Στο παραπέντε της κάλπης ανοίγουν οι Πύλες του ΟΣΔΕ 2023, με ανώτατη πηγή του ΟΠΕΚΕΠΕ να διαβεβαιώνει, μιλώντας στην «ΥΧ», ότι η διαδικασία αναμενόταν να ενεργοποιηθεί το αργότερο έως την Πέμπτη 18 Μαΐου 2023. Εξάλλου την Παρασκευή 12 Μαΐου, λήγει η προθεσμία υποβολής δικαιολογητικών στην εφαρμογή kyd.opekepe.gr από τα ΚΥΔ που θέλουν να διατηρήσουν την πιστοποίησή τους, για το έτος αιτήσεων 2023.
Οι καλά γνωρίζοντες μιλούν για διαδικασία που θα τρέξει με «μπαλώματα», καθώς η εφαρμογή ακόμα υπολειτουργεί. Από την πλευρά τους τα ΚΥΔ δεν κρύβουν την απογοήτευσή τους, έναν χρόνο μετά την «τραγελαφική» διαδικασία υποβολής της ΕΑΕ 2022.
Όπως λένε, η επανάληψη αυτής της οδυνηρής διαδικασίας που κόστισε χρήματα σε πολλούς παραγωγούς, φαίνεται να είναι σχεδόν βέβαιη και φέτος. Οι ίδιοι εξαπολύουν πυρά κατά της ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ για το περιεχόμενο των εφαρμοστικών αποφάσεων, χαρακτηρίζοντάς τες «ανεπαρκείς».
Ακέφαλο το ΥΠΑΑΤ
Εξάλλου, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντάς, έχει αφήσει ήδη από το Πάσχα ακέφαλο ένα ολόκληρο υπουργείο και πάνω από 600.000 παραγωγούς να περιμένουν να μάθουν τι θα γίνει με τις ενισχύσεις τους. Εδώ και εβδομάδες, στην Πλατεία Βάθη όλα λειτουργούν στον αυτόματο πιλότο, απουσιάζει κάθε μορφή πολιτικού ενδιαφέροντος, πόσω μάλλον πολιτικού σχεδιασμού, και είναι σαφές ότι τα κρίσιμα ζητήματα μετατίθενται στην πλάτη της επόμενης ηγεσίας του ΥΠΑΑΤ – όποια και όποτε αυτή οριστεί. Όσο για τα τρέχοντα θέματα υψίστης σημασίας που καθορίζουν το μέλλον του αγροδιατροφικού τομέα έως το 2027; Αυτά έχουν ανατεθεί με υπουργική απόφαση στον πρόεδρο του ΟΠΕΚΕΠΕ, εν προκειμένω, στον Ευάγγελο Σημανδράκο, που καλείται να αποσαφηνίσει όσα δεν αποσαφήνισε μέχρι σήμερα η ηγεσία του υπουργείου για το Στρατηγικό Σχέδιο.
Ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, λοιπόν, έχει εξουσιοδοτηθεί να καθορίσει με εφαρμοστικές εγκυκλίους του τις λεπτομέρειες των διαδικασιών για την εφαρμογή των παρεμβάσεων των άμεσων ενισχύσεων του Στρατηγικού Σχεδίου, μεταξύ αυτών και των Οικολογικών Σχημάτων. Και αυτό είναι που προκαλεί εντύπωση. Θα προλάβουν στον ΟΠΕΚΕΠΕ να υπογράψουν μέχρι την ερχόμενη Πέμπτη όλες τις απαραίτητες εγκυκλίους για να ενεργοποιηθούν οι Πύλες του ΟΣΔΕ πριν από τις εκλογές, ή θα ανοίξουν με τη λογική «βλέποντας και κάνοντας»;
Την κατάσταση, πάντως, παρακολουθεί από την πρώτη στιγμή η «ΥΧ» που ουκ ολίγες φορές έχει επισημάνει τους κινδύνους που ελλοχεύουν όχι μόνο από την πρωτοφανή αδιαφορία που επιδεικνύει η σημερινή ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, αλλά και από τις κούφιες υποσχέσεις της. Εφαρμοστικές από τις αρχές Φεβρουαρίου; Διαχειριστικά Σχέδια Βόσκησης από τον Μάρτιο; Ή ΟΣΔΕ από τον Μάρτιο/Απρίλιο; Τακτική, την οποία αξιοποιούν διάφορα μέσα ειδικά τους τελευταίους μήνες, υφαίνοντας μία άνευ προηγουμένου σεναριολογία παροχών. Την ίδια ώρα, η βάση του αγροτικού κόσμου βράζει, καθώς τα προβλήματα έχουν συσσωρευτεί και κανείς δεν ασχολείται.
