διατροφής και τη διαπραγματευτική θέση των φορέων εκμετάλλευσης στην αλυσίδα.
Η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ιδιαίτερα επιρρεπής στις πρακτικές που αποκλίνουν από τη θεμιτή εμπορική συμπεριφορά. Οι μικρές επιχειρήσεις στην αλυσίδα, και μαζί τους οι αγρότες, συνήθως έχουν μικρή διαπραγματευτική ισχύ και είναι πιθανότερο να πέσουν θύματα αθέμιτων εμπορικών πρακτικών. Στην ΕΕ, υπάρχει νομοθεσία που αφορά τις πρακτικές αυτές σε σχέση με τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και καταναλωτών, η οποία όμως δεν καλύπτει τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων. Εκεί, οι κανόνες που τις διέπουν περιορίζονται επί του παρόντος στη δυνατότητα των κρατών-μελών να θεσπίσουν την υποχρέωση γραπτής σύμβασης μεταξύ παραγωγών και μεταποιητών και να καλύπτουν το απαιτούμενο περιεχόμενο αυτών των συμβάσεων και των κανόνων προθεσμίας πληρωμής, στις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων.
Όπως αποφαίνεται η έκθεση της Κομισιόν, το επίπεδο διαφάνειας της αγοράς κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι ανομοιογενές. Για παράδειγμα, μολονότι η διαφάνεια στις τιμές είναι υψηλή όσον αφορά την τιμή παραγωγού, πολύ λιγότερες πληροφορίες βγαίνουν στην επιφάνεια σχετικά με τις τιμές στα επόμενα στάδια της αλυσίδας, ιδίως όσον αφορά τη μεσαία βαθμίδα (μεταποίηση προϊόντων). Αυτό δημιουργεί ασυμμετρίες πληροφόρησης, που συμβάλλουν στην αδύναμη θέση των παραγωγών στην αλυσίδα και, συνεπώς, στην περιορισμένη ικανότητά τους να πάρουν καλά τεκμηριωμένες αποφάσεις όσον αφορά την παραγωγή και εμπορία προϊόντων.
Όσον αφορά το ζήτημα της συνεργασίας μεταξύ των παραγωγών, η ΕΕ ενθαρρύνει τους αγρότες προς αυτή την κατεύθυνση, παρέχοντας έτσι ένα αντίβαρο στη συχνά υψηλή συγκέντρωση που παρατηρείται, όσον αφορά τους εταίρους τους, σε µεταγενέστερα στάδια παραγωγής, τόσο στις εισροές όσο και στις εκροές του αγροτικού τομέα. Η Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνωρίζει στη συνεργασία μεταξύ των αγροτών το ειδικό καθεστώς που διέπει τον πρωτογενή τομέα, σχετικά με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού. Σε αυτό το πλαίσιο, θα μπορούσε να εφαρμοστεί η παράταση της ισχύος μιας διάταξης στον ενιαίο κανονισμό ΚΟΑ, που ισχύει στον τομέα της ζάχαρης, επιτρέποντας εθελοντικές συμφωνίες επιμερισμού της αξίας που διαπραγματεύονται οι Ομάδες Παραγωγών, καθώς ενδέχεται να τις βοηθήσει να καταστούν πιο βιώσιμες στις αγορές.
Αφότου υποβληθούν, τα σχόλια των ενδιαφερομένων θα δημοσιευθούν άμεσα στον διαδικτυακό ιστότοπο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις θα συμβάλουν στην περαιτέρω προετοιμασία της πρωτοβουλίας.
