Πτώση παρουσίασε η παραγωγή φράουλας στην ΕΕ
Δυσμενείς καιρικές συνθήκες αντιμετώπισε το 2024 η καλλιέργεια φράουλας σε ορισμένες χώρες της ΕΕ, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της παραγωγής σε 1,15 εκατ. τόνους, μέγεθος αισθητά μειωμένο ως προς το προηγούμενο έτος (-5,2%). Η μείωση ήταν σημαντική στην Ελλάδα, την Πολωνία και τη Γερμανία, ενώ κάμψη σημειώθηκε και στην Ισπανία (-1,8%), η οποία εξακολουθεί να ηγείται της παραγωγής του προϊόντος στην ΕΕ με όγκο 323 χιλ. τόνων. Στο εξωτερικό εμπόριο, οι εξαγωγές νωπής φράουλας της ΕΕ προς τρίτες χώρες περιορίστηκαν το 2024 σε 83 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας μείωση ως προς το προηγούμενο έτος (-3,2%), αλλά με σημαντική άνοδο της αξίας που ανήλθε σε 375 εκατ. ευρώ (+19%) λόγω της ανόδου της μέσης τιμής εξαγωγής σε 4,51 ευρώ/κιλό (+15%).
Το Ην. Βασίλειο αποτέλεσε εκ νέου τον κυριότερο προορισμό, καλύπτοντας το 2024 το μεγαλύτερο μέρος του όγκου και της αξίας (51% και 58% αντίστοιχα), με μέση τιμή εξαγωγής (5,15 ευρώ/κιλό) αισθητά υψηλότερη του μέσου όρου και ακολούθησαν με μικρότερες ποσότητες πέντε κατά σειρά χώρες (Ελβετία, Λευκορωσία, Νορβηγία, Σερβία, Ουκρανία).
Οι εισαγωγές παρέμειναν περιορισμένες και σημαντικά μειωμένες το 2024 (20 χιλ. τόνοι, αξίας 78 εκατ. ευρώ), με κυριότερους προμηθευτές το Μαρόκο και την Αίγυπτο, που κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος του όγκου (67%). Πτώση, εξάλλου, σημειώθηκε στην κατανάλωση του προϊόντος, που περιορίστηκε το 2024 σε 1,09 εκατ. τόνους (-5,6%), κυρίως εξαιτίας της σημαντικής ανόδου των τιμών.
Έντονη η μείωση στην εγχώρια παραγωγή
Η εγχώρια παραγωγή νωπής φράουλας, μετά τη σημαντική άνοδό της το 2023, αναμένεται να περιοριστεί το 2024 σε 91,56 χιλ. τόνους, παρουσιάζοντας σημαντική μείωση (-15%), κυρίως εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που επικράτησαν στις δύο κυριότερες παραγωγικές περιοχές της χώρας (Ηλεία, Αχαΐα), που ωστόσο εξακολουθούν να καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας παραγωγής (98% το 2024).
Η εξέλιξη αυτή συνέβαλε στη μείωση των εξαγωγών του προϊόντος, ο όγκος των οποίων περιορίστηκε το 2024 σε περίπου 80 χιλ. τόνους (-4%), αλλά με σημαντική άνοδο της αξίας, που ανήλθε σε 168,7 εκατ. ευρώ (+10%) λόγω της αύξησης της εγχώριας μέσης τιμής εξαγωγής σε 2,11 ευρώ/κιλό (+15%). Σημειώνεται, επίσης, η έντονη μείωση της κατανάλωσης του προϊόντος στην εγχώρια αγορά (-51%) ως συνέπεια της σημαντικής ανόδου των τιμών.
Η Γερμανία αποτέλεσε εκ νέου την κυριότερη χώρα προορισμού των ελληνικών εξαγωγών νωπής φράουλας, καλύπτοντας το 2024 σημαντικό μέρος του όγκου και της αξίας (29% και 12% αντίστοιχα), αλλά με αισθητά μειωμένη μέση τιμή εξαγωγής (0,85 ευρώ/κιλό) σε σύγκριση με τον μέσο όρο της χώρας. Ακολούθησαν με μικρότερες ποσότητες ορισμένες χώρες (Εσθονία, Ρουμανία, Πολωνία), ενώ από άποψη υψηλότερης εξαγωγικής τιμής καλύτερη ήταν η αγορά της Ουγγαρίας.