Βολές ΚΥΔ κατά εφαρμοστικών αποφάσεων: «Είναι ανεπαρκείς»
Στον ΟΠΕΚΕΠΕ μεταθέτει την πλήρη ευθύνη ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γ. Γεωργαντάς
«Ανεπαρκείς» χαρακτηρίζουν στην «ΥΧ» τις εφαρμοστικές αποφάσεις του Πρώτου Πυλώνα της νέας ΚΑΠ –λίγες ώρες μετά τη δημοσίευσή τους- εκπρόσωποι ΚΥΔ, εκφράζοντας την απογοήτευσή τους ειδικά μετά από τόσο καιρό αναμονής. Το ΥΠΑΑΤ, από την άλλη πλευρά, ευλογεί τα γένια του, σημειώνοντας σε ανακοίνωσή του ότι «σε σύντομο χρονικό διάστημα αναμένεται και η υπογραφή επόμενης διάταξης που θα συμπληρώσει το εφαρμοστικό πλαίσιο». Η αλήθεια είναι ότι το πραγματικό βάρος πέφτει στον ΟΠΕΚΕΠΕ, από τον οποίο αγρότες και ΚΥΔ θα πρέπει να περιμένουν τις απαραίτητες εγκυκλίους, ώστε να ξεκαθαριστεί το τοπίο της εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου. Αυτό, εξάλλου, ξεκαθαρίζεται και στις δύο εφαρμοστικές που υπεγράφησαν.
Ανεπάρκεια
«Περιμέναμε τόσο καιρό και, δυστυχώς, οι εφαρμοστικές δεν αποσαφηνίζουν τα πιο κρίσιμα ζητήματα του φετινού ΟΣΔΕ και της εφαρμογής της νέας ΚΑΠ», τονίζει από την Πελοπόννησο εκπρόσωπος ΚΥΔ. «Η έκδοση των δύο αποφάσεων οδήγησε σε ακόμη μεγαλύτερη απογοήτευση τους αγρότες», συμπληρώνει συνάδελφός του από την Κεντρική Μακεδονία.
Η «ΥΧ» συνομίλησε με πέντε εκπροσώπους ΚΥΔ από διάφορες περιοχές της χώρας (Πελοπόννησος, Κεντρική Μακεδονία και Θεσσαλία) σχετικά με τα δύο ΦΕΚ και συνοψίζει τα βασικά σημεία που τα καθιστούν «ανεπαρκή ως προς τον στόχο του καθορισμού του νέου πλαισίου», σύμφωνα με τους συνομιλητές μας.
✱ Η απόφαση, με τίτλο «Καθορισμός οριζόντιων θεμάτων για την εφαρμογή των παρεμβάσεων άμεσων ενισχύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027» είναι σε μεγάλο βαθμό πιστή αντιγραφή του κειμένου του εγκεκριμένου Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου ΚΑΠ 2023-2027, χωρίς να παρέχει κάποια επιπλέον διευκρινιστική πληροφορία. Αντιθέτως, προκαλεί μεγαλύτερη σύγχυση.
✱ «Η μόνη ίσως χρήσιμη πληροφορία, αν ερμηνεύεται σωστά, είναι πως ο όρος ‘‘Αγρονομική Περιφέρεια’’ στην ουσία θα είναι αντίστοιχος της ‘‘Περιφέρειας Δικαιωμάτων’’, όπως ίσχυε στην προηγούμενη ΚΑΠ (2014-2022) και κατ’ αυτόν τον τρόπο –βάσει έκτασης ανά Περιφέρεια Δικαιωμάτων– θα γίνει και ο υπολογισμός της επιλέξιμης έκτασης για την Αναδιανεμητική Ενίσχυση», εξηγεί ένας εκ των συνομιλητών μας.
✱ Για το ζήτημα των Οικολογικών Σχημάτων δεν παρέχεται καμία αποσαφήνιση, αφού σύμφωνα με το Άρθρο 12 θα πρέπει να περιμένουμε άλλη υπουργική απόφαση.
✱ Επιπλέον, το συγκεκριμένο ΦΕΚ ενημερώνει ότι το monitoring που θα έπρεπε φέτος να τρέξει σε όλη τη χώρα «[…] θα βρίσκεται σε λειτουργία από την 1η Ιανουαρίου 2023, τουλάχιστον για έναν ορισμένο αριθμό παρεμβάσεων, και σε πλήρη λειτουργία την 1η Ιανουαρίου 2024, για το σύνολο των παρεμβάσεων». Αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα αβεβαιότητας στα ΚΥΔ, διότι εισπράττουν ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ για ακόμη μία φορά δεν έχει έτοιμες τις απαιτούμενες διαδικασίες και τις αντίστοιχες τεχνολογικές λύσεις.
