RiceID & OliveID: Δύο ευρωπαϊκά έργα για την ταυτότητα της ελιάς Χαλκιδικής και του ρυζιού της Χαλάστρας

Δύο ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες που έρχονται να ενισχύσουν την αναγνωρισιμότητα του ρυζιού και της πράσινης ελιάς, δίνοντας έμφαση στην προέλευση, τη βιωσιμότητα και την αυθεντικότητα, αποτελούν το RiceID και το OliveID. Με στόχο την ανάδειξη της ποιότητας, της ταυτότητας και της προστιθέμενης αξίας των ελληνικών αγροτικών προϊόντων, τα συγκεκριμένα έργα έρχονται να στηρίξουν τον πρωτογενή τομέα, προβάλλοντας το ρύζι και τις πράσινες ελιές ως προϊόντα με ιστορία, διατροφική αξία και εξαγωγική δυναμική.

Οι ορυζοκαλλιέργειες της Κεντρικής Μακεδονίας, όπως και οι ελαιώνες της Χαλκιδικής, αποτέλεσαν τα ζωντανά παραδείγματα της τεχνογνωσίας στην παραγωγή. Ειδικότερα, το OliveID είναι ένα έργο που επικεντρώνεται στην ταυτοποίηση και στην πιστοποίηση της αυθεντικότητας των πράσινων επιτραπέζιων ελιών Χαλκιδικής, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του προϊόντος, εξασφαλίζοντας την είσοδό του σε απαιτητικές διεθνείς αγορές που δίνουν έμφαση στην ποιότητα, την προέλευση και την ασφάλεια τροφίμων.

Αντίστοιχα, το RiceID αφορά την ανάπτυξη μεθόδων ταυτοποίησης και ιχνηλασιμότητας για το ελληνικό ρύζι, με σκοπό την προστασία του από απομιμήσεις και την ενίσχυση της διαφάνειας στην εφοδιαστική αλυσίδα. Στο έργο συμμετείχαν παραγωγοί και ομάδες παραγωγών (ΟΠ Μακεδονικό Ρύζι ΙΚΕ), συνεταιρισμοί (ΑΣ Πολυγύρου «Η Ένωση»), ερευνητικοί φορείς (Εργαστήριο Φυτικής Παραγωγής Πανεπιστημίου Πατρών και Εργαστήριο Αναλύσεων Qlab), αλλά και εταιρείες του αγροδιατροφικού τομέα.

Ισοτοπικό αποτύπωμα

Για τη διακρίβωση και την πιστοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης των ποιοτικών επιτραπέζιων ελιών που καλλιεργούνται στην περιοχή του Πολυγύρου Χαλκιδικής, όπως και για τη διακρίβωση και την πιστοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης του υψηλής ποιότητας ρυζιού που καλλιεργείται στην περιοχή της Χαλάστρας Θεσσαλονίκης, χρησιμοποιήθηκε η μεθοδολογία προσδιορισμού του λόγου σταθερών ισοτόπων και ειδικές αναλυτικές τεχνικές.

Παρουσιάζοντας τις πτυχές των δύο έργων, στο περιθώριο της ειδικής εκδήλωσης των φορέων μεταφοράς τεχνογνωσίας Ergoplanning και Qlab, ο καθηγητής Γεωπονίας στο Πανεπιστήμιο Πατρών και μέλος της Επιχειρησιακής Ομάδας του έργου, Άγγελος Πατάκας, εξήγησε πως και στα δύο έργα, για το ρύζι της περιοχής της Χαλάστρας και τις πράσινες ελιές Χαλκιδικής, εφαρμόστηκε σύγχρονη τεχνολογία, η οποία είναι ευρέως γνωστή στο εξωτερικό, αλλά δεν έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα. «Αυτό μας βοήθησε να δημιουργήσουμε το “ισοτοπικό αποτύπωμα” των δύο καλλιεργειών, που αποτελεί το πρώτο βήμα για να προχωρήσουμε στην πιστοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης και της αυθεντικότητας των συγκεκριμένων προϊόντων, τα οποία είναι πολύ σημαντικά γιατί αφενός μεν συνδέονται με την ασφάλεια των προϊόντων και αφετέρου με την εξωστρέφεια και την ανταγωνιστικότητα της αγροτικής παραγωγής», σημείωσε ο κ. Πατάκας.

Επισήμανε, ακόμη, ότι τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αυξημένα συμβάντα νοθείας αγροτικών προϊόντων, τα οποία εμφανίζονται είτε ως ανάμειξη των προϊόντων με υποδεέστερης ποιότητας, είτε σε λανθασμένη ή ελλιπή αναφορά γεωγραφικής προέλευσης. Για αυτό και απαιτείται η εμπλοκή αυτών των νέων τεχνολογιών στην παραγωγική διαδικασία, ώστε να προσφέρουν αυτά που πρέπει στον πρωτογενή τομέα.

«Και οι παραγωγοί ζητούν την εμπλοκή αυτών των νέων τεχνολογιών, ιδιαίτερα αυτοί που παράγουν ποιοτικά προϊόντα, τα οποία είναι πιο ευάλωτα σε νοθεία και πρέπει να προστατευτούν. Υπάρχουν δύο τρόποι. Ο πρώτος είναι να κάνουμε ένα σκληρό νομοθετικό πλαίσιο – κι αυτό υπάρχει στα ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντα. Αυτό που λείπει είναι ότι πρέπει να αναπτύξουμε, παράλληλα, και τεχνολογικά εργαλεία που θα μας επιτρέπουν να διακριβώσουμε τη γεωγραφική προέλευση και την αυθεντικότητα. Κι αυτό κάναμε», κατέληξε ο κ. Πατάκας.