Γενικότερα, πάντως, η εξαγωγική επίδοση της Ελλάδας στο συγκεκριμένο προϊόν παραμένει σημαντική, καθώς η χώρα, το 2024, εξακολουθεί –μετά την Ισπανία– να κατέχει τη 2η θέση σε όρους όγκου μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Ωστόσο, σε όρους αξίας, οι ελληνικές εξαγωγές φράουλας υστερούν έναντι των ανταγωνιστών τους, καταλαμβάνοντας το 2024 την 4η θέση μεταξύ των κυριότερων εξαγωγικών χωρών της ΕΕ, κυρίως εξαιτίας της χαμηλής τιμής εξαγωγής. Σημειώνεται ότι στις εξαγωγές του προϊόντος, εντός και εκτός ΕΕ, πρωταγωνιστεί η Ισπανία (255 χιλ. τόνοι, αξίας 789 χιλ. ευρώ το 2024), καλύπτοντας το μεγαλύτερο μέρος του όγκου και της αξίας (53% και 46,7% αντίστοιχα), με μέση τιμή εξαγωγής σημαντικά υψηλότερη (3,09 ευρώ/κιλό) της αντίστοιχης στην Ελλάδα (2,11 ευρώ/κιλό).
Επίσης, πολύ υψηλότερες ήταν οι τιμές εξαγωγής του προϊόντος στην Ολλανδία και το Βέλγιο (5,90 και 5,64 ευρώ/κιλό αντίστοιχα), αλλά και σε ορισμένες άλλες χώρες, όπως στη Γαλλία και την Ιταλία (4,68 και 4,47 ευρώ/κιλό), ενώ σημαντικά υψηλότερος ήταν και ο μέσος όρος στην ΕΕ (3,50 ευρώ/κιλό). Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η Πολωνία, στην οποία η μέση τιμή εξαγωγής ήταν χαμηλότερη της εγχώριας (1,70 ευρώ/κιλό).
Πέραν αυτών όμως, μειονέκτημα της εγχώριας εξαγωγικής δραστηριότητας εξακολουθούν να αποτελούν οι μηδαμινές εξαγωγές του προϊόντος σε ορισμένες τρίτες χώρες, όπως στην περίπτωση του Ην. Βασιλείου, που ωστόσο αποτελεί την κυριότερη χώρα προορισμού των εξαγωγών της ΕΕ, με πολύ υψηλή μέση τιμή εξαγωγής (5,15 ευρώ/κιλό το 2024).
Πρόκειται, συνεπώς, για την κρισιμότερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η εγχώρια εξαγωγική δραστηριότητα στο προϊόν, η οποία επιβάλλει, μεταξύ άλλων, τη βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας σε όρους πιστοποίησης, τυποποίησης και συσκευασίας των προϊόντων, σε συνδυασμό με την υλοποίηση προγράμματος προβολής και προώθησης της φράουλας από τις οργανώσεις παραγωγών του τομέα, με σκοπό την ενίσχυση της διείσδυσης σε αγορές ορισμένων τρίτων χωρών που προσφέρουν υψηλότερες τιμές.
Σημαντική η άνοδος της αξίας των ελληνικών εξαγωγών το 2025
Η ζήτηση νωπής φράουλας στην ευρωπαϊκή αγορά παρέμεινε ισχυρή στη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου, ωθούμενη και από την περιορισμένη προσφορά ορισμένων παραγωγικών χωρών. Οι εξελίξεις αυτές συνέβαλαν στη σημαντική άνοδο των ελληνικών εξαγωγών, η αξία των οποίων στο πρώτο τετράμηνο του 2025 υπερέβη το επίπεδο των 172 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας σημαντική άνοδο ως προς το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους (+29%). Η άνοδος αυτή προήλθε, κυρίως, από την αύξηση της μέσης τιμής εξαγωγής, που ανήλθε σε 2,66 ευρώ/κιλό (+22%) και σε μικρότερο βαθμό από την άνοδο του όγκου των εξαγωγών (+5,5%).