✱ Το Άρθρο 27, με τίτλο «Ρήτρα απροσδόκητου κέρδους», υπήρχε ατόφιο στο ΦΕΚ 147/ 22-1-2015, που αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο της προηγούμενης ΚΑΠ, με τη διαφορά ότι το 2015 έγινε κατανομή δικαιωμάτων από την αρχή, δηλαδή όλοι οι παραγωγοί, όταν προσήλθαν να υποβάλουν ΕΑΕ 2015, δεν είχαν δεδομένα τα ιστορικά τους δικαιώματα.
Έπρεπε να πληρούν κάποια κριτήρια για να έχουν άμεση πρόσβαση στη Βασική Ενίσχυση. Υπό αυτές τις συνθήκες, στο ΦΕΚ 147/ 22-1-2015 υπήρχε το Άρθρο 15 «Ρήτρα απροσδόκητου κέρδους», το οποίο δείχνει να έχει αντιγραφεί αυτούσιο στο νέο ΦΕΚ μόνο που άλλαξε το έτος 2015 σε «τρέχον έτος» και το 2014 σε «προηγούμενο έτος». Τώρα, όμως, οι συνθήκες δεν είναι οι ίδιες. Τώρα δεν γίνεται ολοκληρωτική νέα διανομή δικαιωμάτων, οι παραγωγοί εξακολουθούν να κατέχουν τα δικαιώματά τους και έρχεται η αναδιανεμητική στήριξη να ενισχύσει τις μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις.
✱ Στο Άρθρο 28 «Μεταβίβαση δικαιωμάτων βασικής εισοδηματικής στήριξης» φαίνεται πως έχει γίνει πάλι απρόσεκτη αντιγραφή από το Άρθρο 18 «Μεταβίβαση δικαιώματος λήψης» του ΦΕΚ 147/ 22-1-2015. Για να γίνει σαφής η σύγχυση που προκαλείται, έχουν αντιγραφεί αυτούσια τμήματα του κειμένου του 2015, όπως «Γεωργοί, που πληρούν τις προϋποθέσεις πρώτης χορήγησης δικαιωμάτων βασικής εισοδηματικής στήριξης, μπορούν με πώληση ή μίσθωση της εκμετάλλευσης τους ή τμήματος αυτής και με συμβόλαιο υπογεγραμμένο πριν από την τελική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων εκάστοτε έτους να μεταβιβάσουν το δικαίωμα λήψης δικαιωμάτων ενίσχυσης σε έναν ή περισσότερους γεωργούς…».
Όπως εξηγούν οι εκπρόσωποι των ΚΥΔ, το παραπάνω προκαλεί σύγχυση γιατί, «φέτος δεν έχουμε πρώτη χορήγηση δικαιωμάτων, όλοι διατηρούν τα ιστορικά δικαιώματά τους, συνεπώς δεν χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί η μεταβίβαση δικαιώματος λήψης δικαιωμάτων ενίσχυσης, η οποία εφαρμόστηκε μόνο το 2015 λόγω ειδικών συνθηκών».
✱ Όσον αφορά το ΦΕΚ 3072/ 9-5-2023, με τίτλο «Καθορισμός λεπτομερειών για την εφαρμογή της βασικής εισοδηματικής στήριξης, της συμπληρωματικής αναδιανεμητικής εισοδηματικής στήριξης και της συμπληρωματικής εισοδηματικής στήριξης για γεωργούς νεαρής ηλικίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Καν. (ΕΕ) 2021/2115 και το Στρατηγικό Σχέδιο της Ελλάδας για την ΚΑΠ 2023-2027», επίσης δεν παρέχει σαφείς οδηγίες, παρά μόνο για διαδικασίες που ίσχυαν και στην προηγούμενη ΚΑΠ, οπότε είναι γνωστές και οι όροι τους δοκιμασμένοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και τα ΚΥΔ.
✱ Νέα στοιχεία, όπως η λεπτομερής ρύθμιση της εφαρμογής της Αιρεσιμότητας και της Κοινωνικής Αιρεσιμότητας, θα περιλαμβάνονται σε άλλη υπουργική απόφαση.
✱ Ως προς τη ρήτρα καταστρατήγησης σχετικά με την Αναδιανεμητική, περιγράφεται πολύ γενικά ότι ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα ελέγχει περιπτώσεις τεχνητής δημιουργίας προϋποθέσεων και αφήνει κάποιες αιχμές ως προς τους ελέγχους που θα κάνει, αλλά δεν αποσαφηνίζει τι ακριβώς θα ελέγχεται, αν θα γίνεται σύγκριση με στοιχεία προηγούμενων ετών, αν θα απαιτούνται συγκεκριμένα δικαιολογητικά κ.ο.κ.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Υπαιθρος Χώρα»
που κυκλοφόρησε την Παρασκευή 12 Μαΐου 2023